czy wiesz, jak się bronić w sieci?

Co drugi Polak zetknął się z przestępstwem w internecie.
Ciebie też to może spotkać.

Pytanie 1/9

Dostajesz mailem ofertę sprzedaży sprzętu elektronicznego. Cena jest bardzo dobra, bo właśnie trwa promocja. Wchodzisz na stronę sklepu, gdzie znajdujesz ofertę zdecydowanie niższą od cen w innych sklepach.

Jak zachowasz się w takiej sytuacji?

Pytanie 1/9

Dostajesz mailem ofertę sprzedaży sprzętu elektronicznego. Cena jest bardzo dobra, bo właśnie trwa promocja. Wchodzisz na stronę sklepu, gdzie znajdujesz ofertę zdecydowanie niższą od cen w innych sklepach.

Jak zachowasz się w takiej sytuacji?

odpowiedź A
Oferta jest ciekawa, ale wolę sprawdzić opinie. Na szczęście na stronie sklepu inni kupujący zostawili swoje oceny, które są bardzo pozytywne. To mnie przekonuje i kupuję sprzęt.

To ryzykowna decyzja, zwłaszcza jeśli cena jest bardzo okazyjna, a ty nie znasz tego sklepu. Zanim skorzystasz
z oferty, koniecznie sprawdź wiarygodność sklepu na innych stronach, nie tylko na jego stronie, na której się
znajdujesz.

odpowiedź B
Dzwonię pod podany na stronie numer telefonu, aby upewnić się przed zakupem, czy oferta jest prawdziwa.

To sposób, który ma ograniczoną skuteczność. Sam fakt, że do danej firmy można zadzwonić, jest pozytywny, ale
wciąż nie dowodzi, że to uczciwy dostawca. Osoba, która odbierze telefon, może kłamać lub nie wiedzieć, że pracuje
dla nieuczciwego pracodawcy.

odpowiedź C
Przed zakupem sprawdzam opinie na temat sklepu na niezależnych stronach oraz forach. Upewniam się też, czy w regulaminie znajduje się KRS, NIP oraz adres firmy.

To najlepszy sposób. Dzięki temu, że sprawdzisz wiarygodność sklepu, możesz uniknąć oszustwa.

Pytanie 2/9

Wystawiasz coś na jednej z popularnych platform ogłoszeniowych. Udało Ci się szybko znaleźć chętnego kupującego. Ta osoba wysyła Ci link do wygenerowania etykiety do paczkomatu - wystarczy, że uzupełnisz swoje dane.

Co robisz w takiej sytuacji?

Pytanie 2/9

Wystawiasz coś na jednej z popularnych platform ogłoszeniowych. Udało Ci się szybko znaleźć chętnego kupującego. Ta osoba wysyła Ci link do wygenerowania etykiety do paczkomatu - wystarczy, że uzupełnisz swoje dane.

Co robisz w takiej sytuacji?

odpowiedź A
Upewniam się, że to nie jest oszustwo. Wchodzę na stronę, do której dostaję link, i szukam opcji kontaktu. Widzę, że jest czat. Piszę do obsługi i w trakcie rozmowy dowiaduję się, że wysyłanie linków przez kupujących to nowa procedura, która ma ułatwić sprzedaż. Działam więc zgodnie z instrukcjami na stronie.

Uważaj. Możesz stracić wszystkie swoje oszczędności. To podrobiona strona firmy kurierskiej, na której przestępcy
próbują wyłudzić Twoje dane, a osoba z czata to nie prawdziwa pomoc techniczna, tylko oszust.

odpowiedź B
Wchodzę na stronę, do której dostaję link. Jeżeli jest to strona znanej mi firmy kurierskiej, postępuję dalej zgodnie z informacjami na stronie. Wypełniam dane konieczne do wygenerowania etykiety.

Pamiętaj, nigdy nie klikaj w linki z nieznanych źródeł i nie podawaj swoich danych na stronach, do których Cię
kierują. Oszuści mogą podszywać się pod strony znanych firm.

odpowiedź C
Korzystam z informacji na głównej stronie portalu sprzedażowego, aby upewnić się, czy rzeczywiście to kupujący powinien mi wysłać link do transakcji.

