pytania i odpowiedzisłownik pojęć kredytowych
BIK - Biuro Informacji Kredytowej S.A. (BIK) przechowuje informacje o złożonych wnioskach kredytowych oraz aktualnych bądź spłaconych kredytach z uwzględnieniem terminowości ich spłat, np. kredytach gotówkowych, kredytach hipotecznych, pożyczkach (m.in. w postaci zakupów ratalnych przez Internet lub w marketach), limitach kart kredytowych i kredytach odnawialnych. W BIK znajdziesz więc pozytywne informacje o regularnej i terminowej spłacie, ale także informacje dotyczące zaległości czy opóźnień. Dzięki informacjom zgromadzonym w BIK przyznanie kredytu może być o wiele szybsze i łatwiejsze. Bank ma wiedzę o terminowości spłat, czyli również o rzetelności klientów.
Historia kredytowa w BIK - to Twój finansowy autoportret, pokazujący jak solidnie regulowałeś w przeszłości swoje zobowiązania. Tworzą go informacje przekazywane przez instytucje finansowe do BIK, które dotyczą:
kredytów i pożyczek,
kart kredytowych i debetowych,
kredytu odnawialnego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym (ROR),
zakupów na raty,
poręczonych kredytów.
Całkowita kwota do zapłaty jest sumą całkowitej kwoty kredytu oraz całkowitego kosztu kredytu. Obowiązek jej wyliczenia wynika z ustawy o kredycie konsumenckim.
Mówiąc wprost, jest to kwota kredytu, którą otrzymujesz „na rękę”. Jest ona ściśle związana z kredytem konsumenckim oraz ustawą o kredycie konsumenckim. Banki wyliczają ją zgodnie z zasadami określonymi w ustawie. Zgodnie z ustawą, jest to suma wszystkich środków pieniężnych, które banki udostępniają konsumentom na podstawie umowy o kredyt.
Uwaga
Choć może wydać się to mylące, całkowita kwota kredytu będzie równa lub niższa od kwoty kredytu. Kwota kredytu zawiera kredytowane przez bank opłaty i prowizje, a całkowita kwota kredytu to tylko środki przekazane do swobodnej dyspozycji.
Całkowity koszt kredytu to suma wszystkich kosztów związanych z kredytem, które będziesz musiał zapłacić w związku z zawartą umową (np. odsetki, prowizja za udzielenie kredytu).
Całkowity koszt kredytu jest ściśle związany z kredytem konsumenckim oraz ustawą o kredycie konsumenckim. Banki wyliczają go zgodnie z zasadami określonymi w ustawie.
W jaki sposób wyliczamy całkowity koszt kredytu?
do wyliczeń m.in. kosztu odsetek przyjmiemy, że oprocentowanie Twojego kredytu przez cały okres spłaty będzie takie jak w dniu zawarcia umowy,
nie uwzględniamy żadnych zmian, które w trakcie spłaty kredytu wpływają na jego koszt np. wcześniejszej spłaty (nadpłaty kredytu przed terminem) czy zaprzestania spłaty kredytu na czas,
przyjmujemy również założenia, co do czasu wypłaty i spłaty kredyt.
Pamiętaj, że faktyczny całkowity koszt kredytu, który poniesiesz, może się różnić od tego wyliczonego na dzień zawarcia umowy.
Plan spłat kredytu, w którym zawarte są terminy oraz kwoty wszystkich rat kredytu np. gotówkowego lub samochodowego. Znajdują się tam również wysokości rat kapitałowych, odsetkowych, kwota kredytu, która pozostaje jeszcze do spłaty.
Karencja to zawieszenie na jakiś czas spłaty całej raty kredytu (raty kapitałowej i odsetkowej) lub jego części (tylko raty kapitałowej). Oznacza to, że w okresie karencji zostajesz zwolniony z obowiązku spłaty kredytu lub spłacasz tylko odsetki (tylko na czas trwania karencji). Po zakończeniu okresu karencji musisz wrócić do regularnej spłaty rat kredytu. Karencja w spłacie kapitału w mBanku może trwać od 1 do 3 miesięcy (w tym okresie spłacasz tylko odsetki, a rata kapitałowa z okresu karencji rozkładana jest na pozostały okres kredytowania).
