Jeśli szukasz źródła finansowania, które zapewni Ci udany start w biznesie, dobry pomysł i rzetelnie napisany biznesplan może otworzyć portfele inwestorów. Pamiętaj jednak, że proste błędy w biznesplanie niejednokrotnie zniweczyły ambitne plany biznesowe.

 

Jakich błędów unikać w biznesplanie?

Przemyślana strategia działania ułatwia start w biznesie i jest wręcz niezbędna w sytuacji, gdy starasz się o dotacje unijne, wsparcie z urzędu pracy, czy też dofinansowanie z banku lub od aniołów biznesu. Wszystkie instytucje i fundusze dokładnie prześwietlą Twój plan działania, by upewnić się, że pomysł wart jest uwagi, a Ty pomnożysz włożone w niego pieniądze. Już na wstępie lepiej dowiedzieć się, jakiej formy biznesplanu spodziewa się potencjalny inwestor. Jeśli starasz się o bezzwrotną dotację na założenie firmy ze środków unijnych, instytucje wypłacające środki będą wymagać szczegółowego biznesplanu, zawierającego kartę tytułową m.in. z imieniem, nazwiskiem i danymi kontaktowymi beneficjenta, spisem treści, streszczeniem i rzetelnym przygotowaniem każdego rozdziału dokumentu. W przypadku dotacji z urzędów pracy biznesplan jest częścią formularza, na którym należy składać wniosek (do pobrania na stronach urzędów). W każdym przypadku należy zadbać o to, by przekaz był zwięzły, czytelny i niezbyt obszerny.

BŁĄD 1: Długa forma, minimum treści

Bez względu na to, czy sięgasz po środki europejskie, wsparcie z Funduszu Pracy, czy też rozmawiasz z prywatnym inwestorem, należy szczegółowo opisać koncepcję działania i związane z nią aspekty finansowe. Niestety, wiele osób stawiających pierwsze kroki w biznesie, zamiast skupić się na merytorycznej stronie pomysłu, niepotrzebnie koncentruje się na bogatej stylistyce i rozprawkowej kompozycji dokumentu. Prosta forma jest jednocześnie najbardziej czytelna – a biorąc pod uwagę, że biznesplany analizowane są zwykle pod nieobecność autorów, lepiej skoncentrować się na zwięzłej, ale wyczerpującej prezentacji pomysłu, niż na bogatej w przymiotniki stylistyce. Zadbaj o czytelny układ dokumentu z podziałem przynajmniej na część prezentującą nowe przedsięwzięcie i jego plan finansowy, analizę rynku oraz mocnych i słabych stron biznesu. Każdy biznesplan powinien też posiadać wyraźny podział na części poświęcone danej problematyce, np. charakterystykę firmy, analizę rynku, czy bilans, rachunek wyników i przepływy pieniężne. Jeśli chcesz w dokumencie umieścić tabele i wykresy, lepiej umieścić je w załącznikach jako uzupełnienie dokumentu. Pamiętaj – zwięzłość to podstawa (link do tekstu o biznesplanie)!

BŁĄD 2: Skomplikowany język dokumentu

Zewnętrzni inwestorzy chcą dowiedzieć się, JAK ma działać biznes, ale nie muszą znać się na jego specyfice czy obowiązującej w branży nomenklaturze. Opisując działalność unikaj zwrotów niezrozumiałych dla ogółu społeczeństwa, fachowego żargonu, a jeśli to niemożliwe, przyda się wytłumaczenie użytego pojęcia w danym kontekście. Jeśli problematyczna okaże się prezentacja całego mechanizmu działania biznesu/zastosowania produktu, np. nowatorskiej aplikacji, warto wytłumaczyć, w jaki sposób klienci będą mogli wykorzystać Twoje produkty i usługi w praktyce albo co wyróżnia je spośród konkurencji.

BŁĄD 3: Źle rozłożone akcenty

Jednym z najważniejszych punktów biznesplanu jest szczegółowa analiza otoczenia, w jakim powstaje firma - w tym warunki sprzyjające rozwojowi branży, potencjalna konkurencja, potrzeby klientów i inne czynniki, które będą miały bezpośredni wpływ na przyszłą działalność. Brak takiej analizy może zdyskredytować Twój biznesplan w oczach potencjalnych inwestorów podobnie jak ogólnikowo przedstawione warunki, w których przyjdzie Ci działać. Zamiast opisu ogólnego rynku, opracowania marketingowego czy obszernego przedstawiania struktury prawnej podmiotu, warto skupić się na konkretach, np. szczegółach dotyczących konkurencji działającej w sąsiedztwie. Zdyskwalifikowany zostanie również biznesplan, w którym ograniczymy się wyłącznie do prognoz i analiz finansowych, bez opisu warunków, w jakich przyjdzie nam działać.

Przykład: przyszły właściciel gabinetu odnowy powinien w opisie warunków działalności uwzględnić liczbę konkurencyjnych podmiotów w najbliższej okolicy, czy atuty lokalizacji (w tym, np. umiejscowienie lokalu frontem do ulicy lub w sercu osiedla, w okolicy zamieszkiwanej przez osoby młode o zasobnych portfelach itp.). Podanie wyłącznie wyciągu danych GUS dotyczących branży czy liczby franczyzowych sieci salonów kosmetycznych działających na polskim rynku może być odczytane jako brak wiedzy na temat biznesu, który chcesz prowadzić. Informacje zawarte w analizie otoczenia powinny więc odnosić się bezpośrednio do Twojej przyszłej działalności.