To najlepsza odpowiedź. Zawsze upewnij się, jak wyglądają zasady sprzedaży na danym portalu. Dzięki temu
rozpoznasz niestandardowe prośby i żądania. W tym przypadku – upewnisz się, kto i w jaki sposób tak
naprawdę powinien wystawić etykietę do przesyłki.

Pytanie 3/9

Czekasz na paczkę.
Dostajesz SMS o takiej treści.

Co robisz w takiej sytuacji?

Pytanie 3/9

Czekasz na paczkę. Dostajesz SMS o takiej treści.

Co robisz w takiej sytuacji?

odpowiedź A
Wchodzę w link i sprawdzam, czy faktycznie kieruje na stronę, która umożliwia realizację płatności. Jeżeli tak, wybieram swój bank i robię przelew.

To nie jest dobra odpowiedź. Jeśli klikniesz w link i podasz swoje dane, możesz stracić pieniądze. Oszuści tworzą
fałszywe strony do realizacji płatności, żeby przejąć Twoje dane.

odpowiedź B
Wchodzę w link i jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, np. nie uruchamia się instalacja żadnego oprogramowania, działam dalej. Przechodzę do płatności zgodnie z instrukcjami na stronie.

To błędna odpowiedź. Po kliknięciu w link możesz nawet nie zauważyć, że szpiegujący, niebezpieczny program
zainstalował się na Twoim telefonie.

odpowiedź C
Dzwonię do firmy kurierskiej, żeby dowiedzieć się, czy naprawdę mają problem z moją paczką.

To jest dobra odpowiedź. Firma kurierska wyjaśni, czy wysyłała prośbę o dopłatę (jest to jednak mało
prawdopodobne, zwłaszcza w takiej formie).

Pytanie 4/9

Co należy zrobić, jeśli dostaniesz wiadomość
tego typu?

Pytanie 4/9

Co należy zrobić, jeśli dostaniesz wiadomość tego typu?

odpowiedź A
Przechodzę do instrukcji i postępuję krok po kroku zgodnie z podanymi wskazówkami. Ostrożności nigdy za wiele. Zawsze reaguję na wszelkie nieprawidłowości.

To nie jest dobra odpowiedź. Jeśli klikniesz w link, zainstalujesz złośliwe oprogramowanie, który może wykraść Twoje
hasła.

odpowiedź B
Najpierw dzwonię do mojego banku, żeby dowiedzieć się, co się wydarzyło.

To najlepsza odpowiedź. Bank może potwierdzić wiarygodność tej wiadomości. To bardzo mało
prawdopodobne, aby bank w ten sposób zabezpieczał Cię przed zagrożeniami. Prawie na pewno jest to próba
zainstalowania groźnego oprogramowania przez przestępców.

odpowiedź C
Sprawdzam, czy wszystkie moje pieniądze są na koncie. Potem otwieram plik, aby potwierdzić dane.

To błędna odpowiedź. Już samo kliknięcie w link może wystarczyć, aby szpiegujący, niebezpieczny program
zainstalował się na Twoim urządzeniu. Zamiast sprawdzić, o co chodzi, otworzysz przestępcom drogę do Twoich
danych i pieniędzy.

Pytanie 5/9

Odbierasz telefon. Osoba, która do Ciebie
dzwoni, mówi, że jest pracownikiem banku. Dla
potwierdzenia, że naprawdę dzwoni z zaufanej
instytucji, podaje Twoje imię i nazwisko oraz
ostatnie cyfry numeru Twojej karty. Chce
ustawić lepsze zabezpieczenia Twojego konta.
Prosi Cię o instalację dodatkowej „aplikacji
bezpieczeństwa”.

Co robisz w takiej sytuacji?

