artykuł
7 min.
Do kiedy remanent 2024 – co to jest remanent i jak go zrobić?
ostatnia aktualizacja:
Każdy przedsiębiorca wie, jak ważne jest utrzymanie porządku w finansach i dokumentacji firmy. Jednym z obowiązków, który może sprawiać trudności, jest remanent. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest remanent, jakie są zasady jego przeprowadzania, do kiedy należy go sporządzić, a także na co uważać, aby uniknąć kar.
Remanent - co to jest?
Remanent to inaczej spis z natury majątku firmy. Polega on na dokładnym zestawieniu wszystkich towarów, materiałów, produktów w toku, czy wyrobów gotowych jakie firma posiada w danym momencie. Dzięki remanentowi przedsiębiorca wie, jakie zasoby znajdują się w magazynie, co ułatwia rozliczenia podatkowe i podejmowanie decyzji biznesowych. Zazwyczaj przeprowadza się go na koniec roku obrotowego.
Warto wiedzieć, że często używa się zamiennie terminów remanent i inwentaryzacja, ale to nie do końca to samo. Inwentaryzacja obejmuje szerszy zakres działań, takich jak kontrola środków trwałych czy zobowiązań, podczas gdy remanent skupia się na towarach i materiałach.
Remanent 2024 – do kiedy należy go przeprowadzić?
Terminy związane z remanentem są jasno określone w przepisach podatkowych, dlatego ich przestrzeganie jest kluczowe. Remanent końcowy, czyli spis przeprowadzany na zakończenie roku podatkowego, musi być sporządzony najpóźniej 31 grudnia 2024 roku. To właśnie tego dnia należy dokładnie policzyć towary, materiały i produkty znajdujące się w magazynie, sklepie czy na zapleczu. Z kolei jego wycenę należy ukończyć do 14 dni od dnia jego sporządzenia. Czyli w przypadku remanentu sporządzonego 31 grudnia 2024 r., wycenę remanentu należy obliczyć do 14 stycznia 2025 roku.
Istnieją jednak sytuacje, kiedy remanent powinien być wykonany w innych terminach:
Na początku działalności – każdy przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą musi sporządzić remanent początkowy.
W przypadku zmiany wspólnika lub właściciela firmy – np. w spółkach cywilnych lub jawnych, gdy dochodzi do zmiany składu wspólników.
Przy likwidacji firmy – zakończenie działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkiem wykonania remanentu likwidacyjnego.
Pamiętaj również, że w wyjątkowych sytuacjach, takich jak zmiana zasad rozliczania podatków lub przekształcenia firmy, urząd skarbowy może wymagać dodatkowego remanentu.
W jaki sposób przeprowadzić remanent krok po kroku?
Sposób przeprowadzenia remanentu został określony w przepisach i musi być wykonany starannie oraz w sposób trwały, zgodnie z wymaganiami formalnymi. Po zakończeniu spisu konieczne jest podpisanie dokumentacji przez wszystkie osoby uczestniczące w procesie.
Krok 1. Przygotuj się do remanentu:
Ustal zakres remanentu (co obejmuje: magazyn, produkty w toku, towary). Przygotuj dokumenty i formularze remanentu. Wybierz zespół odpowiedzialny za przeprowadzenie remanentu. Sprawdź przykładowy wzór remanentu.
Krok 2. Przeprowadź spis z natury:
Zlicz i wpisz do formularza poszczególne składniki majątku firmy (towary, materiały, wyroby gotowe).
Krok 3. Wyceń składniki majątku:
Wyceń składniki majątku:
Towary handlowe oraz materiały wyceniane są według cen zakupu. Dla płatników VAT wyceniamy je według cen netto, natomiast u podatników zwolnionych z podatku VAT według cen zakupu brutto.
Wartość produktów gotowych i półfabrykatów ustala się na podstawie kosztów wytworzenia
Wycena produkcji w toku opiera się na zaawansowaniu produkcji oraz dotychczas poniesionych kosztach.
Wycenę remanentu należy wykonać w ciągu 14 dni od dnia jego sporządzenia – jeśli sporządzasz remanent na dzień 31 grudnia, musisz zrobić wycenę najpóźniej do 14 stycznia następnego roku.
Krok 4. Sporządź dokumentację
Zapisz wyniki remanentu w formie dokumentu, który powinien zawierać:
Datę sporządzenia spisu.
Nazwę firmy lub imię i nazwisko właściciela.
Numery pozycji.
Nazwę towaru lub innych elementów objętych spisem.
Cenę jednostkową – wyrażoną w złotych i groszach, niezbędną do obliczenia wartości.
Jednostkę miary – np. kilogramy, sztuki, litry, w zależności od rodzaju towaru.
Ilość – potwierdzoną podczas inwentaryzacji fizycznej.
Wartość – wynikającą z pomnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową.
Sumaryczną wartość – podsumowanie wartości wszystkich pozycji objętych spisem.
Ponumerowane arkusze.
Klauzulę „Spis zakończono na pozycji…” – potwierdzającą zakończenie remanentu.
Podpisy osób sporządzających i uczestniczących w spisie.
Podpis właściciela firmy lub współwłaścicieli.
Krok 5. Rozlicz ewentualne różnicew niedoborach lub nadwyżkach
Może się zdarzyć, że na podstawie sporządzonego spisu z natury stwierdzisz niezgodność pomiędzy stanem księgowym a rzeczywistym posiadanych towarów (nadywżka lub niedobór). Wyjaśnienie tych różnic jest szczególnie istotne w przypadku niedoboru towarów. Oznacza to bowiem poniesienie straty, której wartość możesz uznać za koszt uzyskania przychodów (pod warunkiem, że wykażesz, że nie zostały one zawinione przez Ciebie wskutek niedbalstwa lub naruszenia przepisów albo niestosowania się do przyjętych procedur).
