Inwestować można po ukończeniu 18 lat. Pamiętaj, że inwestowanie to nie tylko szansa na zysk, ale też możliwe straty.
Jak inwestować
czy odważnie?
Rozważnie
Jak inwestować
czy odważnie?
Rozważnie
Czym jest inwestowanie
Wyobraź sobie, że dostajesz 1000 zł i możesz je zainwestować.
Podaj kilka przykładów, w co chcesz zainwestować i dlaczego.
Inwestujesz, gdy kupujesz coś (np. akcje, obligacje, mieszkanie), żeby na tym zarobić. Potencjalny zysk jest jednak obarczony ryzykiem. Wartość inwestycji może się zmieniać w zależności np. od warunków rynkowych. Im wyższy spodziewany zysk, tym zawsze większe ryzyko.
Czy wiem, co to znaczy?
Kliknij i sprawdź, czy wiesz, co oznaczają te pojęcia.
To wybieranie inwestycji składającej się z różnych produktów, z różnych branż czy części świata. Dzięki temu zmniejszasz ryzyko, że stracisz zainwestowane pieniądze, jeśli postawisz np. na jedną spółkę, która straci na znaczeniu na rynku.
To miejsce, gdzie możesz kupić albo sprzedać różne instrumenty finansowe, takie jak akcje i obligacje. Na giełdzie ceny zmieniają się w zależności od podaży i popytu. Jeśli więcej osób chce kupić akcje danej firmy, ich cena rośnie, a jeśli więcej osób próbuje je sprzedać, cena spada.
Ankieta MiFID jest regulacją Unii Europejskiej, która ma pomóc Ci w podejmowaniu właściwych decyzji inwestycyjnych. Dzięki ankiecie dowiesz się, które produkty inwestycyjne są dla Ciebie odpowiednie lub nie. Jej wypełnienie jest bezpłatne, a wynikiem jest Twój profil inwestora.
To papiery wartościowe, które emituje firma, żeby pozyskać kapitał z rynku. Kiedy kupisz akcje danej firmy, stajesz się jej udziałowcem.
Firmy i instytucje publiczne, gdy szukają kapitału, mogą wyemitować obligacje i w ten sposób pożyczają od inwestorów pieniądze. W zamian za tę pożyczkę płacą odsetki i zobowiązują się do wykupu obligacji w określonym terminie.
Pozwalają inwestować w zbiór różnych rozwiązań (akcji, obligacji, surowców itp.) na różnych giełdach. Zamiast wybierać konkretne spółki, możesz wybrać fundusz i zainwestować w interesującą cię kategorię. Na przykład: gdy wybierzesz fundusz Nowych Technologii, zainwestujesz nie w jedną, a w kilka spółek z sektora informatyki. Eksperci, którzy zarządzają funduszem, odpowiadają za prowadzenie inwestycji według określonej strategii.
ETF (ang. Exchange Traded Fund) to fundusze inwestycyjne notowane na giełdzie. Odzwierciedlają zachowanie konkretnej giełdy (np. USA) lub konkretnego rynku, np. informatycznego lub energii odnawialnej. To tzw. zarządzanie pasywne, czyli zadaniem zarządzającego nie jest realizowanie określonej strategii, ale odwzorowanie indeksu i jego zmian. Przez mniej pracochłonny sposób zarządzania ETF-y mają niższe koszty niż klasyczne fundusze.
Zobacz film i sprawdź, z jakimi emocjami wiąże się inwestowanie
Z inwestowaniem wiąże się wiele mitów.
Sprawdź, dlaczego należy włożyć je między bajki.
MIT
na inwestowaniu
trzeba się znać,
to jest trudne
MIT
do inwestowania
potrzeba dużo
pieniędzy
MIT
na inwestowaniu
tylko się traci
MIT 1
Na inwestowaniu trzeba się znać, to jest trudne
Nie musisz być ekspertem od ekonomii, żeby inwestować. Jednak trzeba podejść do inwestowania z głową i przestrzegać dokładnie tych samych zasad, które znasz ze sportu czy diety. Wybierz zróżnicowane rozwiązanie, działaj systematycznie i spokojnie czekaj na rezultat.
przykład
Trójka przyjaciół - Adam, Mateusz i Ola - zaczęli inwestować w wieku 20 lat i inwestowali przez kolejne 40 lat. Inwestowali co roku 3000 zł w ten sam indeks światowych akcji (który składa się z ok. 1500 spółek z różnych regionów świata, notowanych na 23 rynkach), ale każdy w inny sposób:
Ola - szczęśliwie zawsze kupowała
„na dołku” (najtaniej)
Adam - zawsze na początku roku
Mateusz - pechowo zawsze trafiał w „górkę” (kupował najdrożej)
jak myślisz, kto zyskał,
a kto stracił na swojej inwestycji?
A. Mateusz nie znał się na inwestowaniu i miał pecha. On stracił, reszta zyskała.
B. W długim okresie wszyscy wyszli na plus.
C. Ola zyskała, musiała znać się na inwestowaniu, bo kupowała najkorzystniej. Adam jest trochę na plusie. Mateusz stracił.
WYNIK
Wszyscy zyskali, bez względu na sposób inwestowania.
PAMIĘTAJ! Dzięki zdywersyfikowanej inwestycji, regularności i długoterminowemu podejściu masz szansę na zysk z inwestycji, nawet jeśli nie znasz się na inwestowaniu i kupujesz w najgorszym momencie.