Pytanie 5/9

Odbierasz telefon. Osoba, która do Ciebie dzwoni, mówi, że jest pracownikiem banku. Dla potwierdzenia, że naprawdę dzwoni z zaufanej instytucji, podaje Twoje imię i nazwisko oraz ostatnie cyfry numeru Twojej karty. Chce ustawić lepsze zabezpieczenia Twojego konta. Prosi Cię o instalację dodatkowej „aplikacji bezpieczeństwa”.

Co robisz w takiej sytuacji?

odpowiedź A
Proszę dzwoniącego, aby podał swoje dane: imię, nazwisko, dział, w którym pracuje, a także numer telefonu, pod
którym mogę potwierdzić jego dane. Gdy poda mi wszystkie dane, wykonuję czynności, o które prosi.

To nie jest dobra odpowiedź. Dane, które poda Ci rozmówca, wcale nie muszą być prawdziwe. Oszust może też
przekierować Cię do osoby, z którą jest w zmowie i która potwierdzi jego kłamstwo.

odpowiedź B
Przerywam rozmowę i dzwonię na infolinię banku, aby wyjaśnić sytuację.

To najlepsza odpowiedź. Jeśli rozłączysz się i zadzwonisz na infolinię banku, szybko wyjaśnisz sytuację. Bank
nigdy nie prosi o instalacje dodatkowych aplikacji.

odpowiedź C
Rozmówca podał moje dane osobowe, więc uwiarygodnił się jako przedstawiciel banku. Zdaję się na profesjonalistów, którzy wiedzą więcej o bezpieczeństwie, dlatego postępuję zgodnie z jego zaleceniami.

Zdecydowanie błędna odpowiedź. Oszuści wykorzystują dane z tzw. wycieków danych, dzięki czemu podczas
rozmowy mogą podać Ci Twoje dane w celu uwiarygodnienia się.

Pytanie 6/9

Dostajesz taką wiadomość od znajomego.

Jak zachowujesz się w takiej sytuacji?

Pytanie 6/9

Dostajesz taką wiadomość od znajomego.

Jak zachowujesz się w takiej sytuacji?

odpowiedź A
Robię szybki przelew na numer telefonu, ale tylko wtedy, gdy prosi mnie o to osoba, którą dobrze znam i która pisze do
mnie na komunikatorze, z którego już wcześniej ze mną korespondowała.

To błędna odpowiedź. Oszustwa tego typu polegają na przejęciu kontroli nad kontem nadawcy wiadomości i
wysyłaniu próśb o pomoc do jej znajomych. Jeśli nie sprawdzisz w inny sposób niż na komunikatorze, czy prośba jest
prawdziwa, możesz paść ofiarą oszustwa.

odpowiedź B
Zanim wyślę kod, dzwonię do znajomego, aby potwierdzić, czy naprawdę potrzebuje pomocy.

To najlepszy sposób. Jeśli oszust przejął konto Twojego znajomego, jest mało prawdopodobne, aby
równocześnie przejął jego telefon, a nawet jeśli tak się stało, w rozmowie możesz sprawdzić, czy to
naprawdę Twój znajomy.

odpowiedź C
Odpisuję i dopytuję o szczegóły. Postanawiam pomóc i proszę o dane do zamówienia, które mam opłacić.

To błędna odpowiedź. Takie prośby zawsze warto potwierdzać telefonicznie.

Pytanie 7/9

Dzwoni do Ciebie telefon. Rozmówca mówi, że
dzwoni z policji, ponieważ nieuczciwy
pracownik banku próbuje ukraść Twoje
oszczędności. Na szczęście od jakiegoś czasu
jest on na celowniku policji, która ma szansę
złapać go na gorącym uczynku. Aby
zabezpieczyć pieniądze i schwytać złodzieja,
musisz wypłacić w pobliskim bankomacie
pieniądze ze swojego konta i wpłacić je lub
przelać na specjalne „bezpieczne konto”.

Jak postąpisz w tej sytuacji?