Data wygenerowania (wystawienia) wyciągu - jest równocześnie datą zamknięcia okresu rozliczeniowego. Okres rozliczeniowy jest to okres 30 dni, za który rozliczane są transakcje dokonane kartą kredytową. Datę jego zakończenia wybierasz podczas wypełniania wniosku o kartę kredytową. Na podstawie operacji z danego okresu rozliczeniowego przygotujemy dla Ciebie wyciąg. Od tego dnia masz jeszcze 24 dni na spłatę zadłużenia limitu karty kredytowej.
Dzień rozliczenia wyciągu karty kredytowej - jest to dzień rozliczenia wyciągu, który ustalisz samodzielnie. Masz do wyboru następujące dnia każdego miesiąca: 2, 5, 8, 11, 14, 17, 20, 23, 26, 28. Istnieje możliwość zmiany dnia rozliczania wyciągu podczas korzystania z karty. Pamiętaj, że od dnia wygenerowania wyciągu masz jeszcze 24 dni okresu bezodsetkowego, po którym powinna nastąpić spłata zadłużenia.
Dzień wymagalnej spłaty (karta kredytowa) - jest to dzień, w którym mija termin bezodsetkowej spłaty zadłużenia z karty kredytowej. Kwota minimalnej spłaty to 5% kwoty wygenerowanej na wyciągu.
Powinieneś pamiętać, aby minimalną kwotę spłaty powiększyć o występującą na dzień spłaty kwotę do natychmiastowej spłaty (jeśli taka występuje). W pierwszej kolejności spłacana jest kwota do spłaty natychmiastowej, a dopiero później kwota minimalna, dlatego należy pokryć obydwie kwoty, aby nie została naliczona opłata za obsługę nieterminowej spłaty.
Na kwotę do natychmiastowej spłaty na karcie kredytowej w statusie normalnym składają się:
nieskapitalizowane odsetki, których kapitalizacja wywołałaby przekroczenie limitu karty,
kwota, o którą jest przekroczony przyznany limit kredytowy,
zaległy kapitał (gotówkowy i bezgotówkowy) - niespłacone w terminie minimalne kwoty spłat.
Minimalna kwota spłaty (zadłużenia na karcie kredytowej) - jest to część zadłużenia, jaką powinieneś spłacić w terminie określonym na wyciągu miesięcznym.
Okres bezodsetkowy inaczej grace period - jest to okres do 54 dni, w ciągu którego masz czas na spłatę kredytu bez odsetek.
Pamiętaj
Dotyczy on tylko transakcji bezgotówkowych.
W przypadku braku dokonania spłaty zadłużenia, naliczymy odsetki za okres od dnia dokonania transakcji do dnia spłaty.
Odsetki zwykłe naliczane są w przypadku braku spłaty całkowitego zadłużenia:
od całości kwoty – licząc od daty dokonania transakcji do dnia spłaty części zobowiązania
oraz od pozostałej kwoty do spłaty – za okres od dnia częściowej spłaty do momentu uregulowania całości zobowiązania.
W przypadku, gdy dzień wymaganej spłaty przypada na dzień wolny (sobota, niedziela), spłata nastąpi dopiero z poniedziałku na wtorek.
Kredyt konsumencki zdefiniowany jest w ustawie o kredycie konsumenckim. Ten rodzaj kredytu przyznaje konsumentowi szczególną ochronę prawną, np.: prawo do odstąpienia od umowy, otrzymania projektu umowy, wyjaśnień w przypadku odmowy udzielenia kredytu z powodu negatywnej weryfikacji w bazach danych (np. BIK, BR), otrzymania formularza informacyjnego o kredycie konsumenckim.
Bank, udzielając kredytu konsumenckiego, zobowiązany jest do zamieszczenia w umowie kredytu konkretnych informacji tj. np. RRSO, całkowita kwota kredytu, całkowita kwota do zapłaty.
Przykłady kredytów konsumenckich:
Kredyt gotówkowy,
Pożyczka gotówkowa,
Karta kredytowa,
Kredyt odnawialny,
Kredyt samochodowy,
Kredyt ratalny na zakupy np. w sklepach RTV/AGD.
Odnowienie limitu kredytu odnawialnego - każdy wpływ na konto powoduje automatyczną spłatę kredytu, dzięki czemu przyznany limit może być wykorzystywany wielokrotnie. Zawsze, gdy będziesz chciał skorzystać z dodatkowych pieniędzy, będą one do Twojej dyspozycji. Jeśli w danym okresie nie będziesz potrzebował środków kredytowych, wówczas nie poniesiesz żadnych kosztów w związku z posiadaniem kredytu.