BŁĄD 4: Pominięcie słabych punktów biznesu

Pisząc biznesplan jednocześnie powinieneś zaprezentować swój biznes jak produkt, który warto kupić. Nie staraj się go jednak reklamować za wszelką cenę. Opisując pomysł w samych superlatywach, ryzykujesz utratę wiarygodności w oczach potencjalnych inwestorów, którzy zazwyczaj doskonale zdają sobie sprawę z tego, że każdy biznes ma swoje mocne, ale i słabe strony. Przedstawiając rzetelnie zagrożenia, udowodnisz, że jesteś ich świadomy i masz szansę je przezwyciężyć.

Przykład: opis warunków działalności portalu internetowego może zawierać różnice pomiędzy planowanym profilem portalu, a istniejącą konkurencją. Konieczne jest wskazanie w czym konkurencyjne podmioty istniejące na rynku mają przewagę i jakie działania zostaną przez Ciebie podjęte w celu jej zminimalizowania, np. prezentowanie niszowych tematów, zaangażowanie czytelników w tworzenie treści lub inne działania, które staną się wizytówką portalu. Ignorowanie konkurencji lub innych wyzwań, z jakimi przyjdzie Ci się zmierzyć, działa wyłącznie na Twoją niekorzyść. Wskazanie mocnego atutu np. restauracji dedykowanej rodzinom z dziećmi (odpowiednio dostosowane menu, wydzielony kącik zabaw, brak podobnych lokali gastronomicznych w okolicy, „młode” osiedle) lub konkretnego rozwiązania, jakie planujesz podjąć, by zaistnieć na rynku (np. bonusy dla stałych klientów wypożyczalni gier na konsole) może stać się pierwszym krokiem do przekonania inwestorów do Twojej działalności.

Przedstaw swoje przewidywania związane z kształtowaniem się podstawowych wskaźników charakteryzujących przedsięwzięcie, takich jak: poziom kosztów stałych i zmiennych, stopa wzrostu sprzedaży, koszt kapitału oraz okresowa zmienność przepływów pieniężnych. Twoje założenia powinny być realistyczne. Podaj ich źródła.

BŁĄD 5: Prognozy bez rynkowego uzasadnienia

Optymistyczne prognozy dotyczące działalności mogą wskazywać na nieznajomość branży lub złą ocenę sytuacji rynkowej, warto więc dokładnie przeanalizować potrzeby i możliwości potencjalnych klientów oraz ewentualne zmiany w otoczeniu gospodarczym, np. w przypadku biura pośrednictwa nieruchomości warto uwzględnić sytuację na rynku nieruchomości, możliwości nabywcze społeczeństwa, niskie stopy procentowe, objęcie rządowym wsparciem w ramach programu Mieszkanie dla Młodych, nieruchomości z rynku wtórnego i wszystkie inne czynniki, które przekładają się na potencjalną liczbę klientów, a tym samym popyt na usługi. W uzyskaniu „twardych” danych pomocne mogą okazać się zestawienia Głównego Urzędu Statystycznego, Narodowego Banku Polskiego, Banku Gospodarstwa Krajowego albo stowarzyszeń i organizacji branżowych, np. Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości.

BŁĄD 6: Błędy formalne

Kryterium formalnej poprawności to pierwsza selekcja, przez którą przechodzą wnioski o dofinansowanie unijne czy też środki z Funduszu Pracy. Przy dużej liczbie zgłoszeń, urzędnicy odrzucają biznesplany za takie trywialne błędy, jak brak podpisów wnioskodawcy, niepoprawne wypełnienie rubryk w formularzu albo zbyt dużą liczbę znaków. Na stronach urzędów pracy widnieją listy najczęściej spotykanych uchybień, z którymi warto się szczegółowo zapoznać - tylko kompletna i prawidłowo wypełniona dokumentacja zyskuje pozytywną ocenę pod kątem formalnym.

Uwaga!

Urząd pracy odrzuci Twój pomysł na biznes, jeśli:

• biznesplan nie jest trwale zszyty z pozostałymi dokumentami składającymi się na wniosek o dotację z Funduszu Pracy

• pojawią się błędy w kalkulacji przewidywanych wpływów i wydatków wynikających z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej

• pojawią się błędy w kalkulacji wszystkich planowanych wydatków, niezbędnych do uruchomienia działalności wraz z uzasadnieniem

Bez względu na rodzaj wsparcia i profil inwestora trzeba też dopilnować, by w liczbowe zestawienia nie wkradły się błędy rachunkowe. W przeciwnym razie wszystkie wysiłki pójdą na marne, a tym samym szansa na biznes. Warto więc gotowy biznesplan skonsultować z partnerem, znajomymi, którzy mają już podobne doświadczenia lub ze specjalistami. Przy wielu powiatowych urzędach pracy działają specjalne punkty doradcze, a w dużych miastach nie brakuje inkubatorów lub centrów przedsiębiorczości (np. Gdyńskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości), w których dyżurują gotowi do pomocy trenerzy przedsiębiorczości. Wielu z nich udzieli Ci porad telefonicznie albo przez internet, np. przez czat.