Czarny poniedziałek 1987
Bańka internetowa
Wielki kryzys 2008-2009
COVID-19
MIT 2
Do inwestowania potrzeba dużo pieniędzy
Nie trzeba. Są rozwiązania, które pozwalają zacząć nawet od 100 zł. Inwestowanie mniejszej sumy jest też łatwiejsze niż uzbieranie i zainwestowanie dużej kwoty. Szczególnie, że możesz inwestować regularnie w długiej perspektywie i zwiększać kwotę regularnej inwestycji, gdy możesz sobie na to pozwolić. Warto jednak zwrócić uwagę na prowizje. Są rozwiązania, przy zakupie których płacimy określoną opłatę minimalną, wtedy inwestowanie mniejszych kwot może być nieopłacalne.
Zobacz, ile Adam zyskał, przy założeniu zysku z inwestycji 5% średniorocznie. Porównaj wynik z kwotą, którą mógłby w tym samym czasie zaoszczędzić, odkładając pieniądze na nieoprocentowanym koncie.
MIT 3
Na inwestowaniu tylko się traci
Inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem, ale nie musi to oznaczać straty, dlatego ważna jest cierpliwość i unikanie stawiania wszystkiego na jedną kartę (unikanie inwestowania w jeden produkt, np. jedną spółkę technologiczną).
Kryzysy w gospodarce są naturalne, ale równie naturalne jest to, że po każdym z nich rynki się odbijają. Dowodów na to w historii było wiele. Przykład, który na pewno pamięta każdy z nas, to pandemia COVID-19. Wtedy rynki odrobiły straty w kilka miesięcy.
Inwazja na Irak
Upadek banku Lehman Brothers
Kryzys grecki
Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima
Aneksja Krymu przez Rosję
Referendum w sprawie Brexitu
Wojna handlowa Chiny-USA
COVID-19
Inwazja Rosji na Ukrainę
Nie daj się złapać w pułapkę
1
podejmowanie decyzji na podstawie nagłówków i wyborów innych
Nie decydujemy się na zakup komputera tylko dlatego, że przeczytaliśmy jeden artykuł o firmie, która go produkuje. Nie zawsze dobrym wyborem będzie komputer, który ma koleżanka, bo być może my mamy inne potrzeby. Tak samo jest w inwestowaniu. Rynek się zmienia, dlatego dobra firma to nie zawsze dobre akcje, a to, że kolega zarobił na danej inwestycji, nie jest dla nas prostą receptą na sukces.
2
chodzenie na skróty
Gdy polegamy np. na Google Maps, wiemy, że jeśli pokazuje, że do celu dotrzemy za godzinę, to może uda nam się być 5 minut wcześniej, ale na pewno nie aż pół godziny. W inwestowaniu też nie ma okazji, dzięki którym zarobimy w rok tyle, ile normalnie zarobilibyśmy w 5 lat. Jeśli znajdziemy takie oferty, to jest to bardzo duże ryzyko. Tak samo, jak ryzykowny jest zakup nowego telefonu na Allegro. Przekonaj się, jak w praktyce może wyglądać wpadnięcie w taką pułapkę. Kliknij i posłuchaj naszego podcastu „Jazgot”.
3
poleganie
na intuicji i przeczuciach
To próba „wyczucia rynku”, czyli kwestia szczęścia. Daje takie same efekty jak to, gdy nie przygotujemy się do testu, polegamy na intuicji i losowo wybieramy odpowiedzi. Być może kilka razy uda nam się trafić, a nawet raz uzyskamy całkiem dobry wynik, ale nie uda nam się w ten sposób skończyć roku z dobrymi ocenami ze wszystkich przedmiotów. Tak samo w inwestowaniu - nie jest to metoda na zadbanie o pieniądze na przyszłość.
4
podejmowanie decyzji w emocjach
Teraz już być może z lekkim uśmiechem wspominamy robienie zapasów ryżu i papieru toaletowego podczas pandemii. Gdy to się działo, uważaliśmy to jednak za słuszną decyzję, bo byliśmy pod wpływem dużych emocji i widzieliśmy, że tak robią inni. W inwestowaniu również wpadamy w podobną pułapkę, gdy kupujemy, bo „wszyscy kupują”, i sprzedajemy, gdy zaczynamy tracić.
Receptą na omijanie min i pułapek jest inwestowanie w sprawdzonym miejscu i poleganie na opinii ekspertów, którzy do tematu podchodzą odpowiedzialnie.
Dowiedz się, czy znana spółka
to zawsze dobra inwestycja
Zasady inwestowania, których warto się trzymać
Inwestowanie w banku nie wyklucza oszczędzania i innych form inwestowania. Warto korzystać z różnych możliwości, ale najpierw trzeba zadbać o poduszkę finansową (czyli o pieniądze na nagłe wydatki, które są zawsze pod ręką).
Gdy inwestujesz, wybieraj różne rozwiązania - pod względem ryzyka, produktu, branży czy geografii (to tzw. dywersyfikacja). Możesz też korzystać z rozwiązań, które są od razu zróżnicowane (to np. fundusze inwestycyjne i ETF-y).
Na inwestycje warto patrzeć długoterminowo. Wtedy korzystamy z tego, że świat się rozwija, globalne gospodarki rosną, a jako ludzkość idziemy do przodu.
Systematyczność jest ważna - dzięki temu powoli zbieramy kapitał na przyszłość. Łatwiej jest wpłacić 100 zł raz w miesiącu niż 1200 zł raz w roku.
Spadki i wahania inwestycji są normalne. Po lepszych okresach przyjdą te gorsze i jest to naturalne. W długim okresie gospodarki się rozwijają i wtedy mamy szansę na zysk.