DZIAŁALNOŚĆ I OTOCZENIE RYNKOWE
Otoczenie makroekonomiczne
Gospodarka i sektor bankowy w 2015 roku
Gospodarka i sektor bankowy w Polsce
Wskaźniki makroekonomiczne | 2015 | Parametry sektora bankowego | 2015 | |
Realny wzrost PKB (prognoza) | 3,5% | Bazowa stopa procentowa | 1,5% | |
Nominalne PKB per capita (EUR) | 10 300* | Wskaźnik kredyty/depozyty | 99,1% | |
PKB per capita w PPS (EU-28=100) | 68%* | Wskaźnik NPL | 7.4% | |
Średnia roczna stopa inflacji | -0,7% | Łączny współczynnik kapitałowy | 15,6%* | |
Stopa bezrobocia | 7,5% | Zwrot na aktywach (ROA) netto | 0,8% | |
Populacja | 38 mln | Zwrot na kapitale (ROE) netto | 6,8% |
Źródło: Eurostat, Komisja Nadzoru Finansowego
* Dane na dzień 31.12.2015, albo najnowsze dostępne
Podsumowanie zmian
Rok 2015 był rokiem zmian. Po raz pierwszy od 10 lat stopy procentowe w gospodarce amerykańskiej zostały podniesione. Rok ten był jednocześnie bardzo udany dla gospodarki, aczkolwiek poszukiwania pozytywnych akcentów należy rozłożyć daleko poza suche statystyki rachunków narodowych, gdyż dynamika PKB była (wedle szacunków) nieznacznie tylko wyższa niż w roku poprzednim: 3,6% rok do roku wobec 3,3% w roku 2014. Na podkreślenie zasługuje przede wszystkim zmiana kompozycji wzrostu oraz korzystne zmiany na rynku pracy.
Wzrost w 2015 roku napędzany był w mniejszym stopniu inwestycjami (6,6% wobec 9,8% w poprzednim roku), w większym konsumpcją (3,2% wobec 2,6%), która opierała się przede wszystkim na krajowych zasobach, dzięki czemu dynamika importu obniżyła się, zaś eksportu tylko nieznacznie ustępowała tej z poprzedniego roku, co pozwoliło na statystyczne podbicie dynamiki PKB za sprawą dodatniego wkładu do wzrostu eksportu netto (rok 2015 był rekordowy w zakresie nadwyżki handlowej odnotowanej łącznie w handlu usługami i towarami).
Wyższa dynamika konsumpcji była bezpośrednią konsekwencją zmian na rynku pracy: wyższej dynamiki płac (w kategoriach realnych: 4,6% wobec 3,2% w poprzednim roku) oraz dalszego spadku stopy bezrobocia, która w 2015 roku spadła poniżej 10%, przy czym znacząco poprawiła się liczba ofert dostępnych na rynku pracy – do końca 2015 roku liczba ofert przypadających na jednego bezrobotnego osiągnęła historyczne maksimum. Dodatkowo, równowagę na niskim poziomie aktywności udało się także przełamać w statystykach zatrudnienia. IV kwartał, przy kreacji miejsca pracy w sektorze przedsiębiorstw na poziomie 32 tysięcy, był najlepszy od 2007 roku.
Jakkolwiek rachunki narodowe oraz procesy zachodzące na rynku pracy pokazały pozytywny obraz polskiej gospodarki, dane o wyższej częstotliwości (produkcja, sprzedaż, budownictwo) wygenerowały – szczególnie w pierwszej połowie roku – dużo negatywnych zaskoczeń, które w miarę ich przybywania były odczytywane jako symptomy pogorszenia koniunktury. W połączeniu z presją aprecjacyjną na złotego realizującą się w I kwartale oraz szybkim nasileniem deflacji, RPP zdecydowała się na obniżenie stóp procentowych w marcu o 50 punktów procentowych w jednym ruchu, sprowadzając stopę referencyjną do poziomu 1,50%. Do końca roku stopy procentowe pozostały już stabilne, a retoryka Rady Polityki Pieniężnej dryfowała w kierunku stabilizowania parametrów polityki pieniężnej.
Po osiągnięciu w kwietniu minimum (3,9650) na fali oczekiwań na rozluźnienie polityki pieniężnej w strefie euro, złoty do końca roku pozostawał w trendzie deprecjacyjnym, a koniec 2015 EURPLN zakończył na poziomie 4,2580. Na deprecjację złożyły się czynniki globalne (słabszy sentyment wobec rynków wschodzących w związku z wysokim poziomem zadłużenia w wielu krajach rozwijających się i zbliżającą się podwyżką stóp w USA i osłabienie globalnego wzrostu) oraz lokalne, polityczne, związane nie tylko z niepewnością dot. zmiany władzy (wybory prezydenckie, parlamentarne) i jej programu (podatek bankowy, mało przychylne stanowisko w zakresie Otwartych Funduszy Emerytalnych), ale również wcześniejsze propozycje przewalutowania kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich wysuwane przez całe spektrum polityczne podczas kampanii wyborczej.
Rentowności 10-letnich obligacji skarbowych odnotowały dołek 29 stycznia na poziomie 1,939 po to tylko, aby do czerwca stracić na wartości, dochodząc do poziomu rentowności 3,40% (maksimum z 16 czerwca). Co prawda część z odnotowanych spadków cen została w kolejnych miesiącach wyeliminowana (rok zakończony na poziomie 2,94%), to jednak notowania skarbowych instrumentów dłużnych o długim terminie zapadalności stały się bardziej zmienne i podatne na globalne czynniki i wyprzedaże (czynniki te to podwyżka stóp procentowych Fed, obawy o Chiny); polskie obligacje zyskały większą korelację z krajami rynków wschodzących o strukturze diametralnie innej do gospodarki polskiej (Rosja, RPA, Turcja), co pozwala sądzić, że Polski dług był traktowany koszykowo z krajami rynków wschodzących przez inwestorów zagranicznych. W tym samym czasie obligacje 5-letnie zachowywały się podobnie. Różnicę widać było przede wszystkim w przypadku obligacji 2-letnich, które wspierane oczekiwaniami na poluzowanie polityki pieniężnej utrzymywały się w spadkowym trendzie rentowności. Wyprzedaż z grudnia – podobnie jak w przypadku obligacji 5-letnich – była, obok podwyżki stóp procentowych Fed i negatywnej niespodzianki ze strony Europejskiego Banku Centralnego, dodatkowo spowodowana (jeszcze nie zrealizowanymi) planami opodatkowania obligacji skarbowych jako elementu aktywów banków, które to wcześniej były chętnie kupowane przez banki w ramach zabezpieczenia portfeli kredytowych i zarządzania płynnością.
Jaki będzie rok 2016 w gospodarce polskiej?
W 2016 roku nastąpi stabilizacja wzrostu PKB na poziomie około 3,5%. Kompozycja wzrostu będzie w dalszym ciągu oparta na konsumpcji i eksporcie; inwestycje pozostaną na drugim planie, jednak w ich przypadku traktujemy ten rok jako okres przejściowy.
Polska, jako kraj o dużej wartości dodanej w eksporcie (czytaj: znaczna część eksportu jest wytwarzana w kraju) korzysta w pełni z osłabienia kursu walutowego. Konsumpcja wsparta silnym rynkiem pracy (coraz bliżej rynku pracownika, kontynuacja procesów rozpoczętych w 2015 roku) oraz oczekiwanym wprowadzeniem rządowego programu 500+ będzie w stanie rosnąć w tempie bliskim 4% w ujęciu rocznym.
W 2016 roku dojdzie do ograniczenia inwestycji publicznych (rosną w zasadzie tylko wydatki na drogi, okres pomiędzy perspektywami unijnymi to tradycyjne już problemy na kolei z wykorzystaniem środków, wstrzymanie planów inwestycyjnych w energetyce, ograniczenia na szczeblu samorządowym). Początek roku będzie także słaby dla inwestycji prywatnych z uwagi na niepewność polityczną (badania NBP). Utrzymanie wzrostowej trajektorii gospodarki powinno prowadzić do wznowienia prywatnych programów inwestycyjnych w obliczu wysokiego wykorzystania mocy produkcyjnych.
Z deflacją Polska będzie borykać się do jesieni, ale potem nastąpi już istotny wzrost cen (tu zadziałają: baza statystyczna, powoli drożejąca żywność i surowce, presja na cen usług w związku z podwyżkami płac, podatek od supermarketów). RPP patrzy na kwestię obniżek stóp oportunistycznie i na początku roku trzeba o obniżkach zapomnieć – spaść musi zmienność kursu walutowego.
Złoty i polskie obligacje
Polskie aktywa mają coraz więcej cech typowych dla rynków wschodzących. Nierozstrzygnięte przez najbliższe miesiące będzie to, czy czeka nas eskalacja ryzyk wewnętrznych, czy normalizacja, ale parametry gospodarcze, takie jak nadwyżka na rachunku obrotów bieżących, wzrost PKB, niskie zobowiązania w USD oraz napływ środków z Unii Europejskiej sugerują, że złoty jest obecnie niedowartościowany. Złotemu powinna sprzyjać również ponownie bardziej ekspansywna polityka głównych banków centralnych. Przestrzeń do aprecjacji złotego jest jednak mniejsza niż wskazują modele fundamentalne. W I kw. presja deprecjacyjna będzie się utrzymywać.
Mniej niż w poprzednich latach jest przesłanek do konwergencji długich polskich stóp z europejskimi. Realizowana strategia zmniejszenia zależności od inwestorów zagranicznych (czytaj: większego zaangażowania krajowego kapitału, w tym banków, w finansowanie deficytu budżetowego) powinna ograniczać stromiznę krzywej rentowności (do 5 lat) w kolejnych miesiącach. Stąd przez najbliższe miesiące rentowności polskich obligacji mogą nawet spadać. Trend na rynkach bazowych w dalszych miesiącach może być już mniej korzystny dla obligacji. Wskazujemy na silną historycznie korelację rentowności obligacji z inflacją. Ta ostatnia wzrośnie w II połowie 2016.
Sektor bankowy i agregaty monetarne
Pod wpływem rosnącego oprocentowania (wzrost marż kredytowych nawet przed wprowadzeniem podatku bankowego), ostrzejszych wymogów dotyczących wskaźnika LtV i relatywnie niskiej atrakcyjności kredytu hipotecznego w warunkach obowiązywania dodatkowych obciążeń dla banków, dynamika kredytów hipotecznych będzie spadać. Zrównoważą to szybsze wzrosty w segmencie kredytów konsumpcyjnych (weźmy pod uwagę chociażby wpływ realizacji rządowego programu 500+ na poprawę zdolności kredytowej), a także wysokie tempo wzrostu kredytów korporacyjnych - tu podatek bankowy powinien zainicjować ograniczoną restrukturyzację i konsolidację.
Jakkolwiek można oczekiwać istotnego spadku oprocentowania depozytów (kolejny efekt podatku bankowego i racjonalizacji wielkości bilansu), nie powinno to znacząco wpłynąć na dynamikę depozytów dla gospodarstw domowych. Alternatywy inwestycyjne są obecnie nieatrakcyjne, a wyższy wzrost nominalnych dochodów (ze względu i na płace, i na świadczenia społeczne) oznacza jeszcze większe zasilenie sektora bankowego w depozyty.
Zmiany w rekomendacjach Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz aktach prawnych dotyczących banków w Polsce
Zmiany w rekomendacjach Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz aktach prawnych dotyczących banków w Polsce są przedstawione w poniższej tabeli:
Akt prawny / Rekomendacja | Data wejścia w życie i podsumowanie nowych wymogów | Wpływ na główne obszary Banku | ||
TAK – regulacja ma wpływ na dany obszar NIE – regulacja nie ma wpływu na dany obszar, bądź ma znikomy wpływ na dany obszar |
||||
Bazylea III (Pakiet regulacyjny CRD IV/CRR) | 2015 | |||
01.01.2014 ->2019 | Określa wymogi w zakresie m.in. bazy kapitałowej, płynności, wskaźnika dźwigni finansowej, ładu korporacyjnego i polityki wynagrodzeń. Transpozycji postanowień do polskiego porządku prawnego dokonano przede wszystkim za pomocą Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym i zmian w Ustawie Prawo Bankowe. Systematycznie publikowane są jednak standardy i dokumenty towarzyszące. |
|
TAK | |
|
NIE | |||
|
TAK | |||
|
TAK | |||
Dyrektywa dotycząca restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD) | 01.01.2015 |
Dyrektywa wprowadza ramy zarządzania w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. Nakłada obowiązek opracowywania odpowiednich planów (restrukturyzacji – przez banki i likwidacji – przez odpowiednie organy, w Polsce jest to BFG) oraz utworzenia funduszu likwidacyjnego wspierającego proces likwidacji banków. Dyrektywa określa również minimalny wymóg w zakresie funduszy własnych oraz zobowiązań kwalifikowanych umożliwiając skuteczny bail-in dostatecznej kwoty zobowiązań oraz uniknięcie „zarażenia” innych banków i masowego wycofywania depozytów („runu” na banki) (MREL, obowiązuje od początku 2016 r., widoczne jest jednak opóźnienie we wdrożeniu zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym). |
|
TAK |
|
NIE | |||
|
TAK | |||
|
NIE | |||
Ustawa w sprawie wdrożenia ustawodawstwa FATCA | 01.12.2015 |
Przyjęta Ustawa tworzy ramy prawne dla wdrożenia postanowień FATCA obligując polskie banki do identyfikacji, gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji o rachunkach obywateli i rezydentów Stanów Zjednoczonych amerykańskim organom podatkowym. Będzie prowadzona automatyczna wymiana informacji oparta na zasadzie wzajemności. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
TAK | |||
Ustawa o nadzorze makroostrożnośc iowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym | IV kw. 2015/01.01.2016 |
Ustawa wprowadza do polskiego porządku prawnego dodatkowe bufory kapitałowe określone w dyrektywie CRD IV. Implementuje również zapisy dotyczące ładu korporacyjnego, ramowe przepisy dotyczące ujawnień oraz zasady zarządzania kryzysowego ustanawiając BFG organem odpowiedzialnym za likwidację na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wyposażonym w narzędzia niezbędne do przeprowadzenia likwidacji (częściowa implementacja BRRD). Ustawa ma wpływ na politykę dywidendową banków poprzez wyznaczenie maksymalnej kwoty dywidendy przeznaczonej do podziału uzależnionej od spełnienia wymogu związanego z łącznym buforem. |
|
TAK |
|
NIE | |||
|
NIE | |||
|
NIE | |||
Rekomendacja P | 31.12.2015 |
Celem Rekomendacji P wydanej przez KNF jest aktualizacja standardów w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, aby dopasować je do praktyki rynkowej (i wytycznych EUNB). Zawiera zapisy dotyczące określania akceptowalnego poziomu ryzyka płynności, pomiaru płynności i zarządzania płynnością, w szczególności w kontekście innych rodzajów ryzyka, pomiaru płynności śróddziennej, prowadzenia testów warunków skrajnych oraz ujawnień. Obejmuje ponadto wymogi dotyczące alokacji kosztów płynności w ramach systemu stawek transferowych. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
NIE | |||
Prawo Bankowe i inne ustawy | 27.11.2015 |
Zmiana w ustawie Prawo Bankowe i innych ustawach dotyczy przede wszystkim likwidacji bankowego tytułu egzekucyjnego wykorzystywanego w procesie windykacji oraz reguluje tryb postępowania z rachunkami osób zmarłych oraz ich przejmowania przez spadkobierców. |
|
NIE |
|
NIE | |||
|
NIE | |||
|
TAK | |||
Rekomendacja dotycząca bezpieczeństwa transakcji płatniczych wykonywanych w Internecie | Grudzień 2015 |
Celem rekomendacji KNF jest określenie jednolitych minimalnych wymogów w zakresie bezpieczeństwa transakcji płatniczych wykonywanych w Internecie. Zapisy rekomendacji dotyczą m.in. zarządzania procesem, kontroli i oceny ryzyka oraz działań edukacyjnych w tej dziedzinie skierowanych do klientów. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
TAK | |||
Ustawa o usługach płatniczych | 01.02.2015/17.11.2015 |
Zmiana w Ustawie wprowadza maksymalny poziom opłaty interchange wynoszący 0.2% wartości transakcji w przypadku kart debetowych oraz 0.3% w przypadku kart kredytowych, poczynając od 01.02.2015 r. W IV kwartale 2015 r. dokonano zmiany dotyczącej okresu przejściowego trwającego do 08.12.2018 r. obejmującego małych (maks. 3% udział w rynku) dostawców usług płatniczych, której celem było wspieranie rozwoju polskich przedsiębiorstw z branży usług płatniczych. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
TAK | |||
|
TAK | |||
Rozporządzenie EMIR | 2016 | |||
2016/przedłużenie niektórych zapisów/ |
Dotyczy funkcjonowania rynków finansowych, w szczególności ograniczania ryzyka. Wymaga, aby transakcje były rozliczane centralnie za pośrednictwem kontrahenta centralnego i określa wymogi w zakresie depozytów zabezpieczających. |
|
NIE | |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
TAK | |||
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji | 2016 |
Wraz ze zmianą Ustawy zostaną zaimplementowane dyrektywy UE dotyczące systemu gwarantowania depozytów (DGS) oraz BRRD (w zakresie planów restrukturyzacji, MREL i funduszu restrukturyzacji i likwidacji banków). Główne różnice w porównaniu do tych dokumentów dotyczą zwiększonych poziomów docelowych funduszu gwarantowania depozytów (2,8% zamiast 0,8%) i funduszu likwidacji (1,4% zamiast 1,0%). Termin zgromadzenia docelowej kwoty środków wyznaczono na 2024 r. Składki banków będą zależeć od ich udziału rynkowego w danej bazie obliczeniowej oraz profilu ryzyka instytucji. W ramach obecnie obowiązujących regulacji, roczna stawka składki za 2015 r. (do zapłaty w 2016 r.) została określona na poziomie 0,167% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko (TREA) (0,189% w 2014 r.), a stawka opłaty ostrożnościowej wyniosła 0,079% TREA (0,05% w 2014 r.). |
|
NIE |
|
NIE | |||
|
TAK | |||
|
TAK | |||
Ustawa o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej | 19.02.2016 |
Celem ustawy jest udzielenie finansowego wsparcia zadłużonym osobom fizycznym, które spełniają ustalone kryteria, znalazły się w trudnej sytuacji finansowej i utraciły zdolność do samodzielnej spłaty zaciągniętego kredytu hipotecznego. Środki niezbędne do udzielenia takiego wsparcia pochodzić będą z „funduszu wsparcia” finansowanego przez banki (początkowa kwota w wysokości 600 mln zł) proporcjonalnie do wartości posiadanych przez nie portfeli kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, w przypadku których opóźnienie w spłacie przekracza 90 dni. |
|
NIE |
|
NIE | |||
|
TAK | |||
|
NIE | |||
Rekomendacja W | 30.06.2016 |
Rekomendacja W dotycząca zarządzania ryzykiem modeli została wydana przez KNF w lipcu 2015 r. Jej celem jest wyznaczenie standardów procesu zarządzania ryzykiem modeli, łącznie z określeniem ram dla tworzenia modeli i oceny ich jakości, aby zapewnić odpowiednie zarządzanie organizacją. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
NIE | |||
Rekomendacja Z | 01.11.2016 |
Projekt Rekomendacji Z dotyczącej ładu wewnętrznego w bankach został przez KNF przekazany do konsultacji 23.12.2015 r. Obejmuje elementy ładu wewnętrznego wynikające z innych regulacji, np. Prawa Bankowego (implementującego większość postanowień CRD IV dotyczących ładu wewnętrznego w bankach), ujmując je w szczegółowy sposób, również w oparciu o obserwacje KNF i wyniki oceny BION. Przewidywany termin wejścia w życie to 01.11.2016 r. |
|
NIE |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
NIE | |||
Ustawa o podatku od instytucji finansowych | 01.02.2016 |
Ustawa nakłada na wybrane instytucje finansowe, w tym banki, miesięczny podatek w wysokości 0,0366% (0,44% rocznie). Podatek będzie naliczany od sumy aktywów pomniejszonej o wartość funduszy własnych i obligacji skarbowych. |
|
NIE |
|
NIE | |||
|
TAK | |||
|
TAK | |||
MIFID II i MIFIR | 2018 | |||
2018 |
Zbiór standardów technicznych ESMA dotyczących wymogów w zakresie przejrzystości obowiązujących systemy obrotu i firmy inwestycyjne oraz obowiązku nałożonego na firmy inwestycyjne, zgodnie z którym powinny one realizować transakcje na pewnych papierach w systemie obrotu lub w podmiotach systematycznie internalizujących transakcje, opublikowano w 2015 r. Implementacja standardów jest przewidziana na dzień 01.01.2018 |
|
NIE | |
|
TAK | |||
|
NIE | |||
|
NIE |
Wpływ aprecjacji franka szwajcarskiego na sytuację kredytobiorców, sektora bankowego i mBanku
Propozycja Związku Banków Polskich
W pierwszych dniach po gwałtownym wzroście kursu franka w połowie stycznia 2015 roku Związek Banków Polskich (ZBP) przygotował rozwiązania, których celem było udzielenie pomocy osobom posiadającym kredyt we franku w spłacie wyższych rat.
Pakiet rozwiązań obejmował:
- Uwzględnienie ujemnej stawki LIBOR CHF
- Zmniejszenie spreadu walutowego przez 6 miesięcy
- Zezwolenie na wydłużenie okresu spłaty na wniosek klienta
- Rezygnacja z nowego zabezpieczenia lub ubezpieczenia kredytu wobec kredytobiorców terminowo spłacających raty
- Możliwość bezprowizyjnego przewalutowania kredytu po średnim kursie NBP, oraz
- Uelastycznienie zasad restrukturyzacji kredytów hipotecznych dla klientów.
W maju 2015 roku ZBP przedstawił propozycje dalszych działań. Banki zadeklarowały zaangażowanie finansowe i organizacyjne w realizacji dodatkowego wsparcia dla klientów posiadających kredyty mieszkaniowe, w szczególności walutowe. Działania te obejmują:
- Wydłużenie okresu funkcjonowania pierwszego pakietu ZBP do końca 2015 roku, z możliwością przedłużenia poszczególnych rozwiązań na kolejne okresy
- Utworzenie wewnętrznych funduszy stabilizacyjnych skierowanych wyłącznie do kredytobiorców posiadających kredyt we frankach szwajcarskich
- Przeznaczenie 125 mln zł na Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych, o którego utworzenie w drodze ustawy wnoszą banki deklarujące zaangażowanie finansowe
- Umożliwienie kredytobiorcom posiadającym walutowy kredyt mieszkaniowy z przeznaczeniem na własne cele mieszkaniowe przenoszenia zabezpieczeń hipotecznych w celu ułatwienia zbycia lub zamiany mieszkania.
W ramach wewnętrznych funduszy stabilizacyjnych system dopłat byłby dostępny po przekroczeniu określonego poziomu granicznego kursu szwajcarskiej waluty. Rozwiązanie byłoby dostępne dla kredytobiorców, którzy jednocześnie zobowiążą się do przewalutowania przy określonym kursie oraz spełniają określone kryteria dochodowe. Wsparcie dla kredytobiorców byłoby udzielane według następującej zasady: dochód kredytobiorcy w momencie złożenia wniosku o podpisanie aneksu niższy od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej i mieszkanie o powierzchni do 75 m kw. lub dom do 100 m kw. Warunkiem udzielenia pomocy byłaby regularna obsługa kredytu. Zgodnie z podpisaną przez banki deklaracją, dopłata do kredytów we franku szwajcarskim byłaby realizowana, gdy kurs CHF przekroczy poziom 5 zł, ale sama wysokość dopłaty nie przekroczy 33 gr na 1 CHF. Zgodnie z wyliczeniami ZBP w ciągu 10 lat suma dopłat banków z tytułu funduszów stabilizacyjnych osiągnęłaby ok. 3,5 mld zł. Niektóre aspekty propozycji ZBP zostały później wplecione w prezydencką ustawę o funduszu wsparcia dla kredytobiorców.
Fundusz Wsparcia Restrukturyzacji Kredytów Hipotecznych ma wspierać kredytobiorców posiadających kredyty mieszkaniowe w każdej walucie w przypadku niekorzystnego zdarzenia losowego u kredytobiorcy, np. utraty pracy lub choroby. Przewidziano pomoc do wysokości 100% raty kapitałowo-odsetkowej w okresie 12 miesięcy, nie więcej niż 1500 zł miesięcznie. Udzielenie wsparcia poza szczególnymi przypadkami miałoby charakter zwrotny (więcej informacji w tabeli Zmiany w rekomendacjach Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz aktach prawnych dotyczących banków w Polsce).