Pytanie 7/9

Dzwoni do Ciebie telefon. Rozmówca mówi, że dzwoni z policji, ponieważ nieuczciwy pracownik banku próbuje ukraść Twoje oszczędności. Na szczęście od jakiegoś czasu jest on na celowniku policji, która ma szansę złapać go na gorącym uczynku. Aby zabezpieczyć pieniądze i schwytać złodzieja, musisz wypłacić w pobliskim bankomacie pieniądze ze swojego konta i wpłacić je lub przelać na specjalne „bezpieczne konto”.

Jak postąpisz w tej sytuacji?

odpowiedź A
Proszę dzwoniącego o imię, nazwisko, numer służbowy oraz numer jednostki, w której pracuje. Po rozmowie idę na ten komisariat i wyjaśniam sprawę.

To właściwa odpowiedź. Lepiej pójść na policję i osobiście upewnić się, czy była to prawdziwa akcja policji, niż
zadzwonić. Oszuści mogą podszywać się pod numery policji i przekierować Cię do osoby, która potwierdzi ich
kłamstwo. Jest to zresztą bardzo mało prawdopodobne, że policja skieruje taką prośbę przez telefon.

odpowiedź B
Proszę dzwoniącego o imię, nazwisko, numer służbowy oraz numer telefonu do jednostki, w której mogę potwierdzić jego tożsamość. Kiedy zadzwonię pod wskazany numer i potwierdzę tożsamość policjanta, wykonuję czynności zgodnie z instrukcją.

To błędna odpowiedź. Lepiej pójść na policję i osobiście upewnić się, czy była to prawdziwa akcja policji, niż
zadzwonić. Oszuści mogą podszywać się pod numery policji i przekierować Cię do osoby, która potwierdzi ich
kłamstwo. Jest też bardzo mało prawdopodobne, że policja skieruje do Ciebie taką prośbę. Telefony tego typu
wskazują na przestępczy charakter rozmowy.

odpowiedź C
Zgadzam się, ale pod warunkiem, że dzwoniący policjant będzie mi towarzyszył podczas wypłaty pieniędzy i ich wpłaty na wskazane konto, a wcześniej potwierdzi swoją tożsamość legitymacją policyjną.

To nie jest poprawna odpowiedź. Policja nie wykorzystuje prywatnych kont przypadkowych osób do śledzenia
przestępców, a sama legitymacja może być fałszywa. Lepiej pójść na policję i osobiście upewnić się, czy jest to
prawdziwa akcja policji.

Pytanie 8/9

Dzwoni do Ciebie telefon. Rozmówca mówi, że
jest doradcą ds. inwestycji i proponuje szybki
zysk, dzięki któremu pomnożysz swoje
oszczędności. Doradca proponuje Ci bezpłatne
szkolenie z inwestowania w kryptowaluty,
musisz tylko zainstalować program, dzięki
któremu doradca pomoże Ci w obsłudze
transakcji inwestycyjnych.

Wybierz zachowanie, które Twoim zdaniem jest
najlepsze w takiej sytuacji:

Pytanie 8/9

Dzwoni do Ciebie telefon. Rozmówca mówi, że jest doradcą ds. inwestycji i proponuje szybki zysk, dzięki któremu pomnożysz swoje oszczędności. Doradca proponuje Ci bezpłatne szkolenie z inwestowania w kryptowaluty, musisz tylko zainstalować program, dzięki któremu doradca pomoże Ci w obsłudze transakcji inwestycyjnych.

Wybierz zachowanie, które Twoim zdaniem jest najlepsze w takiej sytuacji:

odpowiedź A
Nie znam się na inwestowaniu, więc chętnie skorzystam z oprogramowania, dzięki któremu doradca mnie przeszkoli. Wcześniej upewniam się u doradcy, czy oprogramowanie ma certyfikaty bezpieczeństwa.

To błędna odpowiedź. Jeśli nie sprawdzisz, niezależnie od tej rozmowy, tożsamości dzwoniącego, prawie na pewno
zainstalujesz w ten sposób program szpiegujący lub wykradający dane i hasła. Nigdy nie dawaj osobom trzecim
dostępu do swojego konta lub urządzenia.
Oszuści, którzy podają się za fałszywych doradców inwestycyjnych, mogą pozbawić Cię w ten sposób pieniędzy.

odpowiedź B
Proszę o wyjaśnienie całego procesu inwestycji. Zanim nawiążę współpracę, czytam w internecie opinie o firmie inwestycyjnej. Jeśli wszystko będzie w porządku, zdecyduję się na instalację programu, by doradca mógł wspierać mnie w inwestycjach.