Niedobór towaru należy udokumentować protokołem zawierającym i opisującym: niezgodności i ich przyczyny oraz oświadczenia osób odpowiedzialnych za mienie. Ustalenia powinny: określać wartość strat w towarach, odnosić się do przyczyn i okoliczności powstania strat, zawierać ocenę zdarzeń powodujących straty w kontekście działań zapobiegawczych.
Niezależnie od wyników postępowania wyjaśniającego należy wyksięgować wartość niedoboru towarów handlowych i materiałów z księgi z kolumny 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Aby to zrobić dopisz tę pozycję ze znakiem minus lub na czerwono. Jeśli strata jest kosztem podatkowym jej wartość powinna zostać wpisana w księdze w kolumnie 13 "pozostałe wydatki". W przypadku strat zawinionych, które nie stanowią kosztu podatkowego, ich wartości nie wykazujemy w księdze.
Z kolei w przypadku gdy stwierdzisz nadwyżkę posiadanych towarów względem stanu księgowego, wartość tej nadwyżki uznaje się za przychód z prowadzonej działalności gospodarczej. Powinno się wpisać ją w księdze w kolumnie 8 "pozostałe przychody".
Krok 6. Zamknij remanent
Zadbaj o podpisanie dokumentów przez osoby odpowiedzialne za spis. Jeśli remanent jest sporządzany 31 grudnia, jego wynik – czyli wartość końcową – należy wpisać do podatkowej księgi przychodów i rozchodów (PKPiR) w ostatniej pozycji roku podatkowego. Tę samą wartość wpisuje się jako pierwszy wpis w księdze na początku nowego roku podatkowego, co eliminuje konieczność przeprowadzania dodatkowego spisu z natury na dzień 1 stycznia.
Wartość remanentu a podatek dochodowy – jak na niego wpływa?
Wartość remanentu ma kluczowy wpływ na wysokość podatku dochodowego. Jak to wygląda w praktyce?
Jeśli na koniec roku wartość remanentu jest wyższa niż na jego początku, to różnica zwiększa przychody podatkowe. Przykład: przedsiębiorca handlujący elektroniką miał na początku roku towary o wartości 50 000 zł. Na koniec roku w magazynie zostały towary warte 70 000 zł. Oznacza to, że różnica, czyli 20 000 zł, podniesie jego przychody, a tym samym podstawę opodatkowania.
Z kolei, gdy remanent końcowy jest niższy niż początkowy, przychody zmniejszają się. Przykład: przedsiębiorca na początku roku miał towary o wartości 40 000 zł, ale na koniec roku wartość jego stanu magazynowego spadła do 30 000 zł. Różnica, czyli 10 000 zł, obniży jego przychody, co może wpłynąć na mniejszy podatek do zapłaty.
Jak zapisać remanent w PKPiR?
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR), muszą wpisać wartość remanentu początkowego w odpowiedniej rubryce na początku roku, a wartość końcowego – pod ostatnią pozycją księgi. Różnica między tymi wartościami koryguje wynik finansowy.
Przepisy nie wskazują, w której kolumnie księgi przychodów i rozchodów wpisywać wartość remanentu. W praktyce przyjęło się aby robić to w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Jest to spowodowane tym, że przede wszystkim w tej kolumnie ewidencjonuje się koszty zakupu czy wytworzenia składników majątku objętych spisem. Dokonując wpisu w kolumnie 10, trzeba jednak pamiętać, aby nie uwzględniać jego wartości przy sumowaniu kosztów ujętych w tej kolumnie.
Wartość remanentu można również wpisać w innej kolumnie księgi, np. w kolumnie 15. Można w niej wpisywać m.in. inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kolumnach 1-13.
Kara za zły remanent – jak jej uniknąć?
Błędy w remanencie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Przede wszystkim kara za zły remanent wynika z nieprawidłowości w dokumentacji podatkowej. Przedsiębiorcy mogą przez to być narażeni na kary finansowe, koszty związane z korektą dokumentacji czy odsetki za zwłokę.
Zachowaj ostrożność:
Wycena powinna być zgodna z rzeczywistą wartością składników. Przeszacowanie lub niedoszacowanie może skutkować problemami podczas kontroli. Używaj sprawdzonych wzorów remanentu, które ułatwią Ci poprawne wprowadzenie danych.
Konsultacja z biurem rachunkowym: Przy bardziej złożonych stanach magazynowych warto skorzystać z pomocy specjalisty, np. doradcy podatkowego lub księgowego.
Oprogramowanie księgowe:
Wiele systemów ERP i magazynowych automatycznie wspiera wycenę remanentu na podstawie zapisanych dokumentów zakupu i produkcji.
Autor: Marta Zielińska, doradca podatkowy współpracujący z mBankiem w ramach sieci OSCBR.
mBank S.A. nie ponosi odpowiedzialności za stosowanie w praktyce informacji objętych powyższym materiałem. Materiał niniejszy ma charakter informacyjno – marketingowy i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej.
To nie jest oferta.
Wszelkie informacje dotyczące mOrganizera finansów i mKsięgowości dostępne są w „Regulaminie serwisu CashDirector dostępnego w ramach systemu transakcyjnego mBank S.A., w pakietach: Fakturowanie, mOrganizer finansów, mKsięgowość Komfort, mKsięgowość Premium oraz mKsięgowość Start PK, mKsięgowość Komfort PK, mKsięgowość Premium PK”.