Propozycja Prezydenta dotycząca restrukturyzacji kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich
W dniu 15 stycznia 2016 r. Kancelaria Prezydenta opublikowała prezydencki projekt ustawy w sprawie kredytów hipotecznych w walutach obcych dotyczący przewalutowania kredytów hipotecznych denominowanych we frankach szwajcarskich udzielonych osobom fizycznym (z wyłączeniem przedsiębiorców wykorzystujących oprocentowanie kredytów jako tarczę podatkową) na złotówki i rekompensat dla kredytobiorców z tytułu nadmiernych spreadów walutowych. Projekt przewiduje trzy mechanizmy restrukturyzacji kredytów. Dwa pierwsze rozwiązania opierają się na przewalutowaniu walutowych kredytów hipotecznych po kursie „sprawiedliwym”, ustalanym na podstawie kursu waluty z dnia udzielenia kredytu, skorygowanego o skumulowaną różnicę pomiędzy kosztami obsługi walutowego kredytu hipotecznego i kosztami obsługi odpowiadającego mu hipotetycznego kredytu hipotecznego w złotówkach. Projekt obejmuje trzy warianty restrukturyzacji kredytów:
- Dobrowolne przewalutowanie na warunkach uzgodnionych pomiędzy klientem i bankiem. Wariant ten przewiduje przewalutowanie zobowiązania na złotówki i oprocentowanie kredytu według stopy WIBOR.
- Przymusowe przewalutowanie walutowego kredytu hipotecznego po kursie „sprawiedliwym”. Kredyt pozostaje w bilansie banku w walucie obcej, jest spłacany według stałego kursu „sprawiedliwego” (ustalanego indywidualnie dla każdego kredytu przez bank zgodnie z algorytmem przedstawionym w projekcie ustawy), a miesięczne raty są oprocentowane według stopy LIBOR. Kurs „sprawiedliwy” nie może być niższy niż kurs po którym kredytobiorca zaciągnął zobowiązanie, ani wyższy niż bieżący kurs waluty. Przewalutowanie na złotówki będzie odbywać się stopniowo do dnia zapadalności kredytu, niezmiennie według kursu „sprawiedliwego”. Zgodnie z intencją Kancelarii Prezydenta, straty wynikające z przewalutowania nie będą ponoszone jednorazowo, lecz zostaną rozłożone w czasie. Zarząd mBanku zgadza się z opinią profesjonalistów zajmujących się rachunkowością i audytem, iż zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej strata wynikająca z przewalutowania zostanie poniesiona jednorazowo.
- Przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu będzie możliwe tylko w przypadku, gdy pozostałe dwa warianty – dobrowolnej i przymusowej restrukturyzacji – nie będą mieć zastosowania. Aby skorzystać z tej opcji, kredytobiorca musi spełnić następujące kryteria: kwota kredytu musi stanowić ponad 130% kwoty kredytu z dnia udzielenia zobowiązania, a miesięczne raty muszą przekraczać 20% miesięcznego dochodu klienta. Rozwiązanie to nie jest dostępne dla osób fizycznych:
a. które w ostatnich 12 miesiącach uzyskiwały średni dochód w walucie obcej, w której udzielono im kredytu, w wysokości wystarczającej na spłatę miesięcznych rat kredytu
b. których średnia miesięczna rata w ostatnich 12 miesiącach była niższa niż 20% średniego dochodu z ostatnich 12 miesięcy.
Ponadto, banki będą zobowiązane do zwrotu kwot zapłaconych przez klientów z tytułu spreadów walutowych wraz z odsetkami za zwłokę, które zostaną odliczone od kwoty zobowiązania pozostającego do spłaty. Projekt ustawy dopuszcza też częściowe odliczenie od podatku bankowego strat ponoszonych w związku z restrukturyzacją kredytów walutowych; miesięcznie bank będzie mógł odliczyć do 20% kwoty należnego podatku. Kwoty nieodliczone będą się kumulować i obniżać kwotę należnego podatku bankowego w kolejnych okresach.
Przyjęcie tej propozycji odnośnie konwersji kredytów we frankach szwajcarskich może wymagać od banków sporządzenia dużych odpisów w sprawozdaniach finansowych. Koszt konwersji jest obecnie kalkulowany przez KNF, zanim zostanie przedstawiony w Parlamencie.
Działalność Grupy mBanku na tle sektora bankowego w 2015 roku
Działalność mBanku w 2015 roku pozytywnie wyróżniała się na tle sektora bankowego, co prezentuje porównanie głównych wskaźników efektywności i rentowności na poniższych wykresach.
Źródło: Kalkulacje własne na podstawie statystyk publikowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (dane na dzień 31 grudnia 2015 roku)
Profil demograficzny klienta Grupy mBanku
Profil demograficzny klientów mBanku
mBank charakteryzuje się korzystnym profilem demograficznym klientów. Bank korzystający z nowoczesnych technologii był i jest szczególnie atrakcyjny wśród młodych ludzi, których innowacje techniczne otaczają od wczesnych lat życia.
Poniższe wykresy przedstawiają strukturę demograficzną odpowiednio dla mBanku i Polski w 2014 roku.
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, dane na dzień 31.12.2014
Większość klientów mBanku stanowią osoby w wieku produkcyjnym, 25-44 lat (62%), podczas gdy w perspektywie całego kraju odsetek ludzi w tej grupie wiekowej wynosi 31%. Kolejną liczną grupą klientów mBanku są osoby w wieku w przedziale 19-24 lat, podczas gdy w perspektywie całego kraju grupa ta ma najmniejszy udział (7%).
Stosunkowo niski odsetek klientów mBanku, szczególnie biorąc pod uwagę sytuację demograficzną, stanowią dzieci i młodzież do 19 lat (2%), a także osoby w średnim wieku i seniorzy, czyli grupa w wieku 55+ (12%). Może to tłumaczyć fakt, że mimo rosnącej popularności rachunków dla dzieci, wciąż niewielka grupa rodziców decyduje się na otwarcie im depozytu.
Klientów w wieku 55+ charakteryzuje z kolei konserwatywne podejście do finansów i nowinek technologicznych, przez co część z nich nie decyduje się na otwarcie rachunku, a ci, którzy są już związani z konkretnym bankiem nie są chętni do jego zmiany, nawet przy atrakcyjnej ofercie produktowej innej instytucji finansowej.
Perspektywa demograficzna wskazuje na to, że polskie społeczeństwo będzie się starzeć. Dlatego obecnie tak ważne dla Banku jest zainteresowanie ofertą młodzieży i osób w wieku produkcyjnym – tych, które za kilkadziesiąt lat, jako ludzie starsi, będą stanowić największy odsetek w strukturze demograficznej w Polsce. Należy podkreślić, że osoby powyżej 60 roku życia w 2050 roku będą inną, nową generacją seniorów, dla których Internet i nowoczesne technologie nie będą mieć tajemnic.
Rynek mieszkaniowy
Sytuacja na rynku nieruchomości w 2015 w Polsce była uwarunkowana, podobnie jak w roku 2014, powolnym, ale stabilnym rozwojem gospodarczym oraz utrzymywaniem przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP) stóp procentowych na stosunkowo niskim poziomie. W związku z tym banki złagodziły politykę kredytową, co znalazło odzwierciedlenie we wzroście atrakcyjności oferty kredytów hipotecznych.
W 2015 roku na polskim rynku kredytów hipotecznych, pomimo zmian regulacyjnych wprowadzonych rok wcześniej nie zaszła rynkowa rewolucja. Mimo że Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) zmieniła przepisy regulujące zasady udzielania kredytów w Polsce, od momentu jej wprowadzenia nie zauważono znaczących zmian na rynku nieruchomości, a co za tym idzie na rynku kredytów hipotecznych.
W 2015 roku RPP ustabilizowała stopy procentowe na rekordowo niskim poziomie. Stopa referencyjna wyniosła 1,5%, a stopa WIBOR 3M w marcu 2015 roku wyniosła 1,65%, by następnie osiągnąć stabilny pułap 1,73-1,74%, utrzymany do końca roku. W konsekwencji zaciągnięcie kredytu (m.in. hipotecznego) wiązało się z bardzo niskimi kosztami dla kredytobiorców, którzy z powodu niskich stóp procentowych oraz korzystniejszej oferty kredytowej osiągali wyższą zdolność kredytową.
Wprowadzenie odwróconej hipoteki w grudniu 2014 roku nie wpłynęło na rynek nieruchomości w 2015 roku. Odwrócona hipoteka to kredyt przeznaczony dla osób posiadających tytuł prawny do nieruchomości, na którą wnosi się hipotekę zabezpieczającą pożyczkę udzieloną osobie zainteresowanej. Jednak na rynku kredytowym w Polsce żaden bank nie wprowadził jeszcze do swojej oferty odwróconej hipoteki.
Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych (w sześciu głównych miastach w Polsce)
Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych pozostała stabilna w 2015 roku. Ceny transakcyjne mieszkań na rynkach pierwotnym i wtórnym w największych miastach w Polsce wykazywały niewielkie zmiany. Średnia zmiana cen transakcyjnych za 1 m² na rynku pierwotnym w analizowanych miastach wyniosła ok. 2,2% rok do roku, natomiast na rynku wtórnym ceny pozostały stabilne.
W okresie od stycznia do września 2015 roku banki podpisały 132,6 tys. umów kredytowych o łącznej wartości 28,7 mld złotych, w tym samym okresie 2014 roku wartość nowo udzielonych kredytów była nieco niższa i wynosiła 27,6 mld złotych, a ich liczba była równa około 131,1 tysięcy sztuk. Można zatem sądzić, że wyniki całego 2015 roku będą nieco lepsze niż w roku poprzednim.
Czynnikami oddziaływującymi na popyt mieszkaniowy były niskie stopy procentowe, zakupy mieszkań za gotówkę, poprawa sytuacji na rynku pracy, wzrost dochodów gospodarstw domowych, a także wzrost limitów oraz nowelizacja w programie Mieszkanie dla Młodych (MdM). Najważniejszą wprowadzoną zmianą w programie było objęcie wsparciem transakcji zawieranych na rynku wtórnym. Dodatkowo zwiększono prorodzinne oddziaływanie MdM-u, poprzez dofinansowanie wkładu własnego oraz dopuszczenie możliwości przystąpienia do umowy kredytu współnie z dowolną osobą dodatkową. W konsekwencji około 43% wniosków dotyczyło transakcji lokalami pochodzącymi z rynku wtórnego, a ok. 57% z rynku pierwotnego. Fakt, że pula środków finansowych przeznaczonych na program w latach 2016-2018 może okazać się niewystarczająca, co dodatkowo może przyspieszyć decyzję wielu osób odnośnie zakupu mieszkania.
Wskaźniki budownictwa mieszkaniowego w 2015 roku wskazują na wzmożoną aktywność inwestorów. Według wstępnych danych GUS liczba mieszkań oddanych do użytkowania wzrosła o około 3,2% rok do roku, liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto wzrosła o ok. 13,7% rok do roku, natomiast liczba mieszkań, na które wydano pozwolenia na budowę wzrosła o ok. 20,5% rok do roku. W okresie ostatnich 12 miesięcy zakończonych w listopadzie 2015 roku. deweloperzy rozpoczęli budowę ponad 83,7 tysięcy mieszkań. Oznacza to, że nowy rekord osiągnięty przez deweloperów pod względem liczby rozpoczętych umów (poprzedni w czerwcu 2008 roku, kiedy wyniósł on 82,3 tysięcy sztuk)
Rok 2015 okazał się być korzystnym dla firm deweloperskich. Liczba transakcji liczona łącznie dla sześciu rynków w III kwartale 2015 roku osiągnęła rekordowy poziom i wyniosła blisko 13,2 tysięcy mieszkań. Dzięki temu, w ostatnich czterech kwartałach, na rynku pierwotnym sprzedano prawie 48,6 tysięcy lokali, tj. o blisko 13% więcej, niż w całym, rekordowym dotychczas 2014 roku, kiedy wartość ta wyniosła 43 tysięcy W III kwartale do sprzedaży wprowadzono prawie 15,9 tysięcy mieszkań (wzrost o ok. 20% kwartał do kwartału). Dotychczas jedynym kwartałem z wyższą liczbą lokali wprowadzonych na rynek był IV kwartał 2007 roku, czyli tzw. "szczyt boomu" na rynku mieszkaniowym.
Poniższy wykres prezentuje sytuację na rynku nieruchomości mieszkaniowych w Polsce:
*Liczba mieszkań przeznaczonych do sprzedaży
Źródło: Główny Urząd Statystyczny (GUS), dane na dzień 31.12.2015.
Łącznie w ostatnich czterech kwartałach wprowadzono do sprzedaży około 50,8 tysięcy lokali mieszkalnych. Mimo dobrej sprzedaży oferta lokali na rynku pierwotnym wzrosła blisko o ok. 3 tysięcy i wyniosła na koniec III kwartału 51,4 tysięcy mieszkań. Największy wzrost został odnotowany w Warszawie (ok. 11% kwartał do kwartału), we Wrocławiu (ok. 9% kwartał do kwartału) i Krakowie (ok. 6% kwartał do kwartału). W Poznaniu oraz Łodzi oferta pozostała na nie zmienionym poziomie, natomiast w Trójmieście spadła o ok. 5% kwartał do kwartału.
Wysoki poziom sprzedaży znacząco wpłynął na zmianę struktury oferty dostępnej na pierwotnym rynku mieszkaniowym zwłaszcza w kontekście wyprzedaży mieszkań gotowych. Na koniec III kwartału 2015 roku mieszkania oddane do użytku w 2014 roku i wcześniej stanowiły zaledwie około 10% ofert deweloperskiej, 17% oferty to mieszkania z planowanym terminem oddania w 2015 roku, ok. 44% projektów będzie oddane w 2016 roku, a 29% po 2016 roku.
Czas potrzebny do wyprzedania wszystkich mieszkań znajdujących się w ofercie, przy utrzymaniu obecnego tempa sprzedaży, w większości analizowanych miast pozostał stabilny i wyniósł od 4 do 5 kwartałów. Wyjątek stanowiło Trójmiasto, gdzie widać wyraźną przewagę popytu nad podażą a średni czas sprzedaży wyniósł 3,2 kwartału. Można zatem mówić o dość bezpiecznym poziomie podaży, przy utrzymaniu dotychczasowego tempa sprzedaży.
W perspektywie najbliższych kwartałów możliwe jest delikatne wzmocnienie tendencji wzrostowych cen. Wzrostowi popytu sprzyja natomiast utrzymanie stóp procentowych na niskim poziomie, alternatywne źródła finansowania zakupu mieszkania, poprawa na rynku pracy i wzrost dochodów gospodarstw domowych, oraz zmiany wprowadzone w programie MdM. Głównym ryzykiem dla rynku nieruchomości (i zmiany trendów cenowych) jest niepewność otoczenia regulacyjnego (zapowiadane regulacje podnoszące koszty funkcjonowania banków) i niepewność otoczenia zewnętrznego. W perspektywie długofalowej czynnikiem fundamentalnym wpływającym na popyt mieszkaniowy są zjawiska demograficzne. Prognozowany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) spadek liczy ludności i starzenie się społeczeństwa przyczynią się do spowolnienie popytu na mieszkania.
Sytuacja na rynku nieruchomości komercyjnych
Wolumen transakcji inwestycyjnych na rynkach nieruchomości w 2015 roku w Polsce przekroczył 4 mld euro. Jest to drugi najlepszy rok w historii polskiego rynku nieruchomości (w 2006 roku wartość ta wyniosła 4,7 mld euro). Na tak dobry wynik złożyły się przede wszystkim dwie duże transakcje przejęcia udziałów w Echo Investment SA przez fundusze Oaktree i PIMCO oraz przejęcie części spółek celowych Trigranit przez TPG Real Estate. Na rynkach obserwowana była kompresja stóp kapitalizacji za najlepsze aktywa. Stopy kapitalizacji za nieruchomości typu "prime" na rynku biurowym wahały się między 6-6,5%, na rynku handlowym około 6%, a magazynowym około 7%.
Wolumen transakcji na rynku nieruchomości handlowych odnotował rekordowy wzrost o około 285% względem 2014 roku do poziomu 2,2 mld euro. Udział w całkowitym wolumenie transakcji inwestycyjnych wyniósł 55%, co stanowiło wzrost o 37 punktów procentowych w stosunku do roku poprzedniego. Tak wyraźny wzrost wolumenu transakcji był spowodowany głównie dzięki wysokiej aktywności inwestorów w czwartym kwartale ubiegłego roku.
W dalszym ciągu utrzymuje się trend zmiany modelu biznesowego, rekomercjalizacji oraz rozbudowy starszych obiektów handlowych w celu dostosowania do aktualnych warunków panujących na rynku. Szczególnym trendem związanym z dostosowywaniem obiektów handlowych do najnowszych rozwiązań jest wzmacnianie stref gastronomicznych. Przebudowa nieruchomości w tym celu jest związana między innymi ze zmianą stylu życia oraz rosnącą siłą nabywczą społeczeństwa. Zwiększanie przestrzeni przeznaczonej pod usługi gastronomiczne może zachęcić międzynarodowe marki nieobecne jeszcze w Polsce do wejścia na polski rynek.
W minionych miesiącach nie odnotowano znaczących zmian w wysokości stawek czynszu za powierzchnie handlowe. W dalszym ciągu najdroższą lokalizacją pozostaje Warszawa w której czynsze „prime” za najlepsze lokale o powierzchni do 100m² w najbardziej prestiżowych centrach handlowych przekraczają 100 euro za m² za miesiąc.
Poziom pustostanów w obiektach handlowych zlokalizowanych w największych miastach Polski w dalszym ciągu pozostaje na relatywnie niskim poziomie – od 1,5% do 4,5%.
Wolumen transakcji na rynku nieruchomości biurowych (udział w całkowitym wolumenie transakcji wyniósł około 32%), biorąc pod uwagę siedem największych miast w Polsce, odnotował spadek o około 27% względem 2014 roku Warszawa niezmiennie pozostała największym rynkiem biurowym w Polsce. Duża podaż nowych powierzchni w budowie oraz presja na stawki najmu przyczyniła się, do wstrzymywania nowych inwestycji w stolicy i przesunięcia zainteresowania inwestorów w kierunku miast regionalnych. Ponad połowę zeszłorocznego wolumenu w sektorze biurowym stanowiły transakcje zawarte na rynkach regionalnych.
Stawki wywoławcze za powierzchnię do wynajęcia pozostały na stabilnym poziomie. Deweloperzy nadal wykazują dużą elastyczność w trakcie negocjacji poza czynszowych warunków najmu, takich jak udział w kosztach wykończenia powierzchni, czy też wakacje czynszowe.
Wysoki poziom nowej powierzchni będącej aktualnie w budowie (około 1,2 milionów m² w głównych ośrodkach w Polsce), może znaleźć odzwierciedlenie we wzroście poziomu współczynnika pustostanów w 2016 roku. Szczególnie narażone na spadki będą starsze biurowce (klasy B) oraz te o gorszej lokalizacji.
Aktywność inwestycyjna na rynku nieruchomości magazynowych w siedmiu największych aglomeracjach w Polsce w 2015 roku była nieco niższa niż w rekordowym 2014 roku i osiągnęła wolumen na poziomie 470 milionów euro. Zainteresowanie inwestorów rynkiem magazynowym utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie, natomiast niższa wartość wolumenu była spowodowana brakiem odpowiednich projektów przeznaczonych na sprzedaż.
Aktywność deweloperów na rynku nieruchomości magazynowych w dalszym ciągu pozostaje wysoka. Wśród nowych projektów rośnie udział projektów spekulacyjnych wynoszący obecnie 42,3% podaży w budowie. Pomimo rekordowo niskiego poziomu pustostanów (około 6%), można zaobserwować tendencję spadku czynszów efektywnych przy nowo uruchamianych projektach magazynowych w regionie Poznania i Warszawy oraz na Górnym Śląsku. Dodatkowo, coraz bardziej pogłębia się różnica pomiędzy stawkami czynszów ofertowych oraz efektywnych. W dalszym ciągu najwyższe stawki obowiązują w strefie miejskiej Warszawy, a najniższe w regionie Polski Centralnej oraz na obrzeżach Warszawy.
Przewiduje się, że w 2016 roku wolumen transakcji będzie zbliżony do osiągniętego w 2015 roku. Jednocześnie powinniśmy spodziewać się nieco wyższego udziału sektora nieruchomości biurowych w całkowitym wolumenie transakcji, do czego mają przyczynić się znaczące transakcje zarówno w Warszawie, jak i na rynkach regionalnych.
Sytuacja finansowa Grupy mBanku w 2015 roku
Rachunek zysków i strat Grupy mBanku
Grupa mBanku zakończyła 2015 rok zyskiem brutto w wysokości 1 617,9 mln zł, wobec 1 652,7 mln zł zysku wypracowanego w 2014 roku (-34,8 mln zł, tj. -2,1%). Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku wyniósł 1 301,2 mln zł wobec 1 286,7 mln zł przed rokiem (+14,5 mln zł, tj. +1,1%).
Podsumowanie wyników finansowych Grupy mBanku
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Dochody łącznie | 3 939,2 | 4 093,3 | 154,1 | 3,9% |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek | -515,9 | -421,2 | 94,7 | -18,4% |
Ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją | -1 770,6 | -2 054,2 | -283,6 | 16,0% |
Zysk brutto |
1 652,7 | 1 617,9 | -34.8 | -2.1% |
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. | 1 286,7 | 1 301,2 | 14.5 | 1.1% |
ROA netto | 1,1% | 1,0% | ||
ROE brutto | 16,9% | 14,7% | ||
ROE nettto | 13,1% | 11,8% | ||
Wskaźnik Koszty / Dochody | 44,9% | 50,2% | ||
Marża odsetkowa | 2,3% | 2,1% | ||
Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 | 12,2% | 14,3% | ||
Łączny współczynnik kapitałowy | 14,7% | 17,3% |
Głównymi czynnikami mającymi wpływ na rezultaty finansowe Grupy mBanku w 2015 roku były:
- Wzrost dochodów, których łączna wartość wyniosła 4 093,3 mln zł. Poprawie uległ wynik z tytułu odsetek i wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone. W 2015 roku Grupa mBanku odnotowała zysk na sprzedaży spółki BRE Ubezpieczenia TUiR i podpisaniu umów powiązanych z transakcją z podmiotami z Grupy AXA oraz zysk ze sprzedaży 4 731 170 akcji PZU.
- Wzrost kosztów działalności (wraz z amortyzacją) w porównaniu do 2014 roku do poziomu 2 054,2 mln zł. W 2015 roku w Grupie mBanku odnotowano jednorazowe koszty w postaci wpłat przeznaczonych na wypłaty środków gwarantowanych deponentom Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie oraz na wpłatę do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
- Spadek efektywności mierzony relacją kosztów do dochodów, który wyniósł na koniec 2015 roku 50,2% w porównaniu z 44,9% na koniec 2014 roku. Wyłączając jednorazowe koszty występujące w 2015 roku oraz wynik ze sprzedaży akcji BRE Ubezpieczenia TUiR i PZU wskaźnik kosztów do dochodów wyniósł 49,3%.
- Niższe koszty ryzyka na poziomie 54 punktów bazowych, w porównaniu do 72 punktów bazowych w roku poprzednim.
- Kontynuacja wzrostu organicznego i ekspansji biznesowej przejawiające się w:
- Zwiększeniu bazy klientów indywidualnych Polsce, Czechach i na Słowacji oraz Orange Finanse do 4 947 tys. (+396 tys. klientów w porównaniu do końca 2014 roku). Ze względu na migrację byłych klientów Multibanku i Private Bankingu na nową platformę mBanku w IV kwartale 2015 roku i różnice w sposobie identyfikacji klienta przed i po migracją, liczba klientów po zakończeniu przedsięwzięcia spadła, przy zachowanej wysokiej dynamice.
- Wzroście liczby klientów korporacyjnych do poziomu 19 562 klientów (+1 775 w porównaniu do końca 2014 roku).
Wartość pożyczek i kredytów brutto wzrosła o 5,2% w porównaniu do końca 2014 roku, zaś poziom depozytów wzrósł o 12,0%. W konsekwencji, wskaźnik kredytów do depozytów uległ obniżeniu do 96,7% wobec 103,0% na koniec 2014 roku.
Zmiany w osiągniętych przez Grupę wynikach znalazły odzwierciedlenie we wskaźnikach rentowności:
- ROE brutto na poziomie 14,7% (wobec 16,9% na koniec 2014 roku).
- ROE netto na poziomie 11,8% (wobec 13,1% na koniec 2014 roku).
Wskaźniki kapitałowe Grupy mBanku pozostawały na wysokim poziomie. Łączny współczynnik kapitałowy na koniec grudnia 2015 roku wyniósł 17,3% wobec 14,7% w poprzednim roku. Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 osiągnął wartość 14,3% wobec 12,2% na koniec 2014 roku.
