Jak ustalić miejsce opodatkowania między firmami z krajów Unii Europejskiej

Podstawowe znaczenie dla opodatkowania VAT w międzynarodowym handlu ma ustalenie miejsca wykonywania usług lub miejsca dostawy towarów. Od niego zależy, który kraj będzie uprawniony, aby naliczyć podatek od danej transakcji (miejsce opodatkowania). Należy pamiętać, że przepisy dotyczące obrotu między przedsiębiorcami tzw. B2B (ang. business-to-business) (ang. business-to-consumer). W tym artykule znajdziesz omówienie zasad w modelu B2B.

Miejsce opodatkowania między firmami z państw członkowskich Unii Europejskiej w przypadku transakcji usługowych to z reguły kraj, w którym działa firma będąca nabywcą usługi. Jeśli więc Twoja firma świadczy usługę na rzecz kontrahenta z UE, to VAT nie zostanie naliczony w Polsce. Podobnie jest w przypadku międzynarodowej sprzedaży towarów – efektywnie VAT rozliczy przedsiębiorca, który zakupił towar (miejscem opodatkowania jest kraj finalnego towaru).

 

O czym należy pamiętać przy rozliczaniu transakcji

Jak rozliczać transakcje, jeśli nie jesteś podatnikiem VAT

Nie ma przeszkód, aby robć transakcje z kontrahentami zagranicznymi, jeśli korzystasz ze zwolnienia z VAT w Polsce. W takim przypadku również Musisz jednak pamiętać, że zasadniczo korzystanie ze zwolnienia z VAT w Polsce nie uchyla obowiązku rejestracji do VAT-UE. Konieczność rejestracji do VAT-UE dla podatników zwolnionych uaktywnia się, jeśli wartość transakcji nabycia towarów z innych krajów UE przekroczy kwotę 50 000 złotych w danym roku lub kiedy podatnik dokonuje transakcji z zastosowaniem mechanizmu odwróconego obciążenia (gdy miejscem opodatkowania jest kraj nabywcy). Dobra informacja jest taka, że świadczenie usług na rzecz zagranicznych kontrahentów nie ma wpływu na limit zwolnienia z VAT (zwolnienie podmiotowe ze względu na limit wartości sprzedaży).

 

Import towarów i usług a rozliczenia podatku

Należy także mieć na uwadze zasady obowiązujące w imporcie towarów i usług, czyli:

Miejscem naliczenia podatku w przypadku importu towarów jest kraj UE, na którego terenie znajdują się przywiezione towary w momencie ich wprowadzenia na rynek UE. Miejscem opodatkowania w przypadku importu usług jest natomiast kraj UE, w którym swoją działalność prowadzi nabywca usługi. Podatnikiem z tytułu importu usług będzie również przedsiębiorca zwolniony z VAT. Natomiast tylko czynny podatnik VAT będzie miał prawo do odliczenia podatku od podatku należnego.

Wyjątek od zasady opodatkowania importu w kraju UE są sytuacje, gdy towary zostały objęte jedną z procedur celnych na etapie wprowadzenia ich na terytorium UE. Procedury to m.in.: uszlachetnianie czynne, składowanie celne czy tranzyt (w takich przypadkach towary nie są dopuszczone do obrotu). Wtedy miejscem importu jest kraj, w którym towary przestaną podlegać procedurom celnym.

 

Kiedy zarejestrować firmę dla celów VAT w innym kraju

W przypadku, gdy przeprowadzasz transakcje zagraniczne, możliwe, że będziesz zobowiązany do rejestracji dla celów VAT także w innym kraju niż Polska. Taka sytuacja wystąpi, gdy zgodnie z przepisami obcego państwa podatnikiem jest robiący dostawy lub świadczący usługę, a nie nabywca. Są to jednak przypadki bardzo rzadkie na rynku unijnym.

Rejestracja do VAT w kraju wiąże się z uzyskaniem przez przedsiębiorcę prawa do obniżenia VAT-u, o podatek VAT zapłacony wcześniej w cenie nabywanych usług i towarów. Oznacza to, że cały podatek VAT wynikający z faktur za wszelkie zakupy, koszty czy inwestycje będzie pomniejszał kwotę, którą przedsiębiorca musi wpłacić do organu podatkowego. Mechanizm ten wynika z zasady neutralności VAT i sprawia, że ostatecznie to konsument (a nie przedsiębiorca) ponosi ciężar VAT-u, a przedsiębiorca pełni tylko rolę pośrednika.

Odliczenie VAT jest możliwe, o ile przedsiębiorca dotrzyma ustawowych terminów. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, podatnik może odliczyć VAT najwcześniej w deklaracji składanej za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy (zasadniczo oznacza to datę dokonania dostawy towaru lub wykonanie usługi). Istotne znaczenie ma tutaj jednak data otrzymania faktury, ponieważ nie można zrobić odliczenia wcześniej niż za okres, w którym otrzymano fakturę.

Przegapienie pierwszego okresu rozliczeniowego nie oznacza jednak utraty przez podatnika prawa do odliczenia VAT. Przedsiębiorca wciąż może to zrobić, bez konieczności składania korekty deklaracji w jednym z kolejnych dwóch okresów rozliczeniowych (w przypadku rozliczenia kwartalnego) lub w jednym z kolejnych trzech okresów (w przypadku rozliczenia miesięcznego). W praktyce u podatników rozliczających się miesięcznie czas na dokonanie odliczenia wynosi zatem łącznie do 4 miesięcy.

„Pierwszy” okres rozliczeniowy wyznacza data otrzymania dokumentu sprzedaży. Jeśli faktura została wystawiona pod koniec miesiąca, ale wpłynęła w kolejnym, przedsiębiorca może odliczyć VAT najwcześniej za miesiąc otrzymania faktury.

Jeśli przedsiębiorca przekroczy ustawowy termin na odliczenie, to aby móc odliczyć VAT musi złożyć korektę deklaracji za okres, w którym otrzymał fakturę. Dodatkowo SLIM VAT 2 wprowadził możliwość złożenia takiej korekty także w jednym z okresów rozliczeniowych, w których podatnik mógł odliczyć VAT. Przy dokonywaniu korekty pierwotnej deklaracji podatnik ma prawo do odliczenia VAT nawet do 5 lat wstecz.

 

Gdzie szukać wsparcia z VAT

Podatek VAT jest codziennością większości przedsiębiorców. Mechanizmy naliczania, określania i odprowadzania VAT-u mogą wydać się nieco skomplikowane, jednak znajomość ich podstawowych reguł ułatwi Ci płynne rozliczenia. W przypadku niejasności lub większych problemów zawsze warto zasięgnąć pomocy u specjalistów, którzy pokażą prawidłowy sposób rozliczenia w indywidualnej sytuacji podatnika. Listę biur rachunkowych OSCBR w swojej okolicy znajdziesz tutaj