Odsetki w kredycie odnawialnym - odsetki naliczane są od wykorzystanej kwoty kredytu za każdy dzień, według stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy. Dla celów obliczenia odsetek przyjmuje się, że rok liczy 365 dni. Odsetki zawsze pobieramy w okresach miesięcznych, licząc od dnia wypłaty kredytu.
Uwaga
Odsetki naliczymy i pobierzemy także w następujących sytuacjach (za okres od dnia ostatniego pobrania odsetek do dnia poprzedzającego zmianę):
zmiana wysokości marży, stawki bazowej obowiązującej w mBanku,
zmiana typu rachunku,
aktywacji lub dezaktywacji usług dodatkowych do rachunku.
Pobrane odsetki będą widoczne w historii Twojego rachunku.
Kwota kredytu to suma środków, które bank wypłaca na podstawie umowy kredytu. Kwota kredytu obejmuje środki wypłacane "na rękę" oraz wszystkie kredytowane przez bank opłaty i prowizje. Od tej kwoty bank ma prawo naliczać odsetki.
Oprocentowanie nominalne kredytu, jest stopą procentową, według której bank będzie naliczał odsetki. Wysokość oprocentowania podawana jest w skali roku.
Oprocentowanie kredytu może być stałe lub zmienne:
oprocentowanie stałe oznacza, że przez określony czas (np. cały czas obowiązywania umowy) wysokość oprocentowania nie będzie zmieniona,
oprocentowanie zmienne charakteryzuje się tym, że co jakiś czas (np. co miesiąc, kwartał) bank będzie aktualizował wysokość oprocentowania.
Ważne
W przypadku oprocentowania zmiennego umowa kredytu musi wskazywać, od czego zależy zmiana oprocentowania i o ile się ono zmieni. Na ogół wysokość oprocentowania zmiennego wyznaczana jest jako suma co najmniej 2 czynników, np. marży banku i stopy referencyjnej NPB. O tym, od czego zależy oprocentowanie i jakie czynniki składają się na wysokość oprocentowania, każdy bank decyduje indywidualnie. Powinien on jednak w umowie kredytu precyzyjnie wskazać, jakie czynniki i jakie zdarzenia skutkują zmianą oprocentowania. Pamiętaj, że zmiana oprocentowania oznacza jednocześnie zmianę wysokości raty kredytu.
Jeśli na dany dzień stopa referencyjna NBP wynosi 3,5%, a marża banku 10%, to ich suma stanowi oprocentowanie kredytu i wynosi w tym przypadku 13,5%.
Rata kredytu to kwota, na którą na ogół składa się rata kapitałowa (czyli część kapitału kredytu) oraz rata odsetkowa (czyli odsetki należne do zapłaty w danym miesiącu).
Spłatę kredytu w postaci typowych rat kredytu spotkasz w przypadku kredytów gotówkowych, ratalnych, samochodowych czy hipotecznych. Nieco inaczej wyglądają zasady spłaty dla karty kredytowej czy kredytu odnawialnego.
To zmiana pierwotnych warunków umowy, wynikająca z problemów ze spłatą zobowiązania zgodnie z obowiązującym harmonogramem.
W zależności od posiadanego produktu dostępne są różne formy restrukturyzacji np.:
odroczenie w spłacie kapitału - przez ustaloną ilość miesięcy spłacane będą tylko odsetki od kredytu; zawieszony kapitał zostanie dopisany proporcjonalnie do rat pozostałych do spłaty po zakończeniu okresu odroczenia,
wydłużenie okresu kredytowania - kwota kapitału pozostałego do spłaty zostanie rozłożona na nowy okres kredytowania.
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest ściśle związana z kredytem konsumenckim oraz ustawą o kredycie konsumenckim. Każdy bank musi ją wyliczać zgodnie z tym samym wzorem i zasadami określonymi w ustawie. Na tej podstawie możesz porównywać różne oferty kredytów w bankach lub innych instytucjach finansowych.
RRSO obejmuje koszty związane kredytem, w szczególności takie jak:
odsetki
ewentualne opłaty
prowizje
a także koszty ewentualnych usług dodatkowych (np. ubezpieczeń), jeśli ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu czy pożyczki lub uzyskania finansowania na oferowanych warunkach.
Pamiętaj: RRSO nie powinna być jedynym elementem, który należy uwzględnić przy porównywaniu propozycji kredytów.