Dochody Grupy mBanku
Wypracowany przez Grupę mBanku poziom dochodów w 2015 roku wyniósł 4 093,3 mln zł w porównaniu z 3 939,2 mln zł przed rokiem, co oznacza wzrost o 154,1 mln zł, tj. 3,9%. Do osiągniętego wzrostu przyczyniła się głównie poprawa wyniku z tytułu odsetek oraz na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Przychody z tytułu odsetek | 3 956,3 | 3 660,5 | -295,8 | -7,5% |
Koszty odsetek | -1 465,6 | -1 149,1 | 316,5 | -21,6% |
Wynik z tytułu odsetek | 2 490,7 | 2 511,4 | 20,7 | 0,8% |
Przychody z tytułu opłat i prowizji | 1 399,6 | 1 434,0 | 34,4 | 2,5% |
Koszty z tytułu opłat i prowizji | -497,9 | -536,8 | -38,9 | 7,8% |
Wynik z tytułu opłat i prowizji | 901,7 | 897,2 | -4,5 | -0,5% |
Przychody z tytułu dywidend | 20,0 | 17,5 | -2,5 | -12,5% |
Wynik na działalności handlowej | 369,2 | 292,9 | -76,3 | -20,7% |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone | 51,9 | 314,4 | 262,5 | 505,8% |
Udział w zyskach (stratach) inwestycji we wspólne przedsięwzięcia | 0,0 | -0,1 | -0,1 | - |
Pozostałe przychody operacyjne | 346,9 | 245,9 | -101,0 | -29,1% |
Pozostałe koszty operacyjne | -241,2 | -185,9 | 55,3 | -22,9% |
Dochody łącznie | 3 939,2 | 4 093,3 | 154,1 | 3,9% |
Podobnie jak w 2014 roku, wynik z tytułu odsetek stanowił najważniejsze źródło dochodów Grupy mBanku w 2015 roku. Jego wartość wyniosła 2 511,4 mln zł wobec 2 490,7 mln w 2014 roku (+0,8%). Na stabilny poziom wyniku odsetkowego wpłynął przede wszystkim spadek kosztów odsetek przy jednoczesnym spadku przychodów z tytułu odsetek na które wpłynęło środowisko niskich stóp procentowych utrzymywanych przez Radę Polityki Pieniężnej.
Poziom marży odsetkowej, kalkulowany jako relacja wyniku odsetkowego do średnich aktywów odsetkowych wyniósł 2,1% w porównaniu do 2,3% w 2014 roku.
Przeciętna stopa procentowa mBanku dla depozytów oraz kredytów została przedstawiona
w poniższej tabeli.
Przeciętna stopa procentowa (mBank) | ||||||||||
Bankowość Detaliczna (w Polsce i zagranicą) |
Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna |
mBank ogółem | ||||||||
2013 | 2014 | 2015 | 2013 | 2014 | 2015 | 2013 | 2014 | 2015 | ||
Depozyty | złotowe | 2,5% | 1,6% | 1,1% | 2,4% | 1,9% | 1,3% | 2,5% | 1,7% | 1,2% |
walutowe | 0,9% | 0,5% | 0,3% | 0,2% | 0,2% | 0,1% | 0,6% | 0,4% | 0,2% | |
Kredyty ogółem | złotowe | 8,8% | 8,1% | 6,6% | 4,5% | 3,9% | 3,3% | 6,3% | 5,8% | 5,0% |
walutowe | 2,0% | 2,1% | 1,4% | 2,3% | 2,3% | 2,4% | 2,1% | 2,1% | 1,6% | |
Kredyty hipoteczne | złotowe | 4,6% | 4,3% | 3,6% | ||||||
walutowe | 2,0% | 1,9% | 1,3% |
Głównym źródłem przychodów odsetkowych Grupy (70,6%), podobnie jak w 2014 roku, są kredyty i pożyczki. Z powodu niższych średniorocznych rynkowych stóp procentowych w 2015 roku, przychody z tytułu odsetek spadły w porównaniu do roku ubiegłego i wyniosły 3 660,5 mln zł. W 2015 roku nastąpił spadek przychodów odsetkowych od inwestycyjnych papierów wartościowych o 85,9 mln zł, tj. 10,3% i wynikał on z niższych średnich rentowności obligacji skarbowych w 2015 roku. Przychody odsetkowe od dłużnych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu wzrosły o 3,2 mln zł, tj. 6,7%. Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej wzrosły o 153,3% w porównaniu do 2014 roku, do poziomu 46,6 mln zł, w związku ze wzrostem wolumenów tego typu transakcji. Jednocześnie nastąpił spadek przychodów odsetkowych od środków pieniężnych i lokat krótkoterminowych (-23,4 mln zł, tj. 31,9%).
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Kredyty i pożyczki z uwzględnieniem odwrócenia dyskonta dotyczącego odpisu z tytułu utraty wartości | 2 833,2 | 2 584,6 | -248,6 | -8,8% |
Inwestycyjne papiery wartościowe | 836,6 | 750,7 | -85,9 | -10,3% |
Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe | 73,3 | 49,9 | -23,4 | -31,9% |
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu | 47,9 | 51,1 | 3,2 | 6,7% |
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej | 138,1 | 157,5 | 19,4 | 14,0% |
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej | 18,4 | 46,6 | 28,2 | 153,3% |
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych | 1,4 | 14,1 | 12,7 | 907,1% |
Pozostałe | 7,4 | 6,0 | -1,4 | -18,9% |
Przychody z tytułu odsetek, razem | 3 956,3 | 3 660,5 | -295,8 | -7,5% |
Spadek kosztów odsetkowych w 2015 roku związany był głównie z niższymi kosztami z tytułu rozliczeń z klientami (spadek o 196,1 mln zł, tj. 22,0%), co miało związek z niższym oprocentowaniem depozytów w efekcie spadku średniorocznych rynkowych stóp procentowych i dostosowania do nich oferty cenowej produktów depozytowych. Koszty odsetkowe z tytułu rozliczeń z bankami spadły o 95,3 mln zł, tj. 50,0%, czego przyczyną były spłata części pożyczek otrzymanych przez Bank od Grupy Commerzbanku na łączną kwotę 850 mln franków szwajcarskich oraz niższe średnie rynkowe stopy procentowe, a w szczególności niższa stawka LIBOR dla franka szwajcarskiego. W 2015 roku zarejestrowano wzrost kosztów odsetkowych z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych o 35,7 mln zł, tj. 15,6% w wyniku dalszej dywersyfikacji źródeł finansowania i wzmożonej aktywności na rynku listów zastawnych. Koszty odsetkowe z tytułu zobowiązań podporządkowanych pozostały na poziomie zbliżonym do poziomu z roku 2014 (wzrost o 1,7 mln zł, tj. 2,2%).
Wynik z tytułu opłat i prowizji, który stanowił 21,9% dochodów Grupy mBanku, ukształtował się na nieznacznie niższym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. W omawianym okresie wyniósł on 897,2 mln zł, co oznacza spadek o 4,5 mln zł, tj. 0,5%.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Prowizje za obsługę kart płatniczych | 413,6 | 342,3 | -71,3 | -17,2% |
Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej | 254,3 | 287,3 | 33,0 | 13,0% |
Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych | 116,7 | 149,7 | 33,0 | 28,3% |
Opłaty z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji | 119,5 | 123,0 | 3,5 | 2,9% |
Prowizje za prowadzenie rachunków | 157,5 | 165,8 | 8,3 | 5,3% |
Prowizje za realizację przelewów | 97,7 | 102,8 | 5,1 | 5,2% |
Prowizje z tytułu udzielonych gwarancji oraz operacji dokumentowych | 46,6 | 49,0 | 2,4 | 5,2% |
Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów zewnętrznych podmiotów finansowych | 88,3 | 114,0 | 25,7 | 29,1% |
Prowizje z działalności powierniczej | 21,1 | 22,3 | 1,2 | 5,7% |
Opłaty związane z zarządzaniem portfelem oraz pozostałe opłaty związane z zarządzaniem | 13,4 | 14,9 | 1,5 | 11,2% |
Prowizje z tytułu obsługi gotówkowej | 38,6 | 39,7 | 1,1 | 2,8% |
Pozostałe | 32,3 | 23,1 | -9,2 | -28,5% |
Przychody z tytułu opłat i prowizji, razem | 1 399,6 | 1 433,9 | 34,3 | 2,5% |
Przychody prowizyjne uległy poprawie w ujęciu rocznym o 34,3 mln zł, tj. 2,5%. Prowizje za obsługę kart płatniczych spadły o 71,3 mln zł, tj. 17,2% w stosunku do 2014 roku. Spadek ten był spowodowany dwukrotnym obniżeniem stawek opłaty interchange: od 1 lipca 2014 i od 29 stycznia 2015 roku. Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej wzrosły o 33,0 mln zł, tj. 13,0% w wyniku większej sprzedaży kredytów hipotecznych. Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych w 2015 roku były o 28,3% wyższe niż przed rokiem (wzrost o 33,0 mln zł). Wraz z rosnącą bazą klientów wzrosły prowizje za prowadzenie rachunków (wzrost o 8,3 mln zł, tj. 5,3%). Rozwój bankowości transakcyjnej i wyższa liczbą przeprowadzonych transakcji przełożyły się na wzrost prowizji za realizację przelewów (+5,2%). Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów zewnętrznych podmiotów finansowych wzrosły o 29,1%, w związku ze wzrostem ilości i wartości sprzedanych produktów finansowych. W 2015 roku odnotowano również przyrost przychodów prowizyjnych z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji, (wzrost o 3,5 mln zł, tj. o 2,9%). Przyczynił się do tego zarówno wzrost przychodów prowizyjnych generowanych przez Dom Maklerski mBanku, jak i aktywność Banku w zakresie emisji nieskarbowych papierów dłużnych dla klientów korporacyjnych.
W 2015 roku przychody z tytułu dywidend wyniosły 17,5 mln zł w porównaniu z 20,0 mln zł w 2014 roku. Spadek ten był związany z niższymi wpływami z dywidendy wypłaconej przez PZU.
Wynik na działalności handlowej w 2015 roku wyniósł 292,9 mln zł i był niższy o 76,3 mln zł, tj. 20,7% od wyniku z poprzedniego roku. Spadek był konsekwencją spadku wyniku na pozostałej działalności handlowej oraz na rachunkowości zabezpieczeń (4,2 mln zł wobec 136,1 mln zł przed rokiem). Było to spowodowane głównie wyceną instrumentów pochodnych na stopę procentową.
Transakcje na inwestycyjnych papierach wartościowych w 2015 roku wygenerowały wynik na poziomie 314,4 mln zł w porównaniu do 51,9 mln zł w 2014 roku. W 2015 roku Grupa mBanku odnotowała zysk na sprzedaży spółki BRE Ubezpieczenia TUiR i podpisaniu umów powiązanych ze sprzedażą z podmiotami z Grupy AXA w wysokości 194,3 mln zł oraz zysk ze sprzedaży akcji PZU w wysokości 125,0 mln zł. Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych obejmuje również zyski na sprzedaży pakietów mniejszościowych dwóch spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, co miało związek z zarządzaniem przez Bank swoimi aktywami niestrategicznymi.
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej (saldo pozostałych przychodów/kosztów operacyjnych) wyniósł w 2015 roku 60,0 mln zł i był niższy od osiągniętego w poprzednim roku o 45,7 mln zł, tj. 43,2%. W 2015 roku odnotowano niższe niż przed rokiem przed rokiem przychody z działalności ubezpieczeniowej, które były generowane do momentu sprzedaży spółki BRE Ubezpieczenia TUiR (czyli tylko w I kwartale 2015 roku) oraz mniejsze przychody z tytułu sprzedaży mieszkań przez spółkę mLocum.
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek w Grupie mBanku wyniosły 421,2 mln zł w 2015 roku, wobec 515,9 mln zł w 2014 roku, co oznacza spadek o 94,7 mln zł, tj. 18,4%. Koszty ryzyka w 2015 roku wyniosły 54 punkty bazowe w porównaniu do 72 punktów bazowych w 2014 roku.
Wartość odpisów netto na ryzyko kredytowe w pionie Korporacji i Rynków Finansowych wyniosła w 2015 roku 178,5 mln zł wobec 212,6 mln zł w 2014 roku. Na spadek poziomu rezerw w 2015 roku wpłynęło rozwiązanie rezerw na ryzyko kredytowe w segmencie K1. Odnotowano natomiast wzrost rezerw w segmentach K3, K2, mFaktoring i mLeasing.
Wartość odpisów netto na ryzyko kredytowe w pionie Bankowości Detalicznej wyniosła w 2015 roku 224,3 mln zł wobec 303,3 mln zł w 2014 roku.
Koszty działalności Grupy mBanku
W 2015 roku koszty działalności Grupy mBanku (łącznie z amortyzacją) wyniosły 2 054,2 mln zł, co oznacza wzrost o 16,0% w porównaniu do 2014 roku. Wzrost kosztów był spowodowany głównie wystąpieniem jednorazowych kosztów w postaci wpłat dokonanych przez Grupę mBanku przeznaczonych na wypłaty środków gwarantowanych deponentom Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie w kwocie 141,7 mln zł oraz wpłatę do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców w kwocie 52,1 mln zł.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Koszty pracownicze | 844,1 | 854,8 | 10,7 | 1,3% |
Koszty rzeczowe | 627,6 | 633,9 | 6,3 | 1,0% |
Podatki i opłaty | 29,8 | 28,3 | -1,5 | -5,0% |
Składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny | 70,8 | 278,2 | 207,4 | 292,9% |
Wpłata na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców | 0,0 | 52,1 | 52,1 | - |
Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych | 7,0 | 7,2 | 0,2 | 2,9% |
Pozostałe | 1,3 | 0,0 | -1,3 | -100,0% |
Amortyzacja | 190,0 | 199,7 | 9,7 | 5,1% |
Koszty działalności Grupy mBanku | 1 770,6 | 2 054,2 | 283,6 | 16,0% |
Wskaźnik Koszty / Dochody | 44,9% | 50,2% | - | - |
Zatrudnienie (w etatach) | 6 318 | 6 540 | 222 | 3,5% |
W 2015 roku koszty pracownicze były wyższe o 10,7 mln zł, tj. 1,3%. Zmiana ta wynika z wyższych kosztów wynagrodzeń i jest konsekwencją wzrostu poziomu zatrudnienia w Grupie mBanku. Liczba etatów wzrosła z 6 318 na koniec 2014 roku do 6 540 etatów na koniec 2015 roku. Wzrost miał miejsce w obszarze Bankowości Detalicznej, w tym w związku z realizacją nowej strategii oddziałów zagranicznych oraz w call center jak również w obszarze IT.
Koszty rzeczowe pozostały na stosunkowo stabilnym poziomie i wzrosły w omawianym okresie o 6,3 mln zł, tj. 1,0%. W 2015 roku Grupa mBanku odnotowała wyższe koszty rzeczowe w obszarze IT, co było związane m.in. z implementacją innowacyjnych rozwiązań z zakresu bankowości mobilnej.
Składka na Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) wzrosła w Grupie mBanku z 70,8 mln zł w 2014 roku do 278,2 mln zł w 2015 roku. Wzrost obciążeń na rzecz BFG w 2015 roku wynikał z podniesienia stawek opłaty rocznej i opłaty ostrożnościowej oraz jednorazowej wpłaty w związku z bankructwem Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie.
W 2015 roku zwiększeniu uległy koszty amortyzacji, czego powodem był wzrost amortyzacji wartości niematerialnych.
Zmiany w przychodach i kosztach Grupy mBanku przełożyły się na wzrost wskaźnika kosztów do dochodów. Na koniec 2015 roku wyniósł on 50,2% wobec 44,9% w roku poprzednim. Wyłączając jednorazowe koszty występujące w 2015 roku oraz wynik ze sprzedaży akcji BRE Ubezpieczenia TUiR i PZU wskaźnik kosztów do dochodów wyniósł 49,3%.
Udział poszczególnych segmentów i linii biznesowych w wyniku finansowym
Dane oparte na wewnętrznej informacji zarządczej Grupy mBanku.
Wyniki finansowe linii biznesowych Grupy mBanku
Największy wkład w zysk brutto Grupy (65,6%) wniosła Bankowość Detaliczna. Wynik wypracowany w Pionie Korporacji i Rynków Finansowych stanowił 38,2% łącznej puli. Składały się na niego segment Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej z udziałem 33,2% oraz segment Rynków Finansowych z 5,0% udziałem.
Zmiany w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej
Zmiany w aktywach Grupy mBanku
W 2015 roku odnotowano wzrost aktywów Grupy o 5 537,2 mln zł, tj. 4,7%. Ich wartość na dzień 31 grudnia 2015 roku wyniosła 123 523,0 mln zł.
Zmiany roczne poszczególnych pozycji aktywów Grupy mBanku zostały przedstawione w poniższej tabeli.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Kasa, operacje z bankiem centralnym | 3 054,5 | 5 938,1 | 2 883,6 | 94,4% |
Należności od banków | 3 751,4 | 1 897,3 | -1 854,1 | -49,4% |
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu | 1 163,9 | 557,5 | -606,4 | -52,1% |
Pochodne instrumenty finansowe | 4 865,5 | 3 349,3 | -1 516,2 | -31,2% |
Kredyty i pożyczki netto udzielone klientom | 74 582,4 | 78 433,5 | 3 851,1 | 5,2% |
Inwestycyjne papiery wartościowe | 27 678,6 | 30 736,9 | 3 058,3 | 11,0% |
Wartości niematerialne | 465,6 | 519,0 | 53,4 | 11,5% |
Rzeczowe aktywa trwałe | 717,4 | 744,5 | 27,1 | 3,8% |
Pozostałe aktywa | 1 706,5 | 1 346,9 | -359,6 | -21,1% |
Aktywa Grupy mBanku | 117 985,8 | 123 523,0 | 5 537,2 | 4,7% |
Największy udział w strukturze bilansu Grupy na koniec 2015 roku utrzymały kredyty i pożyczki udzielone klientom. Na dzień 31 grudnia 2015 roku stanowiły one 63,5% sumy aktywów wobec 63,2% na koniec 2014 roku.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym | 41 560,5 | 46 258,7 | 4 698,2 | 11,3% |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom korporacyjnym | 32 841,0 | 33 446,6 | 605,6 | 1,8% |
Kredyty i pożyczki udzielone sektorowi budżetowemu | 1 924,4 | 1 520,7 | -403,7 | -21,0% |
Inne należności | 1 047,3 | 183,4 | -863,9 | -82,5% |
Kredyty i pożyczki (brutto) od klientów | 77 373,2 | 81 409,4 | 4 036,2 | 5,2% |
Rezerwa utworzona na należności od klientów (wielkość ujemna) | -2 790,8 | -2 975,9 | -185,1 | 6,6% |
Kredyty i pożyczki (netto) od klientów | 74 582,4 | 78 433,5 | 3 851,1 | 5,2% |
Wolumen kredytów i pożyczek netto udzielonych klientom zwiększył się w stosunku do końca ubiegłego roku o 3 851,1 mln zł, tj. 5,2%.
Kredyty i pożyczki brutto udzielone klientom indywidualnym odnotowały wzrost o 4 698,2 mln zł, tj.11,3%. Wartość kredytów hipotecznych i mieszkaniowych wzrosła w ujęciu rocznym o 3 673,7 mln zł, tj. 12,0%, głównie ze względu na aktywną sprzedaż tych kredytów. W 2015 roku Grupa mBanku sprzedała kredyty hipoteczne o łącznej wartości 4 503,0 mln zł, co oznacza wzrost wolumenu sprzedaży o 41,8% w porównaniu do 2014 roku. W 2015 roku Grupa mBanku kontynuowała strategiczne wsparcie dla mBanku Hipotecznego i rozwoju rynku listów zastawnych w Polsce zwiększając udział sprzedaży kredytów hipotecznych bezpośrednio przez mBank Hipoteczny. W 2015 roku mBank Hipoteczny sprzedał kredyty hipoteczne o wartości 1 457,0 mln zł. Jednocześnie Grupa udzieliła 4 866,5 mln zł kredytów niehipotecznych, co stanowi 8,5% wzrost sprzedaży. Po wyeliminowaniu efektu zmian kursów walutowych, kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym wzrosły o około 6,3%.
W tym samym okresie kredyty i pożyczki brutto udzielone klientom korporacyjnym wzrosły o 605,6 mln zł, tj. 1,8%. Wyłączając transakcje reverse repo/buy sell back i efekt zmian kursów walutowych, wartość kredytów udzielonych klientom korporacyjnym wzrosła w porównaniu z poprzednim rokiem o około 11,2%. Wolumen kredytów i pożyczek brutto udzielonych sektorowi budżetowemu był niższy o 403,7 mln zł, tj. o 21,0%.
Drugą pod względem wielkości pozycję aktywów w bilansie Grupy mBanku (24,9%) stanowiły inwestycyjne papiery wartościowe. Ich wartość w ciągu 2015 roku zwiększyła się o 3 058,3 mln zł, tj. 11,0%. Portfel obligacji rządowych spadł w ujęciu rocznym o 1,5%, zaś portfel papierów dłużnych emitowanych przez bank centralny wzrósł o 66,1%.
Łącznie, pozostałe pozycje aktywów w bilansie Grupy mBanku stanowiły 11,6% sumy bilansowej.
Zmiany w kapitałach i zobowiązaniach Grupy mBanku
Zmiany w zobowiązaniach i kapitałach Grupy w 2015 roku ilustruje poniższe zestawienie.
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Zobowiązania wobec innych banków | 13 383,8 | 12 019,3 | -1 364,5 | -10,2% |
Pochodne instrumenty finansowe | 4 719,1 | 3 173,6 | -1 545,5 | -32,7% |
Zobowiązania wobec klientów | 72 422,5 | 81 140,9 | 8 718,4 | 12,0% |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 10 341,7 | 8 946,2 | -1 395,5 | -13,5% |
Zobowiązania podporządkowane | 4 127,7 | 3 827,3 | -300,4 | -7,3% |
Pozostałe zobowiązania | 1 918,0 | 2 140,7 | 222,7 | 11,6% |
Zobowiązania razem | 106 912,8 | 111 248,0 | 4 335,2 | 4,1% |
Kapitały razem | 11 073,0 | 12 275,0 | 1 202,0 | 10,9% |
Zobowiązania i kapitały własne Grupy mBanku | 117 985,8 | 123 523,0 | 5 537,2 | 4,7% |
Dominującym źródłem finansowania działalności Grupy mBanku są zobowiązania wobec klientów. Na koniec 2015 roku stanowiły one 65,7% zobowiązań i kapitałów razem, wobec 61,4% na koniec 2014 roku.
Wartość zobowiązań wobec klientów w ciągu 2015 roku zwiększyła się o 8 718,4 mln zł, tj. 12,0%, osiągając poziom 81 140,9 mln zł. Zmiana ta wynikała zarówno ze wzrostu zobowiązań wobec klientów indywidualnych, jak i klientów korporacyjnych.
Zobowiązania wobec klientów indywidualnych wzrosły o 6 832,3 mln zł, tj. 17,4%. Wolumen środków klientów na rachunkach bieżących zwiększył się o 16,1%. Depozyty terminowe klientów indywidualnych wzrosły w ujęciu rocznym o 21,4%.
Zobowiązania wobec klientów korporacyjnych wzrosły o 2 186,8 mln zł, tj. 6,8%.
Zobowiązania wobec innych banków spadły w stosunku do końca ubiegłego roku o 1 364,5 mln zł, tj. 10,2% i wyniosły 12 019,3 mln zł na koniec 2015 roku. Zmiana ta wynikała głównie ze spłaty części pożyczek otrzymanych przez Bank od Grupy Commerzbanku, na łączną kwotę 850 mln franków szwajcarskich.
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych zmniejszyły swój udział w strukturze finansowania Grupy mBanku z 8,8% na koniec 2014 roku do 7,2% na koniec 2015 roku. Główną przyczyną tej zmiany był brak emisji euroobligacji w roku 2015 w porównaniu do roku 2014, przy wykupie transzy euroobligacji na kwotę 500 mln euro.
Udział kapitałów własnych w zobowiązaniach i kapitałach Grupy mBanku wyniósł na koniec 2015 roku 9,9%, wobec 9,4% na koniec grudnia 2014 roku w wyniku zatrzymania całości zysku netto z 2014 roku.
Konsolidacja ostrożnościowa
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 648/2012 ("Rozporządzenie CRR"), mBank ("Bank") jest istotną jednostką zależną unijnej instytucji dominującej, sporządzającą skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe w celu wypełnienia wymagań opisanych w MSR 1.135 „Prezentacja sprawozdań finansowych”.
Poniżej przedstawiono informacje finansowe, nie stanowiące miar regulowanych przez MSSF.
Grupę Kapitałową mBanku S.A. („Grupa”) stanowią podmioty określone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej zawartymi w Rozporządzeniu CRR.
Podstawa sporządzenia skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych
Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe Grupy sporządzone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej określonymi w Rozporządzeniu CRR („skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe”) sporządzono za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2015 roku i za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2014 roku.
Wykazany w skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych skonsolidowany zysk z bieżącego okresu może być zaliczony do skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I w kalkulacji skonsolidowanego współczynnika kapitału podstawowego Tier I, skonsolidowanego współczynnika kapitału Tier I oraz skonsolidowanego łącznego współczynnika kapitałowego po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, lub po zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie.
Podczas sporządzania skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych Grupy zostały zastosowane te same zasady (polityki) rachunkowości, które zostały zastosowane podczas sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za 2015 rok, sporządzonego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”), za wyjątkiem zasad konsolidacji przedstawionych poniżej.
Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe obejmują Bank oraz następujące spółki:
31.12.2015 | 31.12.2014 | |||
Nazwa spółki | Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) | Metoda konsolidacji | Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) | Metoda konsolidacji |
Aspiro S.A | 100% | pełna | - | - |
Dom Maklerski mBanku S.A. | 100% | pełna | 100% | pełna |
mBank Hipoteczny S.A. | 100% | pełna | 100% | pełna |
mCentrum Operacji Sp. z o.o. | 100% | pełna | 100% | pełna |
mFaktoring S.A. | 100% | pełna | 100% | pełna |
mLeasing Sp. z o.o. | 100% | pełna | 100% | pełna |
MLV 45 Sp. z o.o. spółka komandytowa | - | - | 100% | pełna |
mWealth Management S.A. | 100% | pełna | - | - |
Tele-Tech Investment Sp. z o.o. | 100% | pełna | - | - |
Transfinance a.s. | - | - | 100% | pełna |
mFinance France S.A. | 99,998% | pełna | 99,98% | pełna |
Zakresem konsolidacji ostrożnościowej objęte są jednostki zdefiniowane w Rozporządzeniu CRR – jako instytucje, instytucje finansowe lub przedsiębiorstwa usług pomocniczych będące jednostkami zależnymi lub przedsiębiorstwami, w kapitale których utrzymywany jest udział kapitałowy, poza jednostkami, w których łączna kwota aktywów i pozycji pozabilansowych jest niższa od mniejszej z następujących dwóch kwot:
a) 10 mln EUR;
b) 1 % łącznej kwoty aktywów oraz pozycji pozabilansowych jednostki dominującej lub przedsiębiorstwa posiadającego udział kapitałowy.
Skonsolidowane dane finansowe łączą pozycje aktywów, zobowiązań, kapitału własnego, przychodów i kosztów jednostki dominującej i jednostek zależnych wyłączając wartość bilansową inwestycji jednostki dominującej w każdej z jednostek zależnych oraz tej części kapitału własnego każdej z jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej. Stąd powstaje wartość firmy. Jeżeli wartość firmy jest ujemna, ujmuje się ją bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zysk lub strata i każdy składnik pozostałych całkowitych dochodów jest przypisywany do właścicieli Grupy oraz do udziałów niekontrolujących nawet wtedy, gdy w rezultacie udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną. Jeżeli Grupa utraci kontrolę nad jednostką zależną, to rozlicza wszelkie kwoty ujęte w pozostałych całkowitych dochodach związane z tą jednostką zależną na takich zasadach, jakie byłyby wymagane w przypadku, gdy Grupa bezpośrednio zbyła odnośne aktywa lub zobowiązania.
Transakcje, rozrachunki i niezrealizowane zyski na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy są eliminowane. Niezrealizowane straty również podlegają eliminacji, chyba że transakcja dostarcza dowodów na utratę wartości przekazanego składnika aktywów. Zasady rachunkowości stosowane przez jednostki zależne zostały zmienione, tam gdzie było to konieczne, dla zapewnienia zgodności z zasadami rachunkowości stosowanymi przez Grupę.
W 2015 roku dochód Grupy, obliczony jako suma wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu opłat i prowizji, przychodów z tytułu dywidend, wyniku na działalności handlowej, wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, pozostałych przychodów operacyjnych oraz pozostałych kosztów operacyjnych, wyniósł 4 086 379 tys. zł (2014 r. – 3 759 919 tys. zł). Dochód ten pochodzi w całości z działalności prowadzonej na terenie Unii Europejskiej.
W 2015 roku stopa zwrotu z aktywów Grupy, obliczona jako iloraz zysku netto i średniej wartości aktywów, wyniosła 1,07%.
W 2015 roku Grupa nie otrzymała wsparcia finansowego pochodzącego ze środków publicznych, w szczególności na podstawie ustawy z dnia 12 lutego 2009 roku o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 158).
Na dzień 31 grudnia 2015 roku zatrudnienie w Grupie wynosiło 6 483 etaty i 8 529 osób (31 grudnia 2014 r. odpowiednio: 6 043 etaty i 7 284 osoby).
Skonsolidowany ostrożnościowo rachunek zysków i strat
Okres od 01.01.2015 do 31.12.2015 |
Okres od 01.01.2014 do 31.12.2014 |
|
Przychody z tytułu odsetek | 3 655 896 | 3 930 574 |
Koszty odsetek | (1 149 114) | (1 468 315) |
Wynik z tytułu odsetek | 2 506 782 | 2 462 259 |
Przychody z tytułu opłat i prowizji | 1 448 741 | 1 358 468 |
Koszty z tytułu opłat i prowizji | (535 835) | (482 126) |
Wynik z tytułu opłat i prowizji | 912 906 | 876 342 |
Przychody z tytułu dywidend | 17 540 | 30 133 |
Wynik na działalności handlowej, w tym: | 292 020 | 366 232 |
Wynik z pozycji wymiany | 288 558 | 233 341 |
Wynik na pozostałej działalności handlowej oraz na rachunkowości zabezpieczeń | 3 462 | 132 891 |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, w tym: | 348 898 | 29 205 |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych | 133 213 | 55 373 |
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone | 215 685 | (26 168) |
Pozostałe przychody operacyjne | 107 338 | 137 734 |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek | (421 222) | (515 903) |
Ogólne koszty administracyjne | (1 837 816) | (1 500 946) |
Amortyzacja | (199 146) | (186 251) |
Pozostałe koszty operacyjne | (99 105) | (141 986) |
Wynik działalności operacyjnej | 1 628 195 | 1 556 819 |
Zysk brutto | 1 628 195 | 1 556 819 |
Podatek dochodowy | (307 887) | (333 587) |
Zysk netto | 1 320 308 | 1 223 232 |
Zysk netto przypadający na: | ||
- akcjonariuszy mBanku S.A. | 1 320 308 | 1 223 232 |
- udziały niekontrolujące | - | - |
Skonsolidowane ostrożnościowo sprawozdanie z sytuacji finansowej
Aktywa | 31.12.2015 | 31.12.2014 |
Kasa, operacje z bankiem centralnym | 5 938 132 | 3 054 548 |
Należności od banków | 1 897 233 | 3 727 309 |
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu | 557 541 | 1 156 450 |
Pochodne instrumenty finansowe | 3 349 328 | 4 865 517 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom | 78 464 673 | 74 697 423 |
Różnice z rachunkowości zabezpieczeń dotyczące wartości godziwej pozycji zabezpieczanych | 130 | 461 |
Inwestycyjne papiery wartościowe | 30 980 449 | 27 906 260 |
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży | - | 291 829 |
Wartości niematerialne, w tym: | 519 049 | 456 522 |
- wartość firmy jednostek zależnych | 3 532 | - |
Rzeczowe aktywa trwałe | 739 978 | 708 103 |
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego | 1 721 | 61 336 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 357 207 | 238 980 |
Inne aktywa | 702 967 | 509 114 |
AKTYWA RAZEM | 123 508 408 | 117 673 852 |
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY | ||
Z o b o w i ą z a n i a | ||
Zobowiązania wobec banku centralnego | - | - |
Zobowiązania wobec innych banków | 12 019 331 | 13 383 829 |
Pochodne instrumenty finansowe | 3 173 638 | 4 719 056 |
Zobowiązania wobec klientów | 81 185 025 | 72 615 316 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 8 946 195 | 10 341 742 |
Różnice z rachunkowości zabezpieczeń dotyczące wartości godziwej pozycji zabezpieczanych | 100 098 | 103 382 |
Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży | - | 91 793 |
Pozostałe zobowiązania | 1 708 139 | 1 301 051 |
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego | 50 126 | 1 441 |
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 981 | 1 980 |
Rezerwy | 225 416 | 176 881 |
Zobowiązania podporządkowane | 3 827 315 | 4 127 724 |
Z o b o w i ą z a n i a r a z e m | 111 236 264 | 106 864 195 |
K a p i t a ł y | ||
Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. | 12 272 144 | 10 809 655 |
Kapitał podstawowy: | 3 535 758 | 3 523 903 |
- Zarejestrowany kapitał akcyjny | 168 956 | 168 840 |
- Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej | 3 366 802 | 3 355 063 |
Zyski zatrzymane | 8 303 580 | 6 736 229 |
- Wynik finansowy z lat ubiegłych | 6 983 272 | 5 512 997 |
- Wynik roku bieżącego | 1 320 308 | 1 223 232 |
Inne pozycje kapitału własnego | 432 806 | 549 523 |
Udziały niekontrolujące | - | 2 |
K a p i t a ł y r a z e m | 12 272 144 | 10 809 657 |
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM | 123 508 408 | 117 673 852 |
Kapitał i finansowanie Grupy mBanku
Baza kapitałowa Grupy mBanku
Struktura funduszy własnych z uwzględnieniem kapitału podstawowego Tier 1 i Tier 2
Poziom kapitału utrzymywany w ramach Grupy mBanku spełnia wymagania regulacyjne i umożliwia planowany rozwój biznesu przy założonym apetycie na ryzyko. Jest to odzwierciedlone w wysokości współczynnika kapitału podstawowego Tier I (14,29% na koniec 2015 roku) i łącznego współczynnika kapitałowego (17,25% na koniec 2015 roku), które przewyższają rekomendowane w 2015 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) poziomy współczynników kapitałowych. Zgodnie z ogólnymi wymogami KNF w 2015 roku współczynnik kapitału podstawowego Tier I powinien być utrzymywany na poziomie nie mniejszym niż 9% oraz łączny współczynnik kapitałowy na poziomie nie mniejszym niż 12%. Od 1 stycznia 2016 roku KNF zwiększyła powyższe wymogi kapitałowe o 1,25% punktu procentowego w związku z wprowadzeniem bufora bezpieczeństwa. W związku z tym minimalny poziom współczynnika kapitału podstawowego Tier I powinien wynosić 10,25% a łącznego współczynnika kapitałowego 13,25%.
Ponadto w październiku 2015 roku KNF skierowała do 14 banków zalecenia w sprawie dodatkowego wymogu kapitałowego, w związku z ryzykiem wynikającym z walutowych kredytów hipotecznych. W odniesieniu do Grupy mBanku zalecenia te obecnie obejmują wymóg utrzymywania funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego na poziomie 4,39 punktów procentowych, w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, który powinien składać się co najmniej w 75% z kapitału Tier I (co odpowiada 3,29 punktom procentowym).
W lutym 2016 roku KNF wyjaśniła, że zalecone poziomy wskaźników kapitałowych (skierowane do całego sektora oraz te skierowane do wybranych banków w październiku 2015 roku w związku z ryzykiem portfela walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych) obowiązują zarówno na poziomie indywidualnym, jak i skonsolidowanym.
Uwzględniając opisany wyżej dodatkowy wymóg kapitałowy jak również obowiązujący od 1 stycznia 2016 roku na mocy Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym dodatkowy bufor zabezpieczający w wysokości 1,25% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, począwszy od 1 stycznia 2016 roku Bank oraz Grupa mBanku powinny utrzymywać, odpowiednio na poziomie jednostkowym i skonsolidowanym, współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 na poziomie nie niższym niż 13,54% oraz łączny współczynnik kapitałowy na poziomie nie niższym niż 17,64%, w porównaniu do zaraportowanego przez Grupę mBanku na dzień 31 grudnia 2015 roku odpowiednich współczynników na poziomie 14,29% oraz 17,25%. Na dzień 31 stycznia 2016 roku zaraportowany na poziomie skonsolidowanym łączny współczynnik kapitałowy był poniżej wspomnianego wcześniej docelowego współczynnika 17,64%, podczas gdy skonsolidowany współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 pozostawał na poziomie wyraźnie przekraczającym nowy docelowy współczynnik, podobnie jak odpowiednie współczynniki na poziomie jednostkowym mBanku. Zarząd mBanku uważa, że uwzględniając decyzje, które mają zostać podjęte na nadchodzącym Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu mBanku (planowanym na 24 marca 2016 roku), Grupa przekroczy wymagany poziom łącznego współczynnika kapitałowego wynoszący 17,64%.
Grupa mBanku posiada mocną bazę kapitałową, co jest odzwierciedlone w strukturze kapitału. Fundusze własne na koniec 2015 roku ukształtowały się na poziomie 12,0 mld zł, z czego 9,9 mld zł (83%) stanowił kapitał podstawowy Tier I. Główne składowe kapitału podstawowego Tier I to: kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, pozostały kapitał zapasowy i fundusz ogólnego ryzyka. Podstawowym źródłem wzmacniania kapitału podstawowego Tier I jest zatrzymywanie zysku.
Kapitał Tier II wyniósł 2,1 mld zł według stanu na koniec 2015 roku i był wyższy niż rok wcześniej. Wzrost kapitału Tier II spowodowany był przede wszystkim zaliczeniem środków finansowych pochodzących z nowej emisji. W dniu 17 grudnia 2014 roku mBank wyemitował obligacje podporządkowane o łącznej wartości nominalnej 750 mln zł z terminem wykupu 17 stycznia 2025 roku. W dniu 8 stycznia 2015 r. KNF wyraził zgodę na zaliczenie środków pozyskanych z emisji do funduszy uzupełniających Banku.
Spadek kapitału Tier II denominowanego we frankach szwajcarskich spowodowany jest wcześniejszą spłatą zobowiązania podporządkowanego z ograniczoną wartością kapitałową oraz stopniowym wycofywaniem obligacji z nieokreśloną datą zapadalności zgodnie z rozporządzeniem CRR.
W dniu 18 czerwca 2015 roku Bank dokonał wcześniejszej spłaty długu podporządkowanego w wysokości 70 mln franków szwajcarskich. Efektem wcześniejszej spłaty był całkowity wykup instrumentu, który posiadał zerową wartość kapitałową. Ponadto, w dniu 24 czerwca 2015 roku Bank dokonał przedterminowej spłaty 90 mln franków szwajcarskich z tytułu zobowiązania podporządkowanego z ograniczoną wartością kapitałową.
Bank zamierza konsekwentnie zwiększać udział instrumentów denominowanych w złotych w strukturze instrumentów Tier II. Zakłada się dodatkowe emisje długu podporządkowanego w złotych w latach 2016-2018.
Zestawienie stanu długu podporządkowanego Grupy mBanku według stanu na 31 grudnia 2015 roku zostało przedstawione w poniższej tabeli.
Typ długu | Wartość nominalna |
Waluta | Zapadalność | Zaliczony do funduszy Tier II |
Obligacje | 400 mln | franki szwajcarskie |
08.03.2017 | Nie |
Obligacje | 170 mln | franki szwajcarskie |
nieokreślona | Częściowo |
Obligacje | 80 mln | franki szwajcarskie |
nieokreślona | Częściowo |
Obligacje | 500 mln | złote | 20.12.2023 | Tak |
Obligacje | 750 mln | złote | 17.01.2025 | Tak |
Kwota długu podporządkowanego z określoną datą zapadalności zaliczona do funduszy własnych podlega dziennej amortyzacji przez ostatnie 5 lat. Dodatkowo kwota podporządkowanego długu z nieokreśloną datą zapadalności w powyższej tabeli jest stopniowo wycofywana począwszy od 2014 roku i zaliczana do funduszy własnych zgodnie z wartościami procentowymi określonymi przez KNF dla każdego kolejnego roku do końca 2021 roku. W 2015 roku wspomniana wartość procentowa wyniosła 70%, natomiast w 2016 roku ma ona wynieść 60%.
Na kształt obecnej struktury bazy kapitałowej Banku wpłynęły podejmowane w przeszłości decyzje o zatrzymaniu zysków oraz dodatkowym podwyższaniu kapitału. W latach 2002-2011 mBank zatrzymywał całość zysków decyzją Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, podczas gdy dywidenda z zysku za 2012 rok wyniosła 35% zysku netto mBanku, a za 2013 rok - 67%. Zysk za 2014 rok w 100% zasilił fundusze własne Banku.
Normy kapitałowe i płynnościowe w świetle Bazylei III i regulacji Unii Europejskiej
Rekomendacje Komitetu Bazylejskiego, określone w nowej umowie kapitałowej Bazylea III, stanowią podstawę dla umacniania bazy kapitałowej, zaostrzania wymogów płynnościowych oraz utrzymywania dopuszczalnego poziomu dźwigni w instytucjach finansowych. Nadrzędnym celem wskazanych regulacji jest dążenie do zapewnienia odpowiedniego poziomu funduszy własnych, które pozwolą na skuteczne zarządzanie instytucją nawet w obliczu materializacji trudności finansowych, bez potrzeby uruchomienia wsparcia ze środków publicznych.
Zalecenia Bazylei III zostały transponowane do prawa Unii Europejskiej poprzez pakiet CRD IV / CRR, obowiązujący od 1 stycznia 2014 roku z zastrzeżeniem zastosowania odpowiednich okresów przejściowych. Dodatkowo Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) sukcesywnie wydaje standardy techniczne do dyrektywy CRD IV i rozporządzenia CRR, czyli szczegółowe opisy procedur, instrumentów, wskaźników, zasad oraz kalibracji, umożliwiające pełne wdrożenie wymogów stawianych instytucjom finansowym w zakresie ich kapitałów, płynności, a także ładu korporacyjnego i standardów zarządzania. Rozporządzenie CRR obowiązuje bezpośrednio w krajach członkowskich UE bez konieczności przeprowadzania dodatkowych zmian prawnych w poszczególnych jurysdykcjach. Dyrektywa CRD IV została transponowana do prawa polskiego w 2015 roku poprzez Ustawę o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, zmieniając odpowiednio dotychczas obowiązujące przepisy. Jednym z najważniejszych wymagań określonych w Ustawie jest uprawomocnienie nakładania buforów kapitałowych na banki w Polsce. Obejmują one:
- Bufor zabezpieczający – ustanawiany w celu zagwarantowania, że odpowiedni poziom kapitału zostanie zgromadzony przez banki w okresach normalnej działalności, aby umożliwić pokrycie ewentualnych strat w momencie materializacji trudności finansowych. Wysokość buforu została wyznaczona na poziomie 1,25% całkowitej ekspozycji na ryzyko (TREA) począwszy od 1 stycznia 2016 roku, zwiększając się do 1,875% w 2017 roku i finalnie osiągając poziom zapisany w CRD IV: 2,5% od początku 2019 roku
- Bufor instytucji o znaczeniu systemowym (globalnych lub innych) – utrzymywany przez podmioty charakteryzujące się dużym rozmiarem i skalą działalności, mających znaczący wpływ na ryzyko systemowe. Maksymalna wartość bufora dla innych instytucji o znaczeniu systemowym wynosi do 2%, natomiast wobec globalnych instytucji o znaczeniu systemowym maksymalna wartość dodatkowego wymaganego kapitału to 3,5%.
- Bufor ryzyka systemowego – wyznaczany w celu przeciwdziałania i ograniczania długoterminowego niecyklicznego ryzyka systemowego. Ministerstwo Finansów może wyznaczyć poziom bufora do wysokości 5% TREA.
- Bufor antycykliczny – utrzymywany w celu przeciwdziałania niekorzystnym efektom występowania cyklu koniunkturalnego w działalności kredytowej banków. Jego założeniem jest ustabilizowanie podaży kredytów w gospodarce. Maksymalny poziom bufora, wyznaczany przez ministra Finansów, wynosi 2,5%.
Dywidenda
W 2012 roku, po 10 latach przerwy, mBank powrócił do wypłacania dywidendy swoim akcjonariuszom. Przy podejmowaniu decyzji o rekomendowaniu Radzie Nadzorczej wypłaty dywidendy, Zarząd mBanku kieruje się przede wszystkim aktualnymi zaleceniami KNF dotyczącymi wypłaty dywidendy przez banki. W 2015 roku KNF wydała rekomendację, że dywidenda może być wypłacona jedynie przez banki spełniające poniższe kryteria:
- nie objęte programem postępowania naprawczego,
- w przypadku banków z ponad 5% udziałem w rynku depozytów sektora niefinansowego: posiadające współczynnik kapitału Tier 1 (CET 1) podwyższony o kapitał bezpieczeństwa wyższy od 13,25% plus 75% ewentualnego domiaru kapitałowego na ryzyku kredytów walutowych indywidualnie nałożonego na bank przez KNF w dniu 23 października 2015 roku,
- w przypadku pozostałych banków komercyjnych: posiadające współczynnik kapitału Tier 1 (CET 1) podwyższony o kapitał bezpieczeństwa wyższy od 11,25% plus 75% ewentualnego domiaru kapitałowego na ryzyku kredytów walutowych indywidualnie nałożonego na bank przez KNF w dniu 23 października 2015 roku,
- o poziomie dźwigni finansowej (LR) na poziomie wyższym niż 5%,
- z oceną BION końcową wynoszącą 2,5 lub więcej.
Rekomenduje się wypłatę do 50% z wypracowanego zysku bankom:
- O łącznym współczynniku kapitałowym wyższym niż 13,25% plus 100% ewentualnego domiaru kapitałowego na ryzyko kredytów walutowych indywidualnie nałożonego na bank przez KNF w dniu 23 października 2015 roku
Rekomenduje się wypłatę do 100% z wypracowanego zysku bankom:
- w przypadku banków z ponad 5% udziałem w rynku depozytów sektora niefinansowego: posiadającym łączny współczynnik kapitałowy wyższy od 16,25% plus 100% ewentualnego domiaru kapitałowego na ryzyku kredytów walutowych indywidualnie nałożonego na bank przez KNF w dniu 23 października 2015 roku,
- w przypadku pozostałych banków komercyjnych: posiadającym łączny współczynnik kapitałowy wyższy od 14,25% plus 100% ewentualnego domiaru kapitałowego na ryzyku kredytów walutowych indywidualnie nałożonego na bank przez KNF w dniu 23 października 2015 roku,
W oparciu o wyniki finansowe banków na dzień 31 grudnia 2015 roku, banki otrzymają indywidualne zalecenia w sprawie polityki dywidendowej w formie pisma Przewodniczącego KNF.
Niezależnie od powyższego, KNF wystąpi do Komitetu Stabilności Finansowej (KSF), jako nadzoru makroostrożnościowego w rozumieniu ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, w sprawie ewentualnego wskazania oceny KSF co do pozycji kapitałowej i polityki dywidendowej banków z udziałem w rynku depozytów sektora niefinansowego powyżej 5%.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące wypłaty dywidendy przez mBank od 2012 roku.
MREL i TLAC oraz ich potencjalny wpływ na mBank
Poza wymogami w zakresie bazy kapitałowej instytucji finansowych istnieją również regulacje dotyczące potencjalnie absorbujących stratę zobowiązań, mianowicie MREL (minimalny wymóg dotyczący funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych) i TLAC (całkowita zdolność absorpcji strat). Oba wskaźniki odpowiadają na potrzebę zapewnienia adekwatnego poziomu finansowania możliwego do zamiany na kapitał w przypadku trudności finansowych i w rezultacie mają ułatwiać restrukturyzację lub uporządkowaną likwidację bez wykorzystywania środków podatników.
Minimalny wymóg dotyczący funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (ang. Minimum Requirement of Own Funds and Eligible Liabilities, w skrócie MREL) to koncepcja wynikająca z dyrektywy BRRD i szczegółowo opisana w odpowiednim standardzie technicznym EBA (EBA/RTS/2015/05). Wymóg MREL stanowi narzędzie regulacyjne, którego celem jest takie ukształtowanie zobowiązań instytucji finansowej, aby możliwy był skuteczny bail-in dostatecznej kwoty zobowiązań, który pozwoli na uniknięcie „zarażenia” innych banków i masowego wycofywania depozytów („runu” na banki). Wymóg wyznaczany będzie indywidualnie dla każdej instytucji przez organ likwidacyjny (w Polsce rolę tę pełni BFG) na podstawie kryteriów wspólnych przewidzianych w regulacjach oraz oceny organu likwidacyjnego. Co do zasady, zobowiązania możliwe do umorzenia lub konwersji utrzymywane przez daną instytucję powinny umożliwiać absorpcję strat i ułatwiać dokapitalizowanie w stopniu określonym dla tej instytucji przez organ likwidacyjny. Zobowiązania zaliczane do MREL będą ograniczone do instrumentów wyemitowanych i w pełni opłaconych, które nie są zabezpieczone lub gwarantowane przez samą instytucję i o terminach zapadalności wynoszących co najmniej rok. Z kalkulacji wskaźnika wyłączone są depozyty gwarantowane. MREL ma zastosowanie do wszystkich banków w UE i odnosi się do łącznego wolumenu bilansowego. Wymóg obowiązuje od 1 stycznia 2016 r., organy likwidacyjne mają jednak możliwość ustalenia fazy przejściowej nie dłuższej niż 24 miesiące. MREL zostanie zaimplementowany do prawa krajowego za pośrednictwem Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji („Ustawa o BFG”). Z uwagi na opóźnienie w transpozycji dyrektywy BRRD do polskiego porządku prawnego, termin wdrożenia wskaźnika prawdopodobnie również ulegnie przesunięciu.
Całkowita zdolność absorpcji strat (ang. Total Loss Absorbing Capacity, w skrócie TLAC) ma ten sam cel co MREL, z tą różnicą, że odnosi się do banków o globalnym znaczeniu systemowym (ang. Global Systematically Important Banks, w skrócie G-SIB) i nakłada na nie obowiązek zapewniania odpowiedniej zdolności do absorpcji strat i dokapitalizowania, która pozwoli im na pełnienie krytycznych funkcji w sytuacji uporządkowanej likwidacji. Od 1 stycznia 2019 r. zobowiązania kwalifikowane, w tym opłacone, niezabezpieczone instrumenty o rezydualnym terminie zapadalności powyżej jednego roku, muszą stanowić co najmniej 16% aktywów ważonych ryzykiem i 6% mianownika wskaźnika dźwigni przewidzianego w Bazylei III, natomiast od początku 2022 r. oba wskaźniki wzrosną odpowiednio do 18% i 6,75%. W 2014 r. Commerzbank został uznany przez Radę Stabilności Finansowej (FSB) za instytucję o globalnym znaczeniu systemowym, później został usunięty z listy z uwagi na zmniejszające się znaczenie systemowe. Niemniej jednak, jeśli Commerzbank ponownie znajdzie się na liście, mBank będzie zmuszony do spełnienia pewnych wymogów, np. TLAC, który będzie obowiązywał również istotne spółki zależne instytucji o globalnym znaczeniu systemowym (Rada Stabilności Finansowej określiła następujące kryteria ilościowe będące determinantami „istotności” jednostki zależnej: (a) jednostka posiada ponad 5% skonsolidowanych aktywów ważonych ryzykiem instytucji uznanej za G-SIB, (b) generuje ponad 5% skonsolidowanych przychodów G-SIB lub (c) jej łączna ekspozycja na dźwignię (ang. total leverage exposure) wynosi ponad 5% łącznej ekspozycji G-SIB) poprzez wewnętrzny wymóg TLAC zgodnie z podziałem zdolności do absorpcji strat w ramach jednostek zlokalizowanych w różnych jurysdykcjach.
