1 września 2019 r. nowe przepisy w zakresie zmian Ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzają tzw. białą listę podatników VAT.

Biała lista to elektroniczny wykaz podmiotów: 

• zarejestrowanych jako podatnicy VAT,
• niezarejestrowanych jako podatnicy VAT lub wykreślonych z rejestru jako podatnicy VAT,
• których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona, wraz z ich statusami, numerami NIP, REGON i numerami rachunków bankowych.

Każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do niezwłocznego zgłoszenia (w zgłoszeniu aktualizacyjnym NIP, CEIDG) wszystkich swoich rachunków bankowych. Rodzaje rachunków są określone w art. 49 ust. 1 pkt 1. Prawa Bankowego. Wszystkie banki działające w Polsce potwierdzą numery rachunków firmowych. Na liście nie pojawią się zgłoszone rachunki indywidualne, wykorzystywane przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej.

Biała lista będzie udostępniona na stronach BIP. Dane na niej zawarte aktualizowane będą raz dziennie (w nocy). Od dnia wejścia w życie ustawy możliwe będzie sprawdzenie niewielkiej ilości rachunków kontrahentów (do 300 rachunków dziennie). Ministerstwo Finansów pracuje nad udostępnieniem masowej weryfikacji rachunków wystawców faktur.

Od 1 września do 31 grudnia 2019 r. obowiązuje okres przejściowy bez sankcji. Jest to czas na weryfikację rachunków na białej liście i zgłaszanie „zapomnianych” rachunków bankowych. Przedsiębiorcy będą mogli sprawdzić rachunki swoich kontrahentów, zweryfikować kompletność swoich rachunków na udostępnionej białej liście.

Rachunki collectowe

Przedsiębiorca korzystający z usług collectowych powinien zgłosić rachunki bankowe, połączone z rachunkami wirtualnymi. Nie ma obowiązku zgłaszania pełnej listy rachunków wirtualnych. To banki będą zgłaszać maski rachunków collectowych (wirtualnych) powiązane z rachunkami rozliczeniowymi swoich klientów. System przygotowany przez Ministerstwo Finansów umożliwi sprawdzenie powiązania rachunku collectowego (wirtualnego) z rachunkiem rozliczeniowym. Jeśli system odnajdzie powiązanie, potwierdzi, że rachunek jest na białej liście.

Rachunki cesji

Rachunki cesji nie są rachunkami rozliczeniowymi, jednakże Ministerstwo Finansów twierdzi, że przed 1 stycznia 2020 r. znowelizuje ustawę i płatności na rachunki cesji będą wyłączone z sankcji wynikających z ustawy.

Ustawa traktuje uruchomienia i spłaty produktów opartych o nabycie wierzytelności (dyskonto wierzytelności, zapłata za zobowiązania) jako płatności za faktury. Bank będzie dokonywał tych uruchomień i spłat zgodnie z Ustawą, szczególnie w zakresie płatności na rachunki znajdujące się na białej liście.

Od 1 stycznia 2020 płatności za faktury na kwotę co najmniej 15 000 zł (lub równowartość w innej walucie), na rachunek spoza białej listy będą wiązały się z sankcjami dla płacącego, czyli:

• brakiem możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność została zrealizowana na rachunek spoza białej listy,
• ponoszeniem z dostawcą towarów lub usługodawcą solidarnej odpowiedzialności za nierozliczony VAT w części, której dotyczyła płatność.

W związku z tym powinni Państwo weryfikować za każdym razem, czy przelewają należność kontrahentowi na właściwy rachunek.

Jeżeli jednak przelew zostanie wykonany na rachunek inny niż widniejący na liście, to aby uniknąć sankcji, należy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego (właściwego dla wystawcy faktury), w terminie trzech dni od dnia realizacji przelewu.

Weryfikacja rachunku to zadanie podatnika
Banki nie mają obowiązku dostarczać klientom rozwiązań umożliwiających weryfikację rachunków kontrahentów na białej liście. Ryzyko i odpowiedzialność za to, czy rachunek odbiorcy na dzień zlecanego przelewu jest na białej liście, ponosi wyłącznie podatnik.