To błędna odpowiedź. Nawet jeśli sprawdzisz firmę, nie masz pewności, czy dzwoniący naprawdę ją reprezentuje.
Instalowanie programu przesłanego przez taką osobę prawie na pewno będzie próbą szpiegowania Twojego konta i
pozyskania danych.

odpowiedź C
Chcę inwestować, ale nie zdecyduję się na to, by dać doradcy dostęp do swojego konta. Przerywam rozmowę.

To właściwa odpowiedź. Jeśli chcesz inwestować, zgłoś się bezpośrednio do swojego banku lub oficjalnych firm,
które się tym zajmują. Dodatkowe wskazówki znajdziesz na stronie Komisji Nadzoru Finansowego, poświęconej
bezpiecznym inwestycjom.

Pytanie 9/9

Chcesz mieć wygodny dostęp do swojego
konta i obsługę płatności w swoim telefonie.
Decydujesz się na zainstalowanie aplikacji
swojego banku. Znajdujesz link do pobrania
aplikacji w wyszukiwarce internetowej. Otwiera
się strona z aplikacjami wszystkich banków w
jednym miejscu.

Jak się zachowasz w tej sytuacji?

Pytanie 9/9

Chcesz mieć wygodny dostęp do swojego konta i obsługę płatności w swoim telefonie. Decydujesz się na zainstalowanie aplikacji swojego banku. Znajdujesz link do pobrania aplikacji w wyszukiwarce internetowej. Otwiera się strona z aplikacjami wszystkich banków w jednym miejscu.

Jak się zachowasz w tej sytuacji?

odpowiedź A
Wybieram aplikację swojego banku i pobieram ją na telefon. Postępuję dokładnie z instrukcjami i zgadzam się na ustawienia telefonu, których wymaga aplikacja.

To bardzo ryzykowne działanie. Oszuści tworzą strony zachęcające do pobrania aplikacji podszywających się pod
aplikacje bankowe. Podczas instalacji fałszywa aplikacja prosi o uprawnienia, które pozwalają przestępcom wykraść
Twoje dane osobowe i hasła. W ten sposób zyskują dostęp do Twoich pieniędzy. Pamiętaj! Aplikację bankową instaluj
tylko z autoryzowanych sklepów, do których kieruje Cię Twój bank.

odpowiedź B
Sprawdzam informacje o aplikacji podane na stronie, aby upewnić się, że jest to aktualna aplikacja banku. Gdy to zrobię, instaluję ją.

To błędna odpowiedź. Nigdy nie instaluj aplikacji bankowej z nieznanego źródła. Fałszywe aplikacje bankowe
pozwolą oszustom wykraść Twoje dane osobowe i hasła. W ten sposób możesz stracić wszystkie pieniądze. Aplikację
bankową instaluj tylko z autoryzowanych sklepów, do których kieruje Cię Twój bank.

odpowiedź C
Wchodzę na stronę swojego banku i pobieram aplikację z miejsca, do którego mnie kieruje.

To właściwa odpowiedź. Aplikację bankową instaluj tylko z oficjalnego sklepu producenta Twojego telefonu
(App Store / Google Play / AppGallery). Najbezpieczniej zrobisz to, korzystając ze strony swojego banku, który
przekieruje Cię bezpośrednio do swojego produktu w sklepie.

brawo!

twój wynik to:

XX%

dziękujemy za udzał w teście

mBank już od kilku lat aktywnie przypomina
o zagrożeniach w sieci i mówi, jak się przed nimi chronić.

Pamiętaj! Najlepszą obroną w walce z cyberoszustami
jest spokój i zdrowy rozsądek.

sprawdź, jak się lepiej bronić