Finansowanie działalności Grupy mBanku
Strategia „Jednego Banku” na lata 2012-2016 zakłada optymalizację bilansu Banku w zakresie jego rentowności oraz struktury, poprzez zwiększanie udziału finansowania depozytami klientów, dalszą dywersyfikację bazy finansowania oraz podnoszenie udziału aktywów o wyższej rentowności.
Poniższy wykres ilustruje strukturę źródeł finansowania Grupy mBanku na koniec 2015 roku.
Emisje obligacji w ramach programu EMTN
Po debiucie związanym z emisją euroobligacji w październiku 2012 roku oraz zakończonej sukcesem pierwszej emisji obligacji we frankach szwajcarskich w październiku 2013 roku, Grupa mBank przeprowadziła w 2014 roku kolejne transakcje w ramach Programu Emisji Euroobligacji, którego łączna wartość wynosi 3 mld euro.
12 października 2015 roku spłacono obligacje o wartości 500 mln euro.
Poniższa tabela prezentuje podsumowanie transz pozostałych do spłaty:
mBank kontynuuje działania zmierzające do dywersyfikacji źródeł finansowania oraz zapewnienia stabilnego refinansowanie na atrakcyjnych warunkach.
Aktywność na rynku listów zastawnych
mBank Hipoteczny (mBH) jest jednym z 3 działających na polskim rynku banków hipotecznych (dwa pozostałe banki to Pekao Bank Hipoteczny oraz PKO Bank Hipoteczny) i liderem na rynku emisji listów zastawnych z udziałem 75,6% na koniec grudnia 2015 roku.
Rok 2015 był kolejnym rokiem wzmożonej aktywności mBanku Hipotecznego na rynku dłużnych papierów wartościowych. W trakcie roku mBH uplasował 7 serii hipotecznych listów zastawnych. Łączna wartość nominalna wyemitowanych listów zastawnych przekroczyła 1,5 bln zł. Tym samym z powodzeniem zrealizowany został cel emisji na 2015 rok.
Z punktu widzenia skali działalności emisyjnej był to najlepszy rok w dotychczasowej, ponad 15-letniej historii mBanku Hipotecznego. W 2015 roku Bank wyemitował hipoteczne listy zastawne o rekordowej wartości, przeprowadził rekordowo wysoką pojedynczą emisję tych instrumentów (wrześniowa transakcja opiewająca na 500 mln zł), a wartość listów zastawnych przezeń wyemitowanych oraz pozostających w obrocie przekroczyła równowartość 4 mld zł według stanu na koniec 2015 roku.
Skala działalności emisyjnej mBH w 2015 roku oraz parametry poszczególnych emisji stanowią potwierdzenie istotnej zmiany w polityce Banku, którego głównym zadaniem jest pozyskiwanie finansowania oraz refinansowanie długoterminowych kredytów hipotecznych w drodze emisji listów zastawnych przy założeniu redukcji niedopasowania terminów zapadalności pasywów oraz wymagalności aktywów, niedopasowania walutowego oraz obniżenia kosztów pozyskiwanego finansowania.
Analizując poszczególne serie wyemitowane w 2015 roku, należy zwrócić uwagę na utrzymujące się długie terminy zapadalności emitowanych przez Bank walorów (min. zapadalność - 5 lat, maks. – 10 lat) oraz relatywnie wysokie, w porównaniu do lat poprzednich, nominały emisji hipotecznych listów zastawnych denominowanych w walucie krajowej (min. wartość transakcji – 200 mln zł, maks. – 500 mln zł).
W kontekście emisji denominowanych w polskich złotych na szczególną uwagę zasługuje emisja hipotecznych listów zastawnych przeprowadzona w połowie września 2015 roku i opiewająca na kwotę 0,5 mld zł. Ta rekordowa dla mBanku Hipotecznego transakcja, pokazująca potencjał Banku w zakresie refinansowania kredytów hipotecznych w drodze emisji listów zastawnych, jest jednocześnie najwyższą pod względem wolumenu emisją tych instrumentów w dotychczasowej historii bankowości hipotecznej w Polsce.
W ramach działalności emisyjnej w 2015 roku, wykorzystując pozytywne nastawienie inwestorów zagranicznych, mBH pozyskał również 81 mln euro w ramach 3 transakcji.
Podsumowanie działalności emisyjnej mBH w 2015 roku przedstawia poniższa tabela.
Wolumen | Waluta | Data emisji | Zapadalność | Tenor (lata) | Kupon |
200 mln | złote | 20.02.2015 | 28.04.2022 | 7,2 | WIBOR 6M + 78pb |
20 mln | euro | 25.02.2015 | 25.02.2022 | 7,0 | Stały (1,135%) |
250 mln | złote | 15.04.2015 | 16.10.2023 | 8,5 | WIBOR 6M + 87pb |
11 mln | euro | 24.04.2015 | 24.04.2025 | 10,0 | Stały (1,285%) |
50 mln | euro | 24.06.2015 | 24.06.2020 | 5,0 | EURIBOR 3M + 69pb |
500 mln | złote | 17.09.2015 | 10.09.2020 | 5,0 | WIBOR 3M + 110pb |
255 mln | złote | 02.12.2015 | 20.09.2021 | 5,8 | WIBOR 3M + 115pb |
Zmiany legislacyjne dotyczące listów zastawnych
4 sierpnia 2015 roku Prezydent RP podpisał Ustawę o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem zmian wchodzących w życie w dniu 1 stycznia 2016 roku jest zwiększenie bezpieczeństwa inwestycji w listy zastawne, a tym samym ochrony posiadaczy listów zastawnych, jak również obniżenie kosztu emisji oraz ograniczenie niedopasowania terminów zapadalności pasywów i wymagalności aktywów w bilansach banków hipotecznych.
Nowelizacja opisuje proces upadłości banku hipotecznego, a także określa szczegółowe zasady zaspokojenia posiadaczy listów zastawnych oraz dysponowania aktywami wpisanymi do rejestru zabezpieczenia. Na mocy zmienionych przepisów każdy wierzyciel z listu zastawnego będzie miał zapewnione takie same prawa względem odrębnej masy upadłości. Zastosowano także mechanizm soft bullet (odroczenie spłaty kapitału listów zastawnych o 12 miesięcy, przy terminowym regulowaniu płatności kuponowych) oraz mechanizm conditional pass through (częściowych spłat listów zastawnych w powiązaniu z wysokością kwot odzyskiwanych z zabezpieczenia) aktywowany w przypadku niedoboru zabezpieczenia w rejestrze. Doprecyzowanie kwestii związanych z zaspokajaniem posiadaczy listów zastawnych upadłego banku hipotecznego będzie miało niewątpliwie istotny wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa inwestorów oraz pewność obrotu.
Z początkiem roku 2016 na banki hipoteczne nałożony zostanie również obowiązek utrzymywania ustawowego nadzabezpieczenia listów zastawnych w wysokości co najmniej 10% wartości emisji oraz wymóg utrzymywania bufora płynności na zabezpieczenie obsługi odsetek od tych instrumentów przez okres kolejnych 6 miesięcy. Nowelizacja przepisów przewiduje jednocześnie zwiększenie limitu refinansowania w przypadku hipotecznych kredytów mieszkaniowych do 80% bankowo hipotecznej wartości nieruchomości, w porównaniu do uprzedniego poziomu 60% (ten ostatni obowiązywał będzie nadal dla komercyjnych kredytów hipotecznych), pozwalając tym samym na zwiększenie wartości emitowanych przez banki hipoteczne listów zastawnych.
Wprowadzone zmiany z pewnością przełożą się na poprawę wiarygodności kredytowej tych instytucji oraz podniesienie ratingu przyznawanego listom zastawnym przez agencje ratingowe, co prowadziło będzie do obniżenia kosztu refinansowania działalności banków hipotecznych.
Atrakcyjność inwestycyjną listów zastawnych, w szczególności dla inwestorów zagranicznych, wzmocni z kolei pakiet zmian o charakterze podatkowym, przewidzianych dla ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ramach nowelizacji przepisów odsetki od listów zastawnych wyłączone zostaną z opodatkowania podatkiem u źródła, a pozycja kredytów udzielonych przez banki hipoteczne zrównana zostanie z kredytami przez nie nabytymi. Zmiany w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych zwiększą z kolei możliwości inwestowania w listy zastawne przez OFE i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Nakłady inwestycyjne
Nakłady inwestycyjne poniesione przez Bank w 2015 roku były wyższe niż w poprzednich latach i wyniosły 230,1 mln zł, podczas gdy rok wcześniej wydano 160,5 mln zł.
Większość inwestycji poniesionych w Banku - kwota 191,9 mln zł - dotyczyła obszaru informatyki (wynagrodzenia pracowników pionu IT zaangażowanych w projektach IT). Największym projektem sfinansowanym w obszarze systemów informatycznych była migracja klientów byłego Multibanku do mBanku.
Wydatki w obszarze logistyki i bezpieczeństwa w kwocie 38,1 mln zł zostały przeznaczone na dalszy rozwój i modernizację sieci oddziałów i centrali oraz dodatkowe wyposażanie placówek detalicznych. Poza tym część poniesionych nakładów związana była z placówkami otwieranymi w ramach projektu Jedna Sieć.
Korporacje i Rynki Finansowe
Segment Korporacje i Rynki Finansowe obsługuje 19 562 klientów korporacyjnych, w tym duże przedsiębiorstwa (K1 – roczne obroty w wysokości powyżej 500 mln zł), średnie przedsiębiorstwa (K2 - roczne obroty w wysokości 30 – 500 mln zł) i małe przedsiębiorstwa (K3 – roczne obroty w wysokości poniżej 30 mln zł) poprzez sieć 47 wyspecjalizowanych oddziałów. Oferta produktów i usług Grupy mBanku dla klientów korporacyjnych koncentruje się na bankowości tradycyjnej (rachunki firmowe, przelewy krajowe i zagraniczne, karty płatnicze, usługi gotówkowe i produkty zarządzania płynnością), finansowaniu przedsiębiorstw, instrumentach zabezpieczających, usługach związanych z rynkami instrumentów kapitałowych (ECM), instrumentów dłużnych (DCM) oraz z fuzjami i przejęciami (M&A), a także leasingu i faktoringu. Segment dzieli się na 2 obszary: Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna oraz Rynki Finansowe.
Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna
Podsumowanie działalności segmentu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (Bank)
31.12.2013
31.12.2014
31.12.2015
Zmiana
roczna
Liczba klientów korporacyjnych
16 333
17 787
19 562
10,0%
K1
1 255
1 838
1 983
7,9%
K2
5 022
5 144
5 748
11,7%
K3
10 056
10 805
11 831
9,5%
Kredyty (w mln zł) klientów korporacyjnych
26 281
30 113
22 103
-26,6%
K1
6 237
6 379
6 163
-3,4%
K2
9 425
10 633
11 838
11,3%
K3
2 773
2 811
3 050
8,5%
Transakcje reverse repo/buy sell back
3 285
3 840
1 031
-73,2%
Pozostałe
16
17
22
29,4%
Depozyty (w mln zł) klientów korporacyjnych
24 555
29 203
30 236
3,5%
K1
7 189
12 111
14 019
15,8%
K2
9 507
9 455
11 260
19,1%
K3
3 514
4 177
4 856
16,2%
Transakcje repo
4 290
3 751
1 094
-70,8%
Pozostałe
56
63
68
7,9%
Sieć dystrybucji
31.12.2013
31.12.2014
31.12.2015
Zmiana
roczna
Centra doradcze (Projekt "Jednej sieci)
-
1
4
Oddziały korporacyjne
29
29
29
Biura korporacyjne
18
18
18
31.12.2013 | 31.12.2014 | 31.12.2015 | Zmiana roczna |
|
Liczba klientów korporacyjnych | 16 333 | 17 787 | 19 562 | 10,0% |
K1 | 1 255 | 1 838 | 1 983 | 7,9% |
K2 | 5 022 | 5 144 | 5 748 | 11,7% |
K3 | 10 056 | 10 805 | 11 831 | 9,5% |
Kredyty (w mln zł) klientów korporacyjnych | 26 281 | 30 113 | 22 103 | -26,6% |
K1 | 6 237 | 6 379 | 6 163 | -3,4% |
K2 | 9 425 | 10 633 | 11 838 | 11,3% |
K3 | 2 773 | 2 811 | 3 050 | 8,5% |
Transakcje reverse repo/buy sell back | 3 285 | 3 840 | 1 031 | -73,2% |
Pozostałe | 16 | 17 | 22 | 29,4% |
Depozyty (w mln zł) klientów korporacyjnych | 24 555 | 29 203 | 30 236 | 3,5% |
K1 | 7 189 | 12 111 | 14 019 | 15,8% |
K2 | 9 507 | 9 455 | 11 260 | 19,1% |
K3 | 3 514 | 4 177 | 4 856 | 16,2% |
Transakcje repo | 4 290 | 3 751 | 1 094 | -70,8% |
Pozostałe | 56 | 63 | 68 | 7,9% |
Sieć dystrybucji | 31.12.2013 | 31.12.2014 | 31.12.2015 | Zmiana roczna |
Centra doradcze (Projekt "Jednej sieci) | - | 1 | 4 | |
Oddziały korporacyjne | 29 | 29 | 29 | |
Biura korporacyjne | 18 | 18 | 18 |
Podsumowanie wyników segmentu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej
W 2015 roku segment Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej wypracował zysk brutto w wysokości 537,4 mln zł, co oznacza wzrost o 17,9 mln zł, tj. 3,4% w stosunku do poprzedniego roku.
Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna – dekompozycja zysku brutto
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Wynik z tytułu odsetek | 746,5 | 755,2 | 8,7 | 1,2% |
Wynik z tytułu opłat i prowizji | 387,9 | 376,7 | -11,2 | -2,9% |
Przychody z tytułu dywidend | 17,2 | 14,2 | -3,0 | -17,4% |
Wynik na działalności handlowej | 184,1 | 215,8 | 31,7 | 17,2% |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone | 10,1 | 19,1 | 9,0 | 89,1% |
Saldo pozostałych przychodów / kosztów operacyjnych | 57,5 | 29,9 | -27,6 | -48,0% |
Dochody łącznie | 1 403,3 | 1 410,9 | 7,6 | 0,5% |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek | -211,6 | -177,8 | 33,8 | -16,0% |
Ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją | -672,2 | -695,7 | -23,5 | 3,5% |
Zysk brutto Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej | 519,5 | 537,4 | 17,9 | 3,4% |
Na kształtowanie się wyniku brutto segmentu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej w 2015 roku wpływ miały następujące czynniki:
- Wzrost dochodów w porównaniu do poprzedniego roku o 7,6 mln zł (+0,5%) do poziomu 1 410,9 mln zł. Wynik z tytułu odsetek był wyższy o 8,7 mln zł, tj. 1,2%, zaś wynik z tytułu opłat i prowizji był niższy o 11,2 mln zł, tj. 2,9% w stosunku do 2014 roku. W 2015 roku spadły przychody z tytułu dywidend, w wyniku wypłacenia niższej dywidendy przez PZU.
- Wzrost poziomu kosztów działania i amortyzacji w omawianym okresie, do kwoty 695,7 mln zł (wzrost o 23,5 mln zł, tj. 3,5%).
- Spadek odpisów netto z tytułu utraty wartości kredytów o 33,8 mln zł, tj. 16,0% w porównaniu do 2014 roku. Na spadek poziomu rezerw w 2015 roku wpłynęło rozwiązanie rezerw na ryzyko kredytowe w segmencie K1. Odnotowano natomiast wzrost rezerw w segmentach K3, K2 oraz spółkach mFaktoring i mLeasing.
Działalność segmentu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej w 2015 roku
2015 rok był okresem umiarkowanego, ale stabilnego ożywienia gospodarczego, który przełożył się na wzrost aktywności biznesowej ze strony dużych przedsiębiorstw. Z drugiej strony banki zmuszone były do prowadzenia swojej działalności w otoczeniu rekordowo niskich stóp procentowych, obniżonych opłat interchange, zwiększonego obciążenia opłatami na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) oraz niepewności co do wielkości potencjalnych obciążeń finansowych związanych z podatkiem bankowym, kredytami we frankach szwajcarskich oraz dodatkowymi składkami do BFG i Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.
Stan gospodarki pozytywnie wpłynął na wolumen kredytów i depozytów korporacyjnych. Rynek kredytów dla przedsiębiorstw wzrósł o 7,4% w porównaniu do końca 2014 roku, natomiast rynek depozytów dla przedsiębiorstw wzrósł o 10,5%. Na tym tle mBank prezentował wyższe dynamiki, co spowodowało wzrost udziałów rynkowych do 6,3% w kredytach oraz 9,8% w depozytach w porównaniu do odpowiednio 6,3% oraz 8,8% na koniec 2014 roku.
W 2015 roku Bank zintensyfikował wysiłki w celu przyciągnięcia nowych klientów korporacyjnych, co przełożyło się na rekordową akwizycję firm - baza klientów korporacyjnych zwiększyła się o 1 775 firmy w porównaniu do grudnia 2014 roku i wyniosła 19 562 podmiotów.
Akwizycja wpłynęła pozytywnie na wartość środków zgromadzonych na rachunkach bieżących, która na koniec grudnia 2015 roku osiągnęła poziom 8 467 mln zł, co oznacza 26,2% wzrost rok do roku. Wysoki wolumen depozytów bieżących stanowi bazę dla dalszego rozwoju bankowości transakcyjnej, mającej szczególne znaczenie dla Banku z uwagi na potencjał wzrostu oraz zacieśnianie współpracy z klientami.
W 2015 roku mBank realizował strategię wzrostu udziału w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw (MSP). Jednym z kluczy do sukcesu biznesowego tego segmentu jest akwizycja, jako systematyczna budowa bazy klientów w celu realizacji potencjału do rozwoju długoterminowych i dochodowych relacji. Rok 2015 przyniósł kolejne rekordowe wyniki akwizycyjne, współpracę z mBankiem rozpoczęło ponad 2 500 nowych klientów. Równocześnie, w ramach realizacji strategii budowania długoterminowych relacji biznesowych z klientami i stwarzania możliwości płynnego rozwoju współpracy wraz z rozwojem przedsiębiorstwa, prawie 200 klientów MSP (segment K3), którym udostępniono zaawansowane rozwiązania bankowości korporacyjnej przekazanych zostało do obsługi w segmencie K2.
Wysoki poziom akwizycji został osiągnięty dzięki szeregowi inicjatyw poprawiających jakość obsługi, w tym nastawionych na usprawnienie procesu otwarcia rachunku oraz przyspieszenie dostępności i poprawę elastyczności finansowania.
Przeprowadzona w 2014 roku konsolidacja Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej przełożyła się na wzrost aktywności Banku na rynku emisji papierów dłużnych dla przedsiębiorstw. Na koniec grudnia 2015 roku Bank posiadał 12,4% udział na rynku obligacji dla przedsiębiorstw. Środowisko niskich stóp procentowych sprzyjało rozwojowi tego rynku. Ponadto, działalność segmentu skoncentrowana była na intensyfikacji współpracy z nie-bankowymi instytucjami finansowymi oraz klientami z sektora rolno-spożywczego.
Waga, jaką przywiązuje się do relacji z klientem znalazła w 2015 roku odzwierciedlenie w poziomie satysfakcji firm korzystających z usług mBanku, mierzonym wskaźnikiem rekomendacji – NPS (ang. Net Promoter Score). Jest to kluczowy wskaźnik, na którym niezmiennie mBank koncentruje się w badaniach satysfakcji. Dla klientów korporacyjnych, którzy wskazali mBank jako swój bank główny, wskaźnik ten zachowuje się stabilnie. W 2015 roku NPS osiągnął poziom 30 i był o 4 punkty procentowe wyższy niż przed rokiem.
Wysoka wartość wskaźnika NPS wynikała z implementacji w Pionie Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej programu NPS - projektu mSatysfakcja. Nadrzędnym celem projektu jest podniesienie poziomu autentycznej satysfakcji klientów korporacyjnych wynikającej z oferty i usług mBanku, koncentracja na słuchaniu „głosu klienta” i poprawa relacji z nim, w kontekście szerzenia jednej z najistotniejszych wartości mBanku – klientocentryczności.
Najważniejszym elementem programu NPS rozwijanym w poprzednim roku był kontakt „closed loop” - rozmowa doradcy mBanku z przedstawicielem klienta korporacyjnego, następująca bezpośrednio po badaniu, która ma na celu pogłębienie wywiadu z klientem i znalezienie przyczyn niskiej rekomendacji wśród detraktorów oraz powodów, dla których promotorzy chętnie polecają mBank swoim partnerom biznesowym.
Badania NPS dla klientów korporacyjnych realizowane są w mBanku od 2010 roku.
Oferowane produkty i usługi
Kredyty klientów korporacyjnych
Wartość kredytów udzielonych klientom korporacyjnym mBanku (z wyłączeniem transakcji repo) na koniec 2015 roku osiągnęła poziom 21 072 mln zł i była o 6,2% wyższa w porównaniu z poziomem z końca 2014 roku (19 840 mln zł).
Wartość kredytów dla przedsiębiorstw (kategoria NBP, umożliwiająca porównanie do wyników sektora bankowego) na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 19 442 mln zł i była o 8,8% wyższa od poziomu z końca grudnia 2014 roku (17 874 mln zł). Rynek kredytów dla przedsiębiorstw wzrósł o 7,4% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Udział akcji kredytowej mBanku kierowanej do przedsiębiorstw w akcji kredytowej całego sektora na koniec grudnia 2015 roku wyniósł 6,3% wobec takiego samego poziomu na koniec grudnia 2014 roku. Wskaźnik kredytów do depozytów dla przedsiębiorstw w Banku na koniec 2015 roku wyniósł 75,9% i był znacząco niższy od poziomu rynkowego, który wyniósł 118,1%.
Wartość kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 931 mln zł w porównaniu 1 324 mln zł na koniec grudnia 2014 roku.
Depozyty klientów korporacyjnych
Wartość zgromadzonych w mBanku depozytów klientów korporacyjnych (z wyłączeniem transakcji repo) na koniec 2015 roku wyniosła 30 203 mln zł i była o 17,0% wyższa w porównaniu z poziomem z końca 2014 roku (25 807 mln zł).
Wartość depozytów bieżących klientów korporacyjnych mBanku na koniec 2015 roku wyniosła 8 467 mln zł i była o 26,2% wyższa od poziomu z końca grudnia 2014 roku (6 709 mln zł).
Wartość depozytów dla przedsiębiorstw (kategoria NBP, umożliwiająca porównanie do wyników sektora bankowego) na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 25 629 mln zł i była o 23,8% wyższa od poziomu z końca 2014 roku (20 709 mln zł). W tym samym czasie rynek depozytów dla przedsiębiorstw wzrósł o 10,5%. Udział depozytów dla przedsiębiorstw w Banku w wartości depozytów sektora przedsiębiorstw na koniec grudnia 2015 roku wyniósł 9,8% wobec 8,8% na koniec grudnia 2014 roku.
Wartość depozytów jednostek samorządu terytorialnego na koniec grudnia 2015 roku wyniosła 193 mln zł w porównaniu z 213 mln zł na koniec grudnia 2014 roku.
Finansowanie strukturalne, finansowanie projektów i kredyty konsorcjalne
W ramach Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej, Bank oferuje finansowanie strukturyzowane i mezzanine, w tym w szczególności: finansowanie akwizycyjne, finansowanie projektów i finansowanie konsorcjalne. W 2015 roku Bank był istotnym uczestnikiem rynku i wziął udział w 72 produktach konsorcjalnych i bilateralnych. Łączna kwota nowego zaangażowania Banku z tytułu produktów konsorcjalnych i bilateralnych wyniosła 4 300 mln zł.
Gwarancja BGK
Bank kontynuował realizację umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis (PLD), w ramach rządowego programu „Wspieranie Przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK”, na mocy której przyznany mBankowi limit gwarancji wynosi 1 300 mln zł (aneks zwiększający limit o 400 mln zł – z dnia 11 maja 2015 roku) . Na dzień 31 grudnia 2015 roku wartość wykorzystanego limitu wyniosła 1 081 mln zł.
Ponadto w dniu 29 października 2015 roku mBank podpisał umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, na mocy której może oferować klientom kredyty zabezpieczone gwarancjami BGK w ramach portfelowej linii gwarancyjnej z regwarancją Europejskiego Banku Inwestycyjnego w ramach programu COSME. Udzielony przez BGK limit gwarancji dla mBanku wynosi 120 mln PLN. COSME jest programem Unii Europejskiej na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw w latach 2014–2020. Budżet Programu wynosi 2,3 mld euro i jego głównym celem jest pobudzenie akcji kredytowej i inwestycji kapitałowych w MSP.
Finansowanie ze środków Unii Europejskiej
W dniu 3 listopada 2015 roku mBank podpisał z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę współpracy ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020, Działanie 3.2.2. Kredyt na innowacje technologiczne. W ramach działania wspierane będą projekty polegające na wdrożeniu innowacji o charakterze technologicznym. Całkowita wartość środków na dofinansowanie innowacyjnych projektów wynosi 422 mln euro.
Emisja papierów dłużnych dla klientów korporacyjnych
Udział mBanku w rynku nieskarbowych papierów dłużnych na koniec grudnia 2015 roku przedstawia poniższy wykres.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2015 roku
mln zł
Wartość niewykupionych papierów dłużnych banków, których emisję zrealizował mBank (z wyłączeniem obligacji „drogowych” BGK), wyniosła około 11,3 mld zł w porównaniu z 9,9 mld zł na koniec 2014 roku. Daje to mBankowi pozycję lidera, z udziałem w rynku na poziomie 35,8%. Największymi emisjami banków w 2015 roku było plasowanie listów zastawnych o łącznej wartości 1 205 mln zł oraz 81 mln euro dla mBanku Hipotecznego oraz 696 mln zł obligacji dla BGK aranżowane przez mBank.
Inne transakcje, w których Bank brał udział to emisja obligacji Eurobank o wartości 240 mln zł, emisje obligacji dla BOS Bank (180 mln zł), emisje obligacji dla Banku Pocztowego (145 mln zł).
Na rosnącym rynku obligacji przedsiębiorstw Bank uplasował się na 4 pozycji z udziałem 12,4% rynku.
Rozwój bankowości transakcyjnej
Cash management jest obszarem działalności Bankowości Korporacyjnej, który oferuje nowoczesne rozwiązania ułatwiające planowanie, monitorowanie i zarządzanie środkami finansowymi o najwyższej płynności, procesowanie gotówki oraz bankowość elektroniczną. Rozwiązania te ułatwiają wykonywanie codziennych operacji finansowych, zwiększają efektywność zarządzania przepływami środków pieniężnych i służą optymalizacji kosztów i dochodów odsetkowych.
W 2015 roku, po raz pierwszy w historii, salda korporacyjnych rachunków bieżących przekroczyły równowartość 8 mld zł. Dynamiki produktów transakcyjnych w 2015 roku, w porównaniu z rokiem 2014, kształtowały się następująco:
Liczba przelewów krajowych wychodzących | +11,3% |
Liczba transakcji przelewu masowego | +28,2% |
Liczba transakcji identyfikacji płatności | +6,4% |
Liczba kart płatniczych korporacyjnych | +7,1% |
Obrót usług gotówkowych | +7,3% |
Liczba przelewów zagranicznych i SEPA wysyłanych | +19,0% |
Liczba przelewów zagranicznych i SEPA otrzymywanych | +18,8% |
Dodatkowo, 2015 rok to wprowadzenie do oferty mBanku ciekawych produktów transakcyjnych, takich jak:
- Nowy moduł w mBank CompanyNet – Mieszkaniowe Rachunki Powiernicze
W ramach platformy internetowej mBank CompanyNet udostępniono nowy moduł, który umożliwia obsługę Mieszkaniowych Rachunków Powierniczych w połączeniu z identyfikacją płatności (usługa Collect). Pozwala on deweloperowi zarządzać spływem należności w poszczególnych inwestycjach (przedsięwzięciach deweloperskich):
- Zapewnia szybki dostęp do danych o inwestycji,
- Prezentuje informacje o wpłatach poszczególnych nabywców,
- Udostępnia historie obrotów na rachunkach wirtualnych przyporządkowanych do poszczególnych nabywców,
- Prezentuje kwoty, które nabywcy (zgodnie z harmonogramem prac w inwestycji) powinni wpłacić deweloperowi, a jeszcze tego nie zrobili,
- Umożliwia generowanie szczegółowych raportów oraz import danych z systemów zewnętrznych o depozytach w ramach poszczególnych inwestycji.
W ramach modułu mogą być gromadzone szczegółowe dane osobowe nabywców.
- Technologia Touch ID w mBank CompanyMobile – od lipca 2015 roku mBank udostępnił klientom korporacyjnym nową wersję aplikacji mBank CompanyMobile, umożliwiającą jeszcze szybszą autentykację za pomocą rozwiązania Touch ID. Nowa metoda autentykacji wymaga jedynie zeskanowania odcisku palca użytkownika, co eliminuje konieczność zapamiętywania szeregu skomplikowanych haseł dostępu do bankowości elektronicznej. Dzięki temu znacznie poprawia się komfort pracy z aplikacją, a jednocześnie zostają zachowane najwyższe standardy bezpieczeństwa – co więcej, jest to nawet dodatkowa gwarancja bezpieczeństwa. mBank CompanyMobile jest pierwszą w Polsce, a drugą w Europie aplikacją bankowości mobilnej dającą możliwość zalogowania z wykorzystaniem biometrii palca.
- Udostępnienie funkcjonalności wychodzących komunikatów SWIFT MT101 w systemie bankowości elektronicznej MultiCash (aktywna rola Banku). Dzięki tej usłudze mBank może obsługiwać globalnych klientów korporacyjnych posiadających swoje centra księgowe i rozliczeniowe w Polsce, a którzy to klienci wymagają narzędzi do zarządzania swoimi rachunkami w bankach krajowych i zagranicznych z poziomu jednego systemu bankowości elektronicznej mBanku.
- Z myślą o klientach międzynarodowych wdrożono rozwiązanie umożliwiające wspólnym klientom Commerzbanku i mBanku bezpośredni dostęp do rachunku w mBanku przy wykorzystaniu systemów Commerzbanku.
- Wypłata gotówkowa otwarta w placówkach Poczty Polskiej – usługa umożliwiająca osobie wypłacającej, wskazanej przez klienta korporacyjnego mBanku, dokonania wypłaty gotówki w placówce Poczty Polskiej. Sieć Poczty Polskiej liczy obecnie około 9 000 placówek.
- Znacząco polepszono obszar tzw. customer experience, poprzez:
- Zoptymalizowanie procesów operacyjnych w zakresie poprawy integracji systemowej z outsourcerami usług bankowych,
- Zakończenie projektu automatyzacji płatności zagranicznych.
W zakresie bankowości transakcyjnej mBank umocnił swoją pozycję w obszarze obsługi gotówkowej dużych sieci sprzedaży detalicznej. Podjął również obsługę dużych wolumenów należności dla firm z branży usług komputerowych, powiększając tym samym udział w rynku. W 2015 roku mBank intensywnie wszedł w obsługę rynku pożyczkodawców, powiększył zaangażowanie w sektorze firm kurierskich. Ciągle pozostaje zdecydowanym liderem w świadczeniu obsługi Mieszkaniowych Rachunków Powierniczych oraz rachunków Escrow.
Rynki Finansowe
Podsumowanie wyników segmentu Rynków Finansowych
W 2015 roku segment Rynków Finansowych odnotował zysk brutto w wysokości 80,2 mln zł w porównaniu do 152,9 mln zł w 2014 roku.
Rynki Finansowe – dekompozycja zysku brutto
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
Wynik z tytułu odsetek | 139,7 | 191,7 | 52,0 | 37,2% |
Wynik z tytułu opłat i prowizji | -6,0 | -1,8 | 4,2 | -70,0% |
Przychody z tytułu dywidend | 0,2 | 0,1 | -0,1 | -50,0% |
Wynik na działalności handlowej | 69,7 | -17,4 | -87,1 | -125,0% |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone | 45,3 | 5,8 | -39,5 | -87,2% |
Saldo pozostałych przychodów / kosztów operacyjnych | 1,2 | 0,7 | -0,5 | -41,7% |
Dochody łącznie | 250,1 | 179,1 | -71,0 | -28,4% |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek |
-1,1 | -0,8 | 0,3 | 27,3% |
Ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją |
-96,1 | -98,1 | -2,0 | 2,1% |
Zysk brutto segmentu Rynków Finansowych |
152,9 | 80,2 | -72,7 | -47,5% |
Na kształtowanie się wyniku brutto segmentu Rynków Finansowych w 2015 roku wpływ miały następujące czynniki:
- Spadek dochodów w porównaniu do poprzedniego roku o 71,0 mln zł (-28,4%) do poziomu 80,2 mln zł. Wynik z tytułu odsetek był większy o 52,0 mln zł, zaś wynik na działalności handlowej był niższy o 87,1 mln zł, głównie w związku z ujemnym wynikiem na instrumentach na stopę procentową.
- Wzrost kosztów działania i amortyzacji do poziomu 98,1 mln zł (wzrost o 2,0 mln zł, tj. 2,1%) ze względu na wyższe koszty rzeczowe.
Działalność segmentu Rynków Finansowych w 2015 roku
Działania segmentu Rynków Finansowych obejmują:
- Bezpośrednią sprzedaż produktów rynków finansowych klientom Bankowości Korporacyjnej i niebankowym instytucjom finansowym (takim jak np. zakłady ubezpieczeń, fundusze emerytalne i inwestycyjne oraz firmy zarządzające aktywami) oraz wybranym klientom Private Banking;
- Zarządzanie płynnością oraz zarządzanie aktywami i zobowiązaniami mBanku (w tym zarządzanie ryzykiem oprocentowania portfela kredytów i depozytów). Dla zarządzania płynnością przeprowadza się transakcje rynku pieniężnego, swapy walutowe, transakcje pochodne na stopę procentową, transakcje nabywania bonów i obligacji skarbowych oraz bonów NBP, repo i inne;
- Zarządzanie ryzykiem stóp procentowych i walutowym mBanku, obrót instrumentami walutowymi na rynku międzybankowym (transakcje spot i instrumenty pochodne), obrót instrumentami na stopę procentową (bony i obligacje skarbowe, instrumenty pochodne na stopę procentową), instrumentami pochodnymi na towary oraz akcjami i instrumentami pochodnymi na akcje i indeksy giełdowe; obrót nieskarbowymi papierami wartościowymi;
- Usługi depozytariusza i powiernika, w szczególności dla niebankowych instytucji finansowych;
- Nadzór nad działalnością domu maklerskiego w zakresie współpracy z instytucjami finansowymi.
Działalność związana z organizacją emisji dłużnych papierów wartościowych dla klientów Bankowości Korporacyjnej i banków, a także obrót i sprzedaż tych papierów zostały w 2014 roku przeniesione do Pionu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (poprzednio Klienci Korporacyjni i Instytucje). Działalność ta została opisana w sekcji 8.1. Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna.
Rok 2015 roku w obszarze rynków finansowych charakteryzował dynamiczny wzrost obrotów w transakcjach powtarzalnych oraz wzrost liczby aktywnych klientów, zarówno w zakresie transakcji powtarzalnych, jak i transakcji pochodnych. Rozwój platformy walutowej umożliwił dotarcie do szerszej grupy klientów, również tam, gdzie wcześniej obsługa dealerska nie była oferowana.
W zakresie transakcji pochodnych wzrost marż i obrotów obserwowany był w każdej z kategorii produktowych, dzięki solidnemu poziomowi popytu.
W drugiej połowie 2015 w segmencie rozpoczął się projekt dealer-developer którego głównym celem jest dalsza akwizycja klientów na transakcje powtarzalne oraz aktywizację posiadanej bazy klientowskiej banku.
Liczba aktywnych klientów wzrosła o blisko połowę, dzięki czemu całkowity poziom marż realizowanych na transakcjach wzrósł w 2015 roku.
Wśród pojedynczych, największych transakcji pochodnych znalazły się:
- Transakcja z klientem Andels
- Transakcja z klientem Wirtualna Polska
- Transakcja z klientem Wagony Świdnica
Udziały rynkowe mBanku na poszczególnych rynkach instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2015 roku zostały przedstawione na poniższych wykresach:
Instytucje Finansowe
Do obszaru Rynków Finansowych zaliczana jest współpraca z instytucjami finansowymi, koncentrująca się m.in. na pozyskiwaniu finansowania z innych banków oraz lokowaniu w nich nadwyżek środków.
Według stanu na 31 grudnia 2015 roku mBank posiadał 18 czynnych kredytów otrzymanych na równowartość 23 349 mln zł, przy czym zadłużenie z ich tytułu wyniosło 12 973 mln zł. W ciągu 2015 roku spłacono w terminie zapadalności jeden kredyt w euro oraz dwie pożyczki podporządkowane we frankach szwajcarskich, łącznie na kwotę 870 mln zł. Dodatkowo zaciągnięto nowy kredyt w euro na kwotę 426 mln zł oraz nowy kredyt w USD na kwotę 195 mln zł. Per saldo poziom zadłużenia z tytułu kredytów zaciągniętych był o 2 103 mln zł niższy niż na koniec 2014 roku. Przy zastosowaniu kursów z końca 2014 roku spadek wyniósłby 1 933 mln zł.
Na koniec grudnia 2015 roku zaangażowanie mBanku z tytułu kredytów udzielonych innym bankom wyniosło łącznie równowartość 2,9 mld zł. W portfelu Banku znajdowały się 44 krótko- i średnioterminowych czynne kredyty udzielone instytucjom finansowym z Polski oraz zagranicy.
Do sukcesów Departamentu Instytucji Finansowych w 2015 roku należały przede wszystkim:
- Pozyskanie kolejnego, znaczącego finansowania w wysokości 100 mln euro z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Biorąc pod uwagę dotychczasowy portfel, plasuje to mBank na 1. pozycji wśród kredytobiorców EBI w Polsce.
- W 2015 roku udało się pozyskać kolejnych kilkanaście rachunków loro i utrzymać pozycję w czołówce polskich banków w zakresie obsługi rozliczeń w złotych.
Ponadto, w 2015 roku Departament Instytucji Finansowych wzorem lat ubiegłych aktywnie wspierał transakcje handlowe zawierane przez polskich eksporterów poprzez oferowanie finansowania krótkoterminowego instytucjom finansowym, głównie z Białorusi. Jednocześnie kontynuowano obsługę i oferowanie bankom z krajów WNP kredytów średnioterminowych zabezpieczonych polisą KUKE.
Usługi powiernicze w mBanku
Klientami mBanku w obszarze usług powierniczych są przede wszystkim krajowe i zagraniczne instytucje finansowe, banki oferujące usługi powiernicze i inwestycyjne, fundusze emerytalne i inwestycyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe, instytucje zarządzające aktywami oraz instytucje niefinansowe.
mBank świadczy usługi polegające między innymi na rozliczaniu transakcji na papierach wartościowych ewidencjonowanych na rynkach krajowych i zagranicznych, przechowywaniu aktywów klientów, prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz rejestrów papierów w obrocie niepublicznym, a także obsłudze pożytków z papierów wartościowych. W ramach świadczenia usługi banku depozytariusza, mBank prowadzi rejestry aktywów funduszy emerytalnych i inwestycyjnych oraz przeprowadza kontrolę wyceny ich aktywów. Rok 2015 był rekordowy pod względem przyrostu liczby obsługiwanych funduszy inwestycyjnych oraz wzrostu wartości rejestrowanych aktywów. Ilość funduszy inwestycyjnych, dla których mBank pełni funkcję depozytariusza wzrosła o 54,0% w stosunku do stanu na koniec 2014 roku, a łączna wartość aktywów funduszy inwestycyjnych i emerytalnych zwiększyła się w tym okresie o 65,0%.
Bankowość Detaliczna
Segment Bankowości Detalicznej mBanku obsługuje 4 947,3 tys. klientów indywidualnych i mikroprzedsiębiorstw w Polsce, Czechach i Słowacji w oparciu o Internet, bezpośrednią obsługę za pośrednictwem call center, bankowość mobilną i inne nowoczesne rozwiązania technologiczne, a także sieć 278 oddziałów. Bank oferuje szeroki zakres produktów i usług, w tym rachunki bieżące i oszczędnościowe, rachunki dla mikroprzedsiębiorstw, produkty kredytowe, produkty depozytowe, karty płatnicze, produkty inwestycyjne, produkty ubezpieczeniowe, usługi maklerskie oraz leasing dla mikroprzedsiębiorstw. W 2013 roku Bank wprowadził zaprojektowaną od nowa, nowoczesną i przyjazną dla użytkownika platformę internetową (Nowy mBank) z ponad 200 nowymi funkcjonalnościami, rozwiązaniami i ulepszeniami.
Podsumowanie działalności segmentu Bankowości Detalicznej (mBank i mBank Hipoteczny)
tys. | 31.12.2013 | 31.12.2014 | 31.12.2015 | Zmiana roczna |
Liczba klientów detalicznych | 4 229,4 | 4 551,5 | 4 947,3 | 8,7% |
Polska | 3 556,3 | 3 789,4 | 4 127,7 | 8,9% |
Oddziały zagraniczne | 673,1 | 762,1 | 819,6 | 7,5% |
Czechy | 486,4 | 534,2 | 573,1 | 7,3% |
Słowacja | 186,7 | 227,9 | 246,5 | 8,2% |
mln zł | ||||
Kredyty klientów detalicznych, w tym: | 38 233,8 | 41 444,0 | 46 168,7 | 11,4% |
Polska | 36 104,7 | 38 526,0 | 42 344,7 | 9,9% |
Kredyty hipoteczne | 29 185,3 | 30 540,1 | 33 473,4 | 9,6% |
Kredyty niehipoteczne | 6 919,4 | 7 985,9 | 8 871,3 | 11,1% |
Oddziały zagraniczne | 2 129,1 | 2 918,0 | 3 824,0 | 31,0% |
Czechy | 1 712,0 | 2 250,5 | 2 899,6 | 28,8% |
Słowacja | 417,1 | 667,5 | 924,4 | 38,5% |
Depozyty klientów detalicznych, w tym: | 33 897,9 | 38 999,4 | 45 645,4 | 17,0% |
Polska | 29 047,7 | 33 381,0 | 39 273,6 | 17,7% |
Oddziały zagraniczne | 4 850,2 | 5 618,4 | 6 371,8 | 13,4% |
Czechy | 3 076,8 | 3 788,6 | 4 488,0 | 18,5% |
Słowacja | 1 773,4 | 1 829,8 | 1 883,8 | 3,0% |
Fundusze inwestycyjne (Polska) | 4 489,3 | 5 252,1 | 5 736,2 | 9,2% |
Sieć dystrybucji | ||||
Centra doradcze (Projekt "Jednej sieci") | - | 1 | 4 | |
"Lekkie" placówki (Projekt "Jednej sieci") | - | 2 | 9 | |
mBank (dawny Multibank) | 133 | 131 | 123 | |
mKioski (w tym kioski partnerskie) | 68 | 67 | 83 | |
Centra Finansowe Aspiro | 24 | 23 | 23 | |
Czechy i Słowacja | 35 | 35 | 36 |
Tabela zawiera dane oparte na wewnętrznej informacji zarządczej.
Wyniki finansowe segmentu Bankowości Detalicznej
W 2015 roku segment Bankowości Detalicznej odnotował zysk brutto w wysokości 1 060,7 mln zł, co oznacza wzrost o 43,8 mln zł, tj. 4,3% w porównaniu do poprzedniego roku.
Bankowość Detaliczna (Bank) – dekompozycja zysku brutto
(mln zł) | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana roczna |
Wynik z tytułu odsetek | 1 611,3 | 1 565,6 | -45,7 | -2,8% |
Wynik z tytułu opłat i prowizji | 506,1 | 507,3 | 1,2 | 0,2% |
Przychody z tytułu dywidend | 0,1 | 0,1 | 0,0 | 0,0% |
Wynik na działalności handlowej | 115,1 | 95,7 | -19,4 | -16,9% |
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone |
-0,7 | 194,0 | 194,7 | -27814,3% |
Saldo pozostałych przychodów / kosztów operacyjnych | 51,2 | 3,4 | -47,8 | -93,4% |
Dochody łącznie | 2 283,1 | 2 366,1 | 83,0 | 3,6% |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek | -303,3 | -224,3 | 79,0 | -26,0% |
Ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją | -962,9 | -1 081,1 | -118,2 | 12,3% |
Zysk brutto Bankowości Detalicznej | 1 016,9 | 1 060,7 | 43,8 | 4,3% |
Na kształtowanie się wyniku brutto segmentu Bankowości Detalicznej w 2015 roku wpływ miały następujące czynniki:
- Wzrost dochodów w porównaniu do 2014 roku o 83,0 mln zł, tj. 3,6%, do poziomu 2 366,1 mln zł. Wynik z tytułu odsetek, ze względu na spadek przeciętnych stóp procentowych w segmencie, zarówno dla kredytów hipotecznych jak i niehipotecznych, pogorszył się o 45,7 mln zł, tj. 2,8%, zaś wynik z tytułu opłat i prowizji pozostał stabilny rok do roku i wzrósł o 0,2%, tj. 1,2 mln zł. Do wzrostu dochodów przyczynił się również zysk ze sprzedaży spółki BRE Ubezpieczenia TUiR i podpisania umów powiązanych ze sprzedażą z podmiotami z Grupy AXA.
- Wzrost kosztów działania i amortyzacji w porównaniu do ubiegłego roku o 118,2 mln zł, tj. 12,3%, na co wpływ miały zarówno koszty osobowe i rzeczowe, wzrost opłat na rzecz BFG jak również wpłata na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.
- Niższy poziom odpisów netto z tytułu utraty wartości kredytów w porównaniu do poprzedniego roku o 79,0 mln zł, tj. 26,0%.
Bankowość Detaliczna mBanku w Polsce
Działalność segmentu Bankowości Detalicznej (z uwzględnieniem Bankowości Prywatnej) w Polsce w 2015 roku
W 2015 roku znaczna cześć działań w segmencie detalicznym ukierunkowana była na jeszcze pełniejsze zrozumienie potrzeb klienta. Wdrożono nowe rozwiązania i efektywniej wykorzystywano te już dostępne. Jednym z działań było udostępnienie klientom atrakcyjnych ofert opartych na zapewnianiu benefitów finansowych i funkcjonalnych, a także rozwój aplikacji mobilnej, która od 2015 roku umożliwia dokonywanie płatności mobilnych za pomocą systemu BLIK. Więcej o płatnościach metodą BLIK w rozdziale Innowacje w Grupie mBanku.
Jakościowe podejście do budowania relacji z klientem przyniosło wymierne efekty, widoczne m.in. w poziomie akwizycji nowych rachunków, która w ujęciu netto była o 15,0% wyższa w porównaniu z rokiem 2014. Według rankingu przeprowadzonego przez portal Bankier.pl, wynik ten uplasował Bank na 2. miejscu w Polsce w zakresie akwizycji w sektorze bankowym.
W 2015 roku w obszarze kart kredytowych, działania marketingowe i akwizycyjne skoncentrowane były głównie na wzroście portfela kart kredytowych Miles&More, oferowane przede wszystkim klientom zamożnym.
2015 rok w obszarze Bankowości Detalicznej mBanku był okresem, w którym kontynuowano realizację strategicznego projektu związanego ze współpracą z Orange, jednym z największych operatorów telekomunikacyjnych w Polsce, i wzbogacano ofertę produktową w ramach projektu Orange Finanse, który wystartował w październiku 2014 roku.
Wyróżniającą się na rynku ofertę od początku projektu przygotowywał zespół składający się z pracowników obu organizacji, wykorzystując doświadczenie globalnego operatora telekomunikacyjnego oraz jednego z najlepszych mobilnych i transakcyjnych banków w Polsce.
W ramach podstawowej oferty proponowane jest konto osobiste, uzupełnione o produkty depozytowe, kredyty niezabezpieczone, produkty dla mikrofirm oraz pakiet benefitów dedykowanych klientom Orange. Wdrożono również karty debetowe NFC umożliwiające płatności telefonem bez konieczności instalacji dodatkowych aplikacji (karta zintegrowana bezpośrednio z aplikacją mobilną Orange Finanse) oraz udostępniono nowe na rynku formy płatności mobilnych - płatności w ramach Polskiego Systemu Płatności – BLIK (Orange Finanse był jednym z pierwszych banków, które wdrożyły tę funkcjonalność). Więcej o płatnościach NFC i usłudze BLIK w rozdziale Innowacje w Grupie mBanku.
Dzięki nowatorskiej ofercie, po roku od wdrożenia, Orange Finanse stał się kluczowym kanałem akwizycji nowych klientów w mBanku. Do końca 2015 roku w Orange Finanse otwartych zostało ponad 250 tysięcy rachunków, z czego w samym 2015 roku blisko 210 tysięcy.
Drugie półrocze było okresem rozwoju finansów mobilnych. Wprowadzono ulepszenia takie jak rozszerzenie listy systemów operacyjnych umożliwiających korzystanie z aplikacji mobilnej Orange Finanse o Windows Phone i wdrożono płatności faktur z wykorzystaniem QR kodów, pozwalające na wykonywanie płatności w kilka sekund bez wpisywania danych przelewu oraz uruchomiono sprzedaż kredytu gotówkowego w salonach Orange. Był to także okres, w którym zaprezentowana została nowa oferta łączona dla klientów Orange, promująca aktywnych użytkowników Orange Finance.
Powyższe działania zostały docenione w postaci wyróżnień i nagród przyznanych Orange Finanse w 2015 roku. Przykładem jest konto oszczędnościowe oferowane w ramach projektu, które zajęło pierwsze miejsce we wrześniowym rankingu kont oszczędnościowych przygotowanym przez portal TotalMoney.pl.
W październiku 2015 roku marka Orange Finanse znalazła się również w światowej czołówce plebiscytu organizowanego przez Efma na najlepsze projekty bankowe, zajmując 2. miejsce w kategorii Best New Product and Service. Efma to organizacja skupiająca ponad 3,3 tys. instytucji finansowych z ponad 130 krajów, w tym ponad 80% największych detalicznych instytucji finansowych w Europie. W konkursie nagradzane są najciekawsze i najbardziej innowacyjne projekty finansowe przeznaczone dla klientów detalicznych z całego świata. W 2015 roku do rywalizacji zgłoszono 500 innowacji z 211 instytucji finansowych, pochodzących z 59 krajów. Więcej o nagrodach przyznanych Grupie mBanku w rozdziale Nagrody i wyróżnienia. Więcej o współpracy z Orange w rozdziale Strategiczna współpraca z partnerami.
W 2015 roku Grupa mBanku kontynuowała również rozwój długoletniej współpracy z Grupą AXA, która przekłada się na udoskonalenie oferty produktowej i najwyższą jakość obsługi. Klienci Banku uzyskali dostęp do pełnej palety produktów ubezpieczeniowych, dostępnych za pośrednictwem platformy elektronicznej i mobilnej, a także tradycyjnych oddziałów. Pierwsze ubezpieczenia, o które wzbogacono wspólną ofertę to:
- ubezpieczenie mWaleczni – dające klientowi wsparcie finansowe po zdiagnozowaniu choroby nowotworowej
- Terminowe Ubezpieczenie na Życie 24h
Oraz w odświeżonej formie:
- Ubezpieczenia na życie oferowane do kredytu hipotecznego
- Pakiet mZdrowie udostępniający świadczenia zdrowotne oraz pokrywający ich koszty (prywatna opieka medyczna)
- Ubezpieczenie nieruchomości komercyjnych dla kredytobiorców
Więcej o współpracy Grupy mBanku z Grupą AXA w rozdziale Strategiczna współpraca z partnerami.
Działalność w segmencie Małych i Średnich Przedsiębiorstw
W 2015 roku Bank realizował również strategię wzrostu w obszarze małych i średnich przedsiębiorstw (SME), skupiając się na pełniejszym zrozumieniu potrzeb klientów, co realizowano między innymi poprzez liczne spotkania z klientami. W rezultacie podjęte zostały określone inicjatywy i udostępnione zostały ulepszone produkty dla mikrofirm w ofercie Orange Finanse, takie jak Konto dla Firm z możliwością uzyskania limitu do 10 tys. zł, karty debetowe, rachunek oszczędnościowy, a także Konta Pomocnicze.
Do poprawy jakości oferty w sektorze SME należały również usprawnienia funkcjonalności serwisu transakcyjnego, takie jak wprowadzenie wieloosobowej autoryzacji przelewów, firmowej książki odbiorców oraz wdrożenie dziennych i miesięcznych wyciągów. Usługi te dedykowane są najbardziej dochodowemu i aktywnemu segmentowi przedsiębiorstw obsługiwanych w części detalicznej Banku.
Dodatkowym usprawnieniem zidentyfikowanym na podstawie badań przeprowadzonych wśród klientów z segmentu SME był rozwój funkcjonalności koszyka przelewów w aplikacji. Rozwój kanału mobilnego jest kluczowym obszarem w strategii mBanku, który doskonale wpisuje się w potrzeby klientów firmowych.
Ponadto, mBank uczestniczył aktywnie we współpracy z innowacyjnymi start-upami w celu wprowadzenia w życie nowych, wartościowych pomysłów dla klientów. W strategię wyjścia naprzeciw oczekiwaniom klientów wpisuje się zorganizowany przez Bank konkurs mBank StartUP Challenge z partnerem Polska Przedsiębiorcza (właścicielem sieci inkubatorów przedsiębiorczości Business Link). Specjaliści mBanku ocenili najlepsze pomysły na nowy biznes, a ze zwycięzcą nawiązano współpracę nad wykorzystaniem implementacji jego koncepcji w bankowości. mBank współpracując ze start-upami chce utrzymać pozycję lidera przemian technologicznych. Więcej o konkursie w rozdziale Innowacje w Grupie mBanku.
Powyższe inicjatywy znalazły potwierdzenie w dynamicznym wzroście akwizycji w sektorze SME. Proaktywne podejście do rynku, wykorzystanie wielu kanałów, w tym działania sprzedażowe podejmowane we współpracy ze spółką mLeasing, zaowocowało wzrostem sprzedaży rachunków o 27,6% w porównaniu do roku 2014.
Intensywne prace nad budowaniem długotrwałych relacji z klientami detalicznymi znalazły również potwierdzenie w szeregu przyznanych Bankowi nagród. mBank został doceniony m.in. przez magazyn Forbes i otrzymał tytuł najlepszego Banku w Polsce w kategorii „Zdalne kanały kontaktu” oraz portal Bankier.pl, jako Bank oferujący najlepsze konto dla przedsiębiorcy, otrzymując nagrodę „Złoty Bankier”. Więcej o nagrodach przyznanych Grupie mBanku w rozdziale Nagrody i wyróżnienia.
Rozwój oferty bankowości detalicznej w Polsce
Kredyty
Struktura portfela kredytowego Bankowości Detalicznej w Polsce (dla gospodarstw domowych) na koniec grudnia 2015 roku przedstawiała się następująco:
W zakresie kredytów niehipotecznych w ramach strategii skupionej na wychodzeniu naprzeciw oczekiwaniom klientów, mBank realizuje program, w którym koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu klientom dostępu do rzetelnej i precyzyjnej informacji. Przystąpiono zarazem do gruntownej zmiany stylu i języka komunikacji z klientem w dokumentacji bankowej, a realizowana zmiana ma służyć budowaniu uczciwej i solidnej relacji z klientem, opartej na pełnym rozumieniu zawieranych umów. W ramach przyjętej strategii udziela się również merytorycznego wsparcia w przypadku odrzucenia wniosku kredytowego. Ważnym elementem tej polityki, jest zapewnienie wysokiego poziomu jakości obsługi wniosków składanych przez klientów w kanałach zdalnych.
Sprzedaż kredytów niehipotecznych w ujęciu rocznym wzrosła o 8,5% i wyniosła 4 866,6 mln zł w 2015 roku.
W 2015 roku mBank we współpracy z mBankiem Hipotecznym realizował długoterminowy projekt, którego celem jest emisja listów zastawnych zabezpieczonych wierzytelnościami z tytułu kredytów hipotecznych. W ramach tego projektu, za pośrednictwem mBanku, mBank Hipoteczny udziela kredytów osobom fizycznym. Drugim istotnym elementem projektu, który został zrealizowany w 2015 roku było przeniesienie portfela kredytów o łącznej wartości 338 mln zł z mBanku do mBanku Hipotecznego. Zmiana wierzyciela hipotecznego pozwoli na emisję listów zastawnych, zabezpieczonych przeniesionymi kredytami.
Kredyty hipoteczne stanowią ważny produkt w ofercie mBanku, ponieważ to one wzmacniają relacje Banku z klientami. Wartość sprzedaży kredytów hipotecznych w 2015 roku wyniosła 3 443,7 mln zł, co oznacza wzrost o 50,0% w porównaniu do 2014 roku.
Portfel kredytów hipotecznych dla osób fizycznych (z wyłączeniem klientów Bankowości Prywatnej) charakteryzowały następujące wielkości:
31.12.2014 | 31.12.2015 | |
Wartość bilansowa (mld zł) | 27,6 | 30,4 |
Średnia zapadalność (lata) | 20,3 | 20,0 |
Średnia wartość (tys. zł) | 275,4 | 284,7 |
Średnie LtV (%) | 80,7% | 82,2% |
NPL* (%) | 4,9% | 3,8% |
* Wskaźnik NPL liczony zgodnie z metodologią bardziej konserwatywnego podejścia klientowskiego; tabela zawiera dane oparte na wewnętrznej informacji zarządczej.
Depozyty i fundusze inwestycyjne
W 2015 roku przyrost bilansu produktów oszczędnościowych (depozyty terminowe oraz rachunki oszczędnościowe) wyniósł 3 846 mln zł, co stanowiło 16,0% wzrostu w odniesieniu do stanu bilansowego na koniec 2014 roku. Bardzo dobre wyniki sprzedażowe produktów oszczędnościowych to efekt szeregu zrealizowanych działań, zarówno w aspekcie świadomego zarządzania ofertą produktową, inteligentnej wyceny depozytów realizowanej w stosunku do wyselekcjonowanych segmentów klientów, jak i wdrożonej i wykorzystywanej segmentacji behawioralnej klientów. Przyrost bilansu produktów depozytowych został zrealizowany przy jednoczesnym utrzymaniu zakładanej dyscypliny finansowej.
Wzrostowi bazy depozytowej klientów detalicznych towarzyszył wzrost środków ulokowanych w produktach inwestycyjnych. W I połowie 2015 roku Bank odnotował znaczący wzrost aktywów zaangażowanych w fundusze inwestycyjne o zwiększonym ryzyku, natomiast w II połowie roku zaproponowano klientom rozwiązania, które eliminują (w przypadku lokat strukturyzowanych) lub ograniczają możliwość strat (w przypadku certyfikatów strukturyzowanych i niektórych funduszy inwestycyjnych).
Rok 2015 był kolejnym ważnym rokiem dla Banku w kontekście umacniania pozycji w obszarze oszczędności i inwestycji. Znaczący wzrost salda był możliwy m.in. dzięki wprowadzeniu nowych rozwiązań produktowych, w szczególności:
- Wdrożenie promocji depozytów terminowych mających na celu pozyskanie nowych klientów oraz nowych środków
- Przeprowadzenie pierwszej w historii Banku Loterii Depozytowej
- Przeprowadzeniu promocji produktowych wspierających cross-selling – promocja Funduszy Inwestycyjnych Otwartych z lokatą terminową
- Wprowadzenie kilku subskrypcji certyfikatów inwestycyjnych Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych oraz certyfikatów strukturyzowanych
- Udostępnienie klientom możliwości inwestowania w kolejne subskrypcje lokat strukturyzowanych
- Wprowadzenie publicznych ofert obligacji dla klientów detalicznych
Karty
W 2015 roku wartość transakcji bezgotówkowych klientów bankowości detalicznej mBanku wyniosła ponad 21,6 mld zł, co stanowi wzrost o 22,9% rok do roku. Wzrost częstotliwości korzystania z kart przez klientów mBanku o około 36% rok do roku, oraz zmniejszenie średniej kwoty transakcji pozwolił Bankowi na utrzymanie udziału mBanku w rynku płatności bezgotówkowych na poziomie 12%. Średnia transakcyjność kart kredytowych w mBanku wyniosła prawie 71 zł, spadając w stosunku do końca 2014 roku, gdyż klienci coraz częściej korzystają z kart również do drobnych płatności.
W ramach realizacji strategii rozwoju płatności, mBank wdrożył nowe instrumenty płatnicze:
- płatności mobilne BLIK dla klientów Orange Finanse (więcej o płatnościach BLIK w rozdziale Innowacje w Grupie mBanku)
- płatności mobilne NFC dla klientów Orange Finanse (więcej o płatnościach mobilnych NFC w rozdziale Innowacje w Grupie mBanku)
Bankowość Detaliczna mBanku w Republice Czeskiej i na Słowacji
Gospodarka i sektor bankowy w Republice Czeskiej
Wskaźniki makroekonomiczne | 2015 | Parametry sektora bankowego | 2015 | |
Realny wzrost PKB (prognoza) | 4,5% | Bazowa stopa procentowa | 0,05% | |
Nominalne PKB per capita (EUR) | 14 100* | Wskaźnik kredyty/depozyty | 79,0% | |
PKB per capita w PPS (EU-28=100) | 85%* | Wskaźnik NPL | 5,8% | |
Średnia roczna stopa inflacji | 0,3% | Łączny współczynnik kapitałowy | 17,3%* | |
Stopa bezrobocia | 5,1% | Zwrot na aktywach (ROA) | 1,3%* | |
Populacja | 10,5 mln | Zwrot na kapitale (ROE) | 14,3%* |
Źródło: Eurostat, Česká národní banka (ČNB).
* Dane skumulowane za 9 miesięcy (na dzień 30.09.2015) albo najnowsze dostępne
PKB, inflacja, stopy procentowe i kurs walutowy
Oczekuje się, że wzrost gospodarczy w Czechach wzrósł do 4,5% w 2015 roku na bazie silnego popytu wewnętrznego, po tym jak wyniósł 2,0% w 2014 roku. Z powodu zaniku impulsu wynikającego ze współfinansowania inwestycji ze środków unijnych, prognozuje się, że dynamika PKB spowolni do 2,3% w 2016 roku i ponownie podniesie się do 2,7% w 2017 roku.
Konsumpcja gospodarstw domowych prawdopodobnie zwiększyła się w ujęciu realnym o 2,9% w 2015 roku, dzięki rosnącym płacom i zatrudnieniu oraz niskiej inflacji. Inwestycje również silnie kontrybuowały do wzrostu PKB, w szczególności ze względu na duży wzrost inwestycji publicznych, które były napędzane przez większe wykorzystanie funduszy unijnych. Z kolei eksport netto oddziaływał negatywnie na dynamikę realnego PKB w 2015 roku, odzwierciedlając wysoką intensywność importową rosnącej konsumpcji.
W dniu 7 listopada 2013 roku Narodowy Bank Czech (CNB) zobowiązał się sprzedawać czeską koronę i kupować euro w ilości koniecznej do powstrzymania aprecjacji czeskiej waluty wykraczającej poza historycznie niski poziom 27 koron czeskich za euro, podczas gdy kurs może kształtować się swobodnie po słabszej stronie wobec ustalonego progu. W lutym 2016 roku, CNB powtórzył, że jest gotowy do interwencji na rynku walutowym w przypadku przedłużającego się wzmocnienia presji na spadek cen lub jeżeli oczekiwania inflacyjne obniżą się, a ryzyko rozwoju deflacji w gospodarce krajowej się odnowi. Zobowiązanie obrony kursu korony nie jest celem polityki monetarnej, ale stanowi instrument, którego bank centralny używa do osiągnięcia celu inflacyjnego. CNB może interweniować automatycznie i przez nieokreślony czas oraz nie ma limitu względem nabywanych kwot waluty obcej.
W latach 2013-2015 stopy procentowe pozostawały na niezmienionym poziomie, a stopa bazowa wynosiła 0,05%.
Wzrost cen konsumpcyjnych rok do roku wyniósł 0,1% w grudniu 2015 roku, pozostając na jednakowym poziomie w porównaniu do końca 2014 roku. Średnioroczna inflacja osiągnęła 0,3% w 2015 roku i była niższa o 0,1 punktu procentowego w stosunku do 0,4% odnotowanego w roku poprzednim, stanowiąc jednocześnie najniższy poziom od 2003 roku. Pomimo oczekiwań, że warunki na rynku pracy będą przyczyniały się do wewnętrznej presji inflacyjnej, szczególnie w sektorze usług, prognozuje się, że inflacja w 2016 roku wyniesie przeciętnie 0,4%, głównie ze względu na dalsze spadki cen surowców, zwłaszcza ropy naftowej.
Wzmocnienie czeskiej gospodarki znajduje odzwierciedlenie w poprawie parametrów rynku pracy. Krajowa stopa bezrobocia ustabilizowała się na najniższym poziomie wśród państw Europy Środkowej i Wschodniej (CEE). Skorygowana o efekty sezonowe stopa bezrobocia wyniosła 5,1% w grudniu 2015 roku, co stanowiło spadek o 1,0 punkt procentowy rok do roku. Oczekuje się, że średnie wynagrodzenie na pracownika wzrosło w 2015 roku o 2,4%, a ogólny fundusz płac zwiększył się o 4,1%, z powodu silnego wzrostu zatrudnienia.
Sektor bankowy
Czeski sektor finansowy zasadniczo rozwijał się pozytywnie w 2015 roku. W warunkach ożywienia gospodarczego, banki zwiększyły swoją rentowność i wzmocniły adekwatność kapitałową. Profil finansowania i płynność nadal kształtowały się stabilnie z relacją kredytów do depozytów dla sektora równą 79,0%. Jakość aktywów pozostała odporna, na co wskazuje nieznaczny spadek wskaźnika kredytów z utratą wartości do 5,8% na koniec 2015 roku z 6,1% odnotowanego rok wcześniej. Względnie niskie poziomy wskaźnika NPL w Czechach odzwierciedlają stosunkowo silną kondycję krajowego przemysłu i ograniczoną skalę kredytowania w walutach obcych (głównie do klientów korporacyjnych i praktycznie niewystępujące w segmencie detalicznym) w porównaniu do kilku innych krajów regionu CEE. Głównym wyzwaniem dla czeskich banków jest otoczenie trwale niskich stóp procentowych. Kontynuacja spadku oprocentowania produktów kredytowych powoduje presję na marżę odsetkową.
Generalnie, czeski sektor bankowy znajduje się wśród najbardziej zyskownych w regionie CEE, ze zwrotem na kapitale równym 14,3% oraz zwrotem na aktywach wynoszącym 1,3%. Oczekuje się stabilizacji jego rentowności na obecnych poziomach, gdyż solidne bufory kapitałowe pozwolą czeskim bankom wykorzystać wzrost kredytów hipotecznych oraz korporacyjnych w tych branżach, które pozostają pod korzystnym wpływem wzmożonej aktywności gospodarczej.
Po przytłumionym wzroście wolumenu kredytów korporacyjnych obserwowanym w 2014 roku, roczna dynamika przyspieszyła widocznie w czasie 2015 roku, przekraczając w grudniu 5,2%. Udział kredytów z utratą wartości w łącznym wolumenie kredytów dla przedsiębiorstw niefinansowych wykazuje tendencję spadkową od 2011 roku i na koniec 2015 roku wyniósł 5,7%. Dzięki lepszym perspektywom dla działalności biznesowej, tempo wzrostu depozytów korporacyjnych wykazywało stopniową poprawę w 2015 roku i oscylowało średnio powyżej 10%.
Rozwój kredytów detalicznych ogółem był w przeważającym stopniu determinowany przez wzrost kredytów hipotecznych, których wolumen zwiększył się o 8,8% w 2015 roku, podczas gdy kredyty konsumpcyjne i pozostałe wykazały niższy przyrost o 5,4% w tym samym okresie. Udział kredytów z utratą wartości w łącznym wolumenie kredytów dla gospodarstw domowych wyniósł 4,1% w grudniu 2015 roku, obniżając się z 4,7% na koniec 2014 roku. Roczne tempo wzrostu depozytów detalicznych pozostawało stabilne w 2015 roku i osiągnęło w grudniu 5,8%. Jednakże, struktura zapadalności bazy depozytowej istotnie ewoluowała w okresie ostatnich dwóch lat, z depozytami dostępnymi na żądanie rosnącymi dwucyfrowo, a depozytami terminowymi spadającymi średnio 5% rocznie. Dzięki wysokiemu wolumenowi depozytów rezydentów, czeski sektor bankowy jest uniezależniony od zagranicznych źródeł.
Wskaźniki makroekonomiczne | 2015 | Parametry sektora bankowego | 2015 | |
Realny wzrost PKB (prognoza) | 3,5% | Bazowa stopa procentowa | 0,05% | |
Nominalne PKB per capita (EUR) | 13 500* | Wskaźnik kredyty/depozyty | 95,6% | |
PKB per capita w PPS (EU-28=100) | 77%* | Wskaźnik NPL | 4,2% | |
Średnia roczna stopa inflacji | -0,3% | Łączny współczynnik kapitałowy | 17,4%* | |
Stopa bezrobocia | 11,5% | Zwrot na aktywach (ROA) | 1,0% | |
Populacja | 5,4 mln | Zwrot na kapitale (ROE) | 8,5% |
Źródło: Eurostat, Národná banka Slovenska (NBS).
* Dane skumulowane za 9 miesięcy (na dzień 30.09.2015) albo najnowsze dostępne
Gospodarka i sektor bankowy na Słowacji
PKB, inflacja i stopy procentowe
Oczekuje się, że wzrost gospodarczy na Słowacji umocnił się do 3,5% w 2015 roku, na bazie znacznego zwiększenia popytu krajowego. Inwestycje pozostawały pod pozytywnym wpływem wzmożonego wykorzystania funduszy unijnych, ze względu na dobiegającą końca możliwość skorzystania ze środków dostępnych w ramach perspektywy na lata 2007-2013. Konsumpcja gospodarstw domowych była wspierana przez pozytywny rozwój rynku pracy, solidny wzrost płac, kontynuację niskiej inflacji i korzystne warunki kredytowe. Z kolei eksport netto oddziaływał negatywnie na dynamikę PKB, gdyż zwiększona aktywność inwestycyjna przekładała się na wyższy import.
Kontynuacja ożywienia na Słowacji przewidywana jest zarówno na rok 2016, jak i 2017, ze wzrostem realnego PKB o ponad 3% rocznie. Rosnące wydatki gospodarstw domowych wydają się być najsilniejszym motorem wzrostu w 2016 roku i kolejnych latach. Oczekuje się, że konsumpcja prywatna wzrośnie o 3,4% w 2016 roku, stymulowana zwiększeniem zatrudnienia. Dalszy spadek cen energii również wspiera budżety gospodarstw domowych.
Na Słowacji, jako państwie strefy euro, główna stopa procentowa, określana jest przez Europejski Bank Centralny (ECB), została utrzymana na niezmienionym poziomie 0,05% w 2015 roku. Ostatnia decyzja o obniżeniu stóp o 0.1 punktu procentowego została podjęta 10 września 2014 roku, po wcześniejszej redukcji z 0,25% dokonanej 11 czerwca 2014 roku.
W grudniu 2015 roku stopa inflacji wyniosła -0,5%, w porównaniu ze spadkiem cen konsumpcyjnych na poziomie 0,1% odnotowanym na koniec 2014 roku. Było to spowodowane głównie przez gwałtowne obniżenie cen energii. Średnioroczna inflacja w 2015 roku osiągnęła -0,3%, spadając z -0,1% w 2014 roku. Oczekuje się, że presja deflacyjna obserwowana w 2015 roku będzie powoli zanikać, odzwierciedlając wzrost w wydatkach konsumpcyjnych. Inflacja bazowa przyjmie pozytywne wartości, ale pozostanie bliska zeru w 2016 roku, podczas gdy dalszy spadek cen energii będzie kompensowany przez odbicie w cenach usług.
W całym 2014 i 2015 roku bezrobocie na Słowacji stopniowo malało wraz z postępującą poprawą w zakresie aktywności gospodarczej. Skorygowana o efekty sezonowe stopa bezrobocia wyniosła w grudniu 2015 roku 11,5% i była niższa o 1,7 punktu procentowego rok do roku. Oczekuje się dalszego spadku bezrobocia do około 9,3% w 2017 roku na bazie solidnego wzrostu gospodarczego. Współczynnik aktywności zawodowej znacząco wzrósł w 2015 roku, ale długookresowe bezrobocie wciąż pozostaje na wysokim poziomie. Nominalny wzrost płac przyspieszył w 2015 roku i powinien wynieść 3% w 2016 roku, zapewniając znaczący impuls dla siły nabywczej gospodarstw domowych w warunkach niskiej inflacji.
Sektor bankowy
Słowackie banki działały w sprzyjającym otoczeniu silniejszego wzrostu gospodarczego. Nawet przy nieco bardziej dynamicznej ekspansji kredytowej, całkowity wskaźnik kredytów do depozytów w sektorze powinien pozostać w granicach zbliżonych do obecnego poziomu 95%, gdyż banki nadal najchętniej korzystają z depozytów do finansowania swojej działalności i zależność od hurtowych źródeł finansowania pozostaje bardzo niska. Adekwatność kapitałowa słowackiego sektora bankowego jest wśród najwyższych w regionie CEE, wraz z Czechami.
Ogólna poprawa wskaźnika kredytów z utratą wartości była głównie rezultatem wysokiego wzrostu kredytów hipotecznych i stabilizacji poziomu kredytów niepracujących. Wskaźnik NPL dla Słowacji pozostaje wśród najniższych w regionie CEE i na koniec grudnia 2015 roku wyniósł 4,2%. Jakość aktywów może dalej się polepszyć ze względu na wzmocnienie aktywności biznesowej i rosnące dochody gospodarstw domowych.
Rentowność słowackiego sektora bankowego uległa nieznacznej poprawie w 2015 roku i pewien potencjał do dalszego wzrostu z obecnych poziomów zwrotu na kapitale w wysokości 8,5% i zwrotu na aktywach równego 1,0% jest możliwy. Chociaż presja na marżę odsetkową utrzymuje się, to dynamiczny wzrost akcji kredytowej, szczególnie w zakresie oferty detalicznej o wyżej marżowym profilu, wraz z niższymi kosztami kredytu pozycjonuje banki do generowania przyzwoitych zysków. Z drugiej strony, niedawny wymóg płatności składek do funduszu naprawczego może negatywnie zaważyć na wynikach słowackiego sektora bankowego.
Przyspieszające ożywienie gospodarcze i niskie stopy procentowe zapewniały bankom sprzyjające warunki do rozwijania akcji kredytowej. W 2015 roku wolumen kredytów ogółem przyrósł o 9,3%, wobec 7,7% w 2014 roku. Po zaledwie umiarkowanej ekspansji kredytów korporacyjnych obserwowanej w 2014 roku i aż do jesieni 2015 roku, komercyjne portfele kredytowe w bankach odnotowały wyższy wzrost o 5,7% na koniec 2015 roku. Udział kredytów z utratą wartości w łącznym wolumenie kredytów dla przedsiębiorstw niefinansowych zmniejszył się do 6,9% na koniec 2015 roku z 7,9% w 2014 roku. Baza depozytów korporacyjnych przyrastała dynamicznie w II półroczu 2015 roku i jej roczne tempo wzrostu przyspieszyło do 11,3% na koniec roku. Negatywne trendy notowane w zakresie depozytów korporacyjnych na przełomie 2014 i 2015 roku częściowo wynikały z efektu wysokiej bazy.
Poprawa otoczenia gospodarczego i niskie koszty kredytu promują silny rozwój kredytów dla gospodarstw domowych na Słowacji. Kredyty detaliczne kontynuowały szybki wzrost w ostatnich latach, głównie ze względu na przyspieszenie kredytów mieszkaniowych, z roczną dynamiką przekraczającą 13% w 2015 roku. Udział kredytów z utratą wartości w łącznym wolumenie kredytów dla gospodarstw domowych spadł do 3,9% w grudniu 2015 roku z 4,3% na koniec 2014 roku. Rozwój depozytów detalicznych wykazuje jednoznacznie wzrostowy trend od I kw. 2014 roku, a roczna dynamika w 2015 roku osiągnęła 8,9% w porównaniu do 4,1% rok wcześniej. Od połowy 2013 roku występują wyraźnie przeciwstawne tendencje w strukturze depozytów dla gospodarstw domowych. Wolumen depozytów terminowych malał w ciągu ostatnich kwartałów, co było więcej niż kompensowane przez stale rosnące salda na rachunkach bieżących, które zwiększyły się o 17,9% w 2015 roku.
Podsumowanie operacji zagranicznych mBanku
mBank oferuje usługi bankowości detalicznej klientom indywidualnym w Czechach i na Słowacji, a przy tym jest jedynym polskim bankiem, który z sukcesem przeniósł swój model biznesowy poza Polskę – w 2007 roku mBank rozpoczął działalność detaliczną w Czechach i na Słowacji. Bank oferuje produkty takie jak rachunki bieżące, rachunki oszczędnościowe, karty debetowe i kredytowe, kredyty w rachunku bieżącym, a także kredyty mieszkaniowe. Ponadto, klienci w mBanku w Czechach mogą skorzystać z serwisów doradczych. W okresie od 2007 do 2015 roku, mBank w Czechach i na Słowacji pozyskał 819,7 tys. klientów detalicznych (klientów indywidualnych oraz mikrofirm).
Na koniec grudnia 2015 roku wartość portfela kredytowego oddziałów zagranicznych mBanku wyniosła 3 824,0 mln zł i wzrosła o 31,1% rok do roku. Wolumen kredytów hipotecznych osiągnął 3 319,9 mln zł, podczas gdy kredyty niehipoteczne ukształtowały się na poziomie 504,1 mln zł. Koncentracja na przyspieszeniu akcji kredytowej skutkowała wzrostem tych produktów, w szczególności sprzedaż kredytów hipotecznych w 2015 roku zwiększyła się o 20,2% do 1 059,3 mln zł. Depozyty ogółem na obydwu rynkach wyniosły 6 371,8 mln zł i przyrosły o 13,4% rok do roku. Najszybszy wzrost w wysokości 26,2% został odnotowany na rachunkach bieżących, odzwierciedlając silną akwizycję nowych klientów oraz rosnącą transakcyjność istniejącej bazy. W 2015 roku liczba klientów mBanku w Czechach zwiększyła się o 39,0 tys. do 573,1 tys., podczas gdy na Słowacji poszerzyła się ona o 18,9 tys. i osiągnęła 246,5 tys. na koniec 2015 roku. Taki dynamiczny wzrost wolumenów i liczby rachunków wskazuje na możliwości dalszego rozwoju mBanku na rynkach zagranicznych.
Działalność mBanku w Czechach i na Słowacji w 2015 roku koncentrowała się na budowaniu pozycji banku mobilnego oraz zwiększaniu aktywności w zakresie kredytów, w tym przede wszystkim pożyczek niezabezpieczonych.
Po wdrożeniu nowej mobilnej aplikacji na przełomie 2014 i 2015 roku, w 2015 roku rozszerzono jej funkcjonalność o możliwość czytania QR kodów, a w IV kwartale 2015 roku wdrożono wersję dla urządzeń mobilnych z systemem Windows Phone. Kampania marketingowa „Ikona mobilności” oraz działania promocyjne, które wpierały adopcję mobilności zaowocowały zainstalowaniem aplikacji mobilnej na 165 tys. urządzeniach mobilnych w Czechach i na Słowacji (dane na dzień 31 grudnia 2015 roku). Aplikacja mobilna mBanku została oceniona jako najbardziej przyjazna klientom spośród wszystkich aplikacji mobilnych wiodących czeskich banków. Badanie przeprowadził portal „Tyinternety.cz” zajmujący się nowymi technologiami i innowacjami. W konkursie Zlata Koruna mBank zajął 2. miejsce w kategorii innowacja roku dla mobilnej aplikacji.
W 2015 roku oddziały zagraniczne poszerzyły ofertę kredytów o refinansowanie i konsolidację kredytu gotówkowego. W IV kwartale 2015 roku wprowadzono do oferty trzy nowe, innowacyjne karty kredytowe. W 2015 roku, po raz pierwszy w historii oddziałów zagranicznych, przeprowadzono również dwie kampanie promocyjne kredytów gotówkowych.
Ważnym wydarzeniem w kontekście budowania relacji z klientem było wdrożenie narzędzi CRMowych, umożliwiających m. in. prowadzenie działań komunikacyjnych w czasie rzeczywistym (real-time marketing).
W 2015 roku oddziały zagraniczne nie tylko rozwijały własne, zdalne kanały dystrybucji, ale również rozpoczęły współpracę z jednym z największych pośredników finansowych na rynku, t.j. z Broker Consulting, dysponującym siecią 70 placówek i 1200 agentów w Czechach. Współpraca będzie dotyczyć sprzedaży rachunków oraz kredytów niehipotecznych i hipotecznych mBanku.
Działalność spółek Grupy mBanku
Podsumowanie wyników spółek Grupy mBanku
W 2015 roku łączne jednostkowe wyniki brutto spółek Grupy mBanku wyniosły 258,0 mln zł wobec 183,0 mln zł rok wcześniej (wyłączając dywidendę wypłaconą przez BRE Ubezpieczenia TUiR S.A. do Aspiro S.A. w 2014 roku i wynik na sprzedaży spółek BRE Agent Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. i BRE Ubezpieczenia Sp. z o.o. przez BRE Ubezpieczenia TUiR S.A. w 2015 roku).
Poniższa tabela ilustruje poziom zysku brutto poszczególnych spółek w 2015 roku w porównaniu z 2014 rokiem.
mln zł | 2014 | 2015 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
mLeasing | 45,9 | 57,2 | 11,3 | 24,6% |
mBank Hipoteczny | 29,5 | 26,8 | -2,7 | -9,2% |
mFaktoring | 20,0 | -22,2 | -42,2 | +/- |
Dom Maklerski mBanku | 19,5 | 28,2 | 8,7 | 44,6% |
mWealth Management | 18,5 | 27,4 | 8,9 | 48,1% |
mLocum | 16,7 | 17,9 | 1,2 | 7,2% |
Aspiro | 16,3 | 122,6 | 106,3 | 652,1% |
BRE Ubezpieczenia TUiR* | 53,5 | 7,1 | -46,4 | -86,7% |
Pozostałe# | -32,9 | -7,0 | 25,9 | 78,7% |
Zysk brutto spółek z Grupy mBanku, razem | 183,0 | 258,0 | 75,0 | 41,0% |
* Spółka została sprzedana do Grupy AXA na koniec I kw./15
# Pozostałe spółki obejmują mFinanceFrance, MLV-45, mCentrumOperacji, BDH Development, Garbary i Transfinance w 2014 r.; od III kw./15 konsolidowana jest spółka Tele-Tech Investment
Swoje wyniki w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku poprawiły m.in. mLeasing, Dom Maklerski mBanku, mWealth Management i Aspiro.
Działalność biznesowa wybranych spółek
Największy bank hipoteczny w Polsce |
Oferta obejmuje finansowanie inwestycji komercyjnych, sektora publicznego oraz klientów indywidualnych, analizy rynku i usługi doradcze dla inwestorów i podmiotów branży nieruchomości komercyjnych |
Największy w kraju emitent listów zastawnych - 76% udział w rynku. Wartość papierów w obrocie – prawie 4 mld zł |
Portfel kredytowy brutto mBanku Hipotecznego na koniec 2015 roku wyniósł 7,5 mld zł wobec 5,4 mld zł na koniec 2014 roku. Wzrost portfela kredytowego (39% rok do roku) przede wszystkim jest efektem realizacji Strategii Grupy mBanku, tj. systematycznego przyrostu portfela nowych kredytów hipotecznych dla klientów detalicznych Grupy, którego sprzedaż w 2015 roku wyniosła 1,5 mld zł. Ponadto w 2015 roku mBank Hipoteczny nabył od mBanku wierzytelności detaliczne, o wartości nominalnej 468,7 mln zł oraz komercyjne na łączną kwotę 218,5 mln zł.
W 2015 roku zysk brutto spółki wyniósł 26,8 mln zł i był niższy o 9,2% od wyniku w 2014 (29,5 mln zł). Na niższy wynik miały wpływ przede wszystkim wyższe odpisy z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek podlegających ocenie indywidualnej oraz zmiana metodologii szacowania rezerwy portfelowej dla portfela komercyjnego oraz wzrostu kosztów operacyjnych.
Rok 2015 był kolejnym rokiem wzmożonej aktywności mBanku Hipotecznego na rynku dłużnych papierów wartościowych. W trakcie roku mBH uplasował 7 serii hipotecznych listów zastawnych. Łączna wartość nominalna wyemitowanych listów zastawnych przekroczyła 1,5 bln zł. Tym samym z powodzeniem zrealizowany został cel emisji na 2015 rok.
Z punktu widzenia skali działalności emisyjnej był to najlepszy rok w dotychczasowej, ponad 15-letniej historii mBanku Hipotecznego. W 2015 roku Bank przeprowadził rekordowo wysoką pojedynczą emisję listów zastawnych na kwotę 0,5 bln zł, a wartość listów zastawnych przezeń wyemitowanych oraz pozostających w obrocie przekroczyła równowartość 4 mld zł według stanu na koniec 2015 roku.
Skala działalności emisyjnej mBH w 2015 roku oraz parametry poszczególnych emisji stanowią potwierdzenie istotnej zmiany w polityce Banku, którego głównym zadaniem jest pozyskiwanie finansowania oraz refinansowanie długoterminowych kredytów hipotecznych w drodze emisji listów zastawnych przy założeniu redukcji niedopasowania terminów zapadalności pasywów oraz wymagalności aktywów, niedopasowania walutowego oraz obniżenia kosztów pozyskiwanego finansowania.
Analizując poszczególne serie wyemitowane w 2015 roku, należy zwrócić uwagę na utrzymujące się długie terminy zapadalności emitowanych przez Bank walorów (min. zapadalność - 5 lat, maks. – 10 lat) oraz relatywnie wysokie, w porównaniu do lat poprzednich, nominały emisji hipotecznych listów zastawnych denominowanych w walucie krajowej (min. wartość transakcji – 200 mln zł, maks. – 500 mln zł).
W kontekście emisji denominowanych w polskich złotych na szczególną uwagę zasługuje wspomniana wyżej emisja hipotecznych listów zastawnych przeprowadzona w połowie września 2015 roku i opiewająca na kwotę 0,5 mld zł. Ta rekordowa dla mBanku Hipotecznego transakcja, pokazująca potencjał Banku w zakresie refinansowania kredytów hipotecznych w drodze emisji listów zastawnych, jest jednocześnie najwyższą pod względem wolumenu emisją tych instrumentów w dotychczasowej historii bankowości hipotecznej w Polsce.
W ramach działalności emisyjnej w 2015 roku, wykorzystując pozytywne nastawienie inwestorów zagranicznych, mBH pozyskał również 81 mln euro w ramach 3 transakcji.
Tabela zawierająca informacje o wszystkich emisjach listów zastawnych zrealizowanych w 2015 roku znajduje się w rozdziale Finansowanie działalności Grupy mBanku.
Wartość umów zawartych w 2015 roku wyniosła 3,8 mld zł w porównaniu do 3,2 mld zł rok wcześniej (+19,9% rok do roku). Zwiększenie popytu w 2015 roku znalazło odzwierciedlenie w poziomie sprzedaży wyższym niż w 2014 roku, głównie ze względu na wzrost w segmencie pojazdów. Spółka w 2015 roku zajęła 2. miejsce pod względem wolumenu zawartych umów łącznie (ruchomości i nieruchomości), w tym 5. miejsce w ruchomościach oraz 1. miejsce w nieruchomościach. Wartość umów zawartych na ruchomości w 2015 roku wyniosła 3,3 mld zł w porównaniu do 2,9 mld zł w roku poprzednim (+13,8% rok do roku), podczas gdy wartość umów zawartych na nieruchomości wyniosła 0,5 mld zł w porównaniu do 0,3 mld zł w roku 2014 (+66,7% rok do roku).
Wynik brutto mLeasing w 2015 roku wyniósł 57,2 mln zł, co oznacza 24,6% wzrost rok do roku.
W 2015 roku, w ramach realizacji Strategii „Jednego Banku” i tworzenia kompleksowej oferty dla klientów, kontynuowano program „Leasing w Detalu”. Jest to inicjatywa przeznaczona dla klientów firmowych mBanku, którzy mogą zawrzeć umowę leasingu z wykorzystaniem specjalnych procesów leasingowych. Połączone siły Pionu Bankowości Detalicznej i mLeasingu pozwoliły na sfinansowanie przez mLeasing w 2015 roku środków trwałych pozyskanych z udziałem Bankowości Detalicznej w wysokości 413,4 mln zł liczonych według ich cen zakupu.
Poniższy wykres przedstawia wartość umów leasingowych zawartych w ramach projektu „Leasing w Detalu”:
mFaktoring zajmuje 7. pozycję na rynku usług faktoringowych w Polsce, posiadając 7,8% udział w obrotach na koniec 2015 roku. Wzrost obrotów w branży faktoringowej w 2015 roku wyniósł 17,4% (według danych Polskiego Związku Faktorów), a wartość sfinansowanych faktur 134,3 mld zł.
Wynik brutto spółki wyniósł -22,2 mln zł w porównaniu do 20,0 mln zł zysku na koniec 2014 roku. Ujemny wynik odnotowano w związku z zawiązaniem rezerw na ekspozycje dla których rozpoznano utratę wartości. Zysk operacyjny wyniósł 40,0 mln zł i był o 8,6% wyższy w ujęciu rocznym.
Obroty, czyli wartość skupionych faktur, osiągnęły w 2015 roku poziom 10,4 mld zł, co stanowiło wzrost o 15,1% w stosunku do 2014 roku. Jednocześnie, wartość limitów w nowo pozyskanych umowach wzrosła do 622 mln zł wobec 556 mln zł w poprzednim roku.
Kompleksowa oferta usług maklerskich i rynku kapitałowego dla klientów indywidualnych i instytucji oraz emisje |
Największa liczba rachunków maklerskich na polskim rynku oraz obsługa blisko 300 tys. klientów |
5,0% udział w rynku akcji i IV miejsce na rynku |
16,1% udział w rynku transakcji terminowych i II miejsce na rynku |
12,8% udział w rynku opcji i IV miejsce na rynku |
Dom Maklerski mBanku (mDM) jest firmą świadczącą usługi maklerskie dla największych polskich inwestorów instytucjonalnych (fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne i firmy zarządzające aktywami), funduszy zagranicznych oraz klientów detalicznych. Za pośrednictwem mDM transakcje klientów są realizowane na rynkach regulowanych w Polsce i za granicą jak też na rynku FOREX / CFD.
Na koniec 2015 roku liczba rachunków klientów mDM wyniosła 299,0 tys. ( w tym 4,9 tys. to rachunki związane z usługą Forex) i była o 2,7 tys. wyższa w porównaniu z końcem 2014 roku.
W 2015 roku mDM przeprowadził IPO dwóch spółek: Uniwheels AG (504 mln zł, w roli Globalnego Koordynatora), Wirtualna Polska Holding S.A. (294 mln zł, w roli Współmenedżera), dwie transakcje typu ABB: PZU S.A. (178 mln zł, w roli Globalnego Współkoordynatora), Prime Car Management S.A. (300 mln zł, w roli Współmenedżera), wtórną ofertę akcji Pfleiderer Grajewo S.A. (561 mln zł, w roli Współmenedżera), prywatną ofertę akcji spółki Ursus S.A. (22 mln zł, w roli Prowadzącego Księgę Popytu), dwie publiczne oferty obligacji: BEST S.A. (35 mln zł, w roli Oferującego), Polnord S.A. (50 mln zł, w roli Oferującego) oraz dwie publiczne oferty certyfikatów inwestycyjnych Medyczny Publiczny FIZ (łącznie 29 mln zł, w roli Oferującego).
W 2015 roku udział mDM w obrotach na GPW na rynku akcji wyniósł 5,0% co zagwarantowało 9. miejsce na rynku. Na rynku transakcji terminowych mDM zajął 2. pozycję z udziałem na poziomie 16,1%, a na rynku opcji pozycję 4. z udziałem 12,8%.
W 2015 roku mDM osiągnął zysk brutto w wysokości 28,2 mln zł, o 44,6% wyższy w porównaniu do 2014 roku (19,5 mln zł), co było wynikiem m.in. poprawy prowizji generowanych z transakcji IPO, obrotów na rynku Forex/CFD i rynkach zagranicznych, a także poprawy wyniku z działalności na rachunek własny (animator rynku, animator emitenta).
Na koniec 2015 roku Aspiro oferowało produkty 22 różnych podmiotów finansowych, w tym również produkty mBanku. Oferta obejmowała łącznie 41 produktów, w tym między innymi kredyty hipoteczne, kredyty gotówkowe, produkty ubezpieczeniowe, inwestycyjne, leasing i faktoring.
Rok 2015 to okres, w którym spółka odnotowała wzrosty wolumenów sprzedaży w obszarze kredytów hipotecznych (+47,4% rok do roku), zrealizowany w głównej mierze poprzez sprzedaż oferty hipotecznej mBanku oraz mBanku Hipotecznego.
Zysk brutto spółki w 2015 roku wyniósł 122,6 mln zł w porównaniu do 16,3 mln zł rok wcześniej (+652,1% rok do roku), wyłączając dywidendę, tj. dywidendę wypłaconą przez BRE Ubezpieczenia TUiR S.A. do Aspiro S.A. w 2014 roku i wynik na sprzedaży spółek BRE Agent Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. i BRE Ubezpieczenia Sp. z o.o. przez BRE Ubezpieczenia TUiR S.A. Wzrost wyniku jest spowodowany dostosowywaniem alokacji zakresu odpowiedzialności wewnątrz Grupy, rozpoczętym w marcu 2015 roku oraz uwzględnieniem wyniku spółek BRE Ubezpieczenia Sp. z o.o. oraz BRE Agent Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. których działalność została włączona do działalności Aspiro w dniu 2 marca 2015 roku.
W 2015 roku spółka zachowała dynamiczny wzrost udziału w rynku kredytów na zakup nowych samochodów (105%). Od grudnia jest jedynym operatorem w zakresie kredytów samochodowych w sieci dealerów samochodów marki Volvo w Polsce. Jest to druga marka premium, po BMW, w której spółka ma wyłączność w zakresie możliwości oferowania tego rodzaju finasowania. Tym samym staje się liderem na rynku kredytów na zakupu samochodów luksusowych
W marcu 2015 roku nastąpiło połączenie przez przejęcie przez spółkę Aspiro SA spółek BRE Ubezpieczenia Sp. z o.o. oraz BRE Agent Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. Pojawienie się nowego obszaru działalności ma wpływ na wielkość osiąganych przychodów oraz wyniki Spółki. Spółka z dniem 2 marca 2015 roku rozpoczęła działalność jako agent ubezpieczeniowy, w ramach której pośredniczy w obsłudze produktów ubezpieczeniowych do kredytów hipotecznych, gotówkowych, rachunków, kart oraz ubezpieczeń do leasingu w ramach grupy mBanku S.A.
W 2015 roku spółka rozwijała usługi kompleksowego zarządzania majątkiem, w tym doradztwa inwestycyjnego i asset management. Aktywa zarządzane przez spółkę rosły osiągając poziom 5,3 mld zł na koniec 2015 roku, co w porównaniu do końca roku 2014 stanowi 3.0% wzrost.
Rok 2015 był rekordowym dla Spółki w zakresie osiągniętych wyników finansowych. Spółka wypracowała przychody z działalności operacyjnej na poziomie 47,1 mln zł, tj. o 28,7% więcej w porównaniu do poprzedniego roku. Wypracowany zysk brutto wyniósł 27,4 mln zł wobec 18,5 mln zł w 2014 roku.
Zwieńczeniem sukcesów spółki oraz potwierdzeniem najwyższej jakości usług jest otrzymanie po raz 8 nagrody prestiżowego magazynu Euromoney za najlepszą ofertę private banking i wealth management w Polsce.
W 2015 roku spółka aktywnie brała udział w pracach projektowo-wdrożeniowych wraz ze spółkami Grupy mBanku dotyczących migracji systemów oraz nowych rozwiązań mobilnych, spośród których najważniejszym było uczestnictwo w projekcie migracji klientów Multibanku do mBanku. Dodatkowo brała udział w projekcie Orange Finance w zakresie oferowanych usług dla klientów mBanku oraz rozwijała współpracę z mBankiem Hipotecznym w zakresie optymalizacji obsługi procesu Kredytu Hipotecznego - mMove.
Wynik finansowy brutto spółki za 2015 rok ukształtował się na poziomie 50,3 tys. zł w porównaniu do 5 493,6 tys. zł zysku brutto w 2014 roku, co było spowodowane zawiązaniem rezerw na aktywa trwałe posiadane przez spółkę.
mLocum jest spółką deweloperską, działającą na pierwotnym rynku nieruchomości. Spółka realizuje projekty mieszkaniowe w największych miastach Polski, tj. Krakowie, Łodzi, Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu oraz w Trójmieście. W całym 2015 roku spółka sprzedała 278 lokali w porównaniu do 240 lokali w poprzednim roku.
W związku ze wzrostem sprzedaży lokali w 2015 roku w korzystnym dla deweloperów otoczeniu rynkowym, zysk brutto spółki wyniósł 17,9 mln zł w porównaniu do 16,7 mln zł w 2014 roku.
mFinance France S.A.
Przedmiotem działalności mFinance France (mFF) jest pozyskiwanie dla mBanku środków finansowych z rynków międzynarodowych poprzez emisje euroobligacji. W 2012 roku dokonano aktualizacji programu emisji euroobligacji. W 2014 roku spółka wyemitowała 2 transze obligacji, obie o wartości 500 mln euro z terminami wykupu w 2019 i 2021 roku. W 2015 roku nie dokonano żadnej emisji obligacji z powodu mniej korzystnych warunków rynkowych.
W 2015 roku spółka osiągnęła wynik brutto w wysokości -10 tys. zł wobec 36 tys. zysku w 2014 roku. Strata wynikła z utworzenia odpisu na stratę na kursie walutowym związaną z różnicami we francuskim systemie księgowania wyceny obligacji.
Garbary Sp. z o.o.
Spółka znajduje się w portfelu Banku od maja 2004 roku. Jedynym aktywem spółki Garbary jest nieruchomość gruntowa położona przy ul. Garbary 101/111 w Poznaniu, zabudowana kompleksem zakładów mięsnych (obecnie nieużytkowane), objęta obszarem ścisłej ochrony konserwatorskiej.
BDH Development Sp. z o.o.
W listopadzie 2013 roku mBank nabył 100% udziałów w spółce BDH Development Sp. z o.o. Przedmiotem działalności spółki jest realizacja i dokończenie przedsięwzięć deweloperskich na bazie nieruchomości mieszkaniowych przejętych przez podmioty z Grupy mBanku w drodze restrukturyzacji i windykacji kredytów inwestycyjnych, w celu odzyskania jak największej wartości z przejętych nieruchomości.
W 2015 roku spółka zanotowała stratę brutto w wysokości 4,6 mln zł, częściowo w wyniku odpisów aktualizujących wartość posiadanych przez spółkę nieruchomości.
Tele-Tech Investment Sp. z o. o.
W III kwartale 2015 roku objęto konsolidacją spółkę Tele-Tech Investment Sp. z o. o., zajmującą się transakcjami na papierach wartościowych i obrotem wierzytelnościami, zarządzaniem spółkami kontrolowanymi oraz doradztwem w zakresie biznesu i